İran'ın payı indi, Araplar çıkışa geçti

Milliyet'ten Mithat Yurdakul'un haberine göre ABD öncülüğünde İran’a uygulanan ambargo, Türkiye’nin petrol ithalatında etkisini gösterdi. İran’dan petrol alımını azaltmayı taahhüt eden Türkiye’nin petrol ithalatında İran’ın payı yüzde 51’den 39’a düşerken, Irak, Suudi Arabistan ve Libya’dan ithalat arttı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği’nde açıkladığı Petrol Piyasası Sektör Raporu’na göre, 2010’da 7.2 milyon ton olan İran kaynaklı ham petrol ithalatı 2011’de 9.2 milyon tona çıktı. Ambargonun başlamasıyla ithalat 7.5 milyon tona düştü.
YÜZDE 89 İTHAL
İran’dan azalan alımı Suudi Arabistan, Irak ve Libya telafi etti. Türkiye’nin petrol ithalatı içinde Suudi Arabistan’ın payı yüzde 11’den 15’e, tankerle taşıma yapılan Irak’ın payı yüzde 17’den 19’a yükseldi. Kısa dönem içinde ilk kez EPDK istatistiklerine giren Libya petrolü de toplam ithalatın yüzde 5’ini karşıladı. Türkiye, petrol ithalatının yüzde 7’sini Kazakistan’dan, yüzde 2’sini Nijerya’dan temin etti.
Türkiye, NATO müdahalesinin ardından Libya’da önemli güç nhaline gelen İtalya’dan da 258 bin ton petrol ithal etti. Türkiye’nin toplam petrol ithalatı, 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 7.7 arttı. Türkiye’nin petrol ithalatı 21.8 milyon tona ulaştı. Petrolün yüzde 89’u ithal edildi. Petrolün varili ortalama 111 dolardan alındı.
HİNT MAZOTU GELDİ
Türkiye işlenmiş petrol ürünleri alımına da devam etti. Geçen yıl Hindistan’dan 1.9 milyon ton, İtalya’dan 1.6 milyon ton, Yunanistan’dan ise 1.3 milyon ton motorin alındı.
Rapora göre, akaryakıt sektöründeki 9 bin bayide yaklaşık 46 bin 600 kişi çalışıyor. Bayi başına ortalama 5 kişi istihdam ediliyor. Geçen yıl benzin satışları bir önceki yıla göre yüzde 6.6 azaldı ve 1 milyon 848 bin 646 tona geriledi. Benzini geride bırakan LPG satışları ise 2012’de önceki yıla göre yüzde 2 artarak 2 milyon 694 bin 857 ton oldu.
Akaryakıt satışlarının yüzde 34’ü Marmara, yüzde 18’i İç Anadolu Bölgesi’nde gerçekleşti. Geçen yıl 1480 bayi, dağıtıcı ve depoya yaklaşık 230 milyon lira idari para cezası verildi. Sektörden 2012 yılında elde edilen dolaylı vergilerin tutarı yaklaşık 43.5 milyar lira olarak hesaplandı. Bu tutarların tüm vergi gelirleri içindeki payı yüzde 13.2 oldu.
EPDK Başkanı Hasan Köktaş, “Türkiye’de yeni rafineriyle ihtiyaç var. Bu hem iç pazar hem bulunduğumuz coğrafya açısından önemli” dedi. Köktaş, akaryakıt fiyatları konusunda, “1-2 kuruş fazla-az tartışması yapmak yerine bunun toplamı toplumsal fayda olarak geri geliyor. Bunun toplamından vatandaş olarak maksimum faydayı elde ediyoruz” diye konuştu.
JET KATINA ÖNLEM
Kaçak akaryakıt olarak kullanılan 10 numara yağın ardından jet yakıtta da önlem gündeme geldi. EPDK jet yakıtı için inceleme başlatırken, bu ürünün saklandığı yerlerin tamamı denetlendi, depolama zorunluluğu getirildi. Jet yakıtında kaçak kullanımı önlemek için 10 numara yağ gibi vergi iadesi sistemine geçilmesinin palanlandığı ifade edildi.