İran’la ticaret yapan Türkler yandı

Batı ülkeleri ile İran arasında yapılan ve İran’a uygulanan ekonomik ambargoları da kaldırması beklenen nükleer mutabakatına rağmen, İran’dan ticaret yapan Türk şirketlerin hâlâ rahat hareket edemediği ortaya çıktı.

Edinilen bilgiye göre İran’a mal satan, bunun ücretini doğrudan İranlı şirketten hesabına aktaran Türk şirketler kredi notunu ve sicilini bozma yaptırımıyla karşılaşıyor. Bu yaptırımın, sadece yabancı ortaklı bankalarca uygulanmadığı, Türk bankalarının da uygulamaya katıldığı kaydedildi.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyesi 5 ülke ve Almanya (5+1 ülkeleri) arasında sürdürülen nükleer müzakereler sonucu İran’ın elindeki uranyumu kritik seviyenin üzerinde zenginleştiremeyeceği karar altına alınırken, İran’ın hava taşımacılığı sektörüne, merkez bankasına ve devlet petrol şirketine yıllardır uygulanan yasaklar kalkacağı kaydedilmişti.
AB Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif tarafından ortak deklarasyonla duyurulan anlaşmanın ardından İran’ın nükleer çalışmaları Batı ülkeleri tarafından kontrol altına alınırken, İranlılar da uzun süre ülkelerini baskı altında tutan, altın üzerinden ticaret yapmak zorunda kalmalarına neden olan ambargonun kalkmasını beklemeye başlamıştı. İranlı yetkililer; petrol, doğalgaz, finans, havacılık ve deniz taşımacılığı alanlarında yaptırımların kalkacağını, daha önce İran’dan çıkarılan paranın da ülkeye geri dönebileceğini belirtmişti.

Türk bankalar da katıldı
Ancak Türkiye açısından İran’a ambargonunun henüz kalkmadığı ortaya çıktı. Finans ve dış ticaret kaynaklarından edinilen bilgiye göre, İran’a mal satan, bunun ücretini doğrudan İranlı şirketten hesabına aktaran Türk şirketler halen yaptırımla karşılaşıyor. İran’da kurulu bir şirket tarafından hesabına para aktarıldığı belirlenen Türk şirketin kredi notunu kaybettiği, yaptığı bu ticaretin bankalar nezdinde siciline olumsuz yansıdığı belirtildi. Söz konusu yaptırımın, sadece yabancı ortaklı bankalarca uygulanmadığı, Türk bankalarının da uygulamaya katıldığı öğrenildi. Sudan ve Kuzey Kore gibi ülkelerle ticaret yapan şirketlerin de aynı “kredi sicil yaptırımlarına” maruz kaldığı kaydedildi.
Mithat Yurdakul / Milliyet