İran'ın en büyük havalimanı projesi Çin'e emanet

BRICS’e yeni katılacak üyelerden İran, ülkenin bölgesel bir havacılık merkezi olması hedeflenen en büyük havalimanının genişletilmesi projesinde ihaleyi en büyük ihracat pazarı olan Çin’den bir yükleniciye verdi.

Batı yaptırımları nedeniyle dünyaya açılma planı yarıda kalan İran ekonomisi, BRICS’e katılacağının duyurulmasının ardından ülkenin en büyük havalimanın genişletme ihalesini Çinli bir şirkete verdi. Ekonomim'den Hilal Sarı'nın haberine göre; Tahran’ın 25 km. güneybatısında yer alan Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı (IKA) CEO’su Saeed Chalandari önceki gün çok önemli bir havalimanı ihalesini Çinli bir yükleniciye verdiklerini duyurdu. CEO’nun pazar günü açıklaması sırasında ismini vermediği Çinli şirket, havalimanının ikinci faz geliştirilmesi için yapacağı 2,5 milyar euroluk (2,7 milyar dolar) yatırımın ana yüklenicisi olacak.

İRAN, 'PETROL' İLE ÖDEME YAPACAK

Chalandari Çinli şirketin bir dizi yerli ve yabancı müteahhitlerle çok yoğun pazarlıklar yapıldıktan sonra seçildiğini, ayrıca İran’ın bu projede finansal kaynaklar, ekipman ve teknik hizmetler için ‘ham petrolünü barter yöntemiyle satabileceği bir mekanizma” kullanacağını duyurdu. Chalandari’nin verdiği bilgilere göre “Havalimanının yeni terminalin ikinci faz inşa operasyonlarının yönetim operasyonları muhtemelen eylül sonunda başlayacak.”

IKA, başkent Tahran’ın 25 km güneydoğusunda yer alıyor. Havalimanında 29 büyük havalimanı faaliyet gösteriyor ve dünya genelinde 64 noktaya uçuşlar gerçekleştiriyor. İran IKA’nın bölgesel bir havacılık merkezine dönüştürmek için bir çok genişleme projesi planladı ancak ülkeye uygulanan ABD yaptırımları nedeniyle bu projelerden bazıları gerçekleşmedi veya ertelendi. Chalandari ulaştırma bakanlığının IKA’nın ikinci faz genişletme projesi için fizibilite çalışmalarını tamamladığını, projenin havalimanının güneyinde 410 bin hektar bir alanda yönetileceğini, yeni terminalin modern ekipman ve altyapıyla donatılacağını ve havalimanının mevcut tesislerinden bağımsız olarak işletileceğini bildirdi.

İRAN VE ÇİN TİCARETİ GÜN GEÇTİKÇE BÜYÜYOR

İran-Çin ekonomik ilişkileri Pekin’in son 40 yıldır Tahran için önemli bir ticaret ortağı olarak öne çıkmasıyla birlikte güçlenerek artıyor. 1980’lerde Çin’in İran’a İran-Irak savaşı sırasında silah ve teknoloji sağlamasıyla yeni bir evreye giren Çin-İran ilişkilerinde ikili ticaret ağırlıklı olarak ağır sanayi makineleri, elektronik, tüketici ürünleri ve enerji sektörleri aracılığıyla artışta. Bugün Çin, İran’ın en önemli destinasyon pazarı haline geldi ve en önemli ithalat pazarlarından biri. Çin gümrük verilerine göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2022’de 2021’e göre 1,035 milyar dolar artışla 15,79 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde Çin’in İran’a ihracatı yüzde 14 artışla 9,44 milyar dolara ulaşırken, İran’ın Çin’e - petrol dışı - ihracatı ise yüzde 2’lik bir düşüşle 6,355 milyar dolara geriledi. Ancak ABD yaptırımlarına rağmen İran’ın düzenli resmi veri yayınlamadığı petrol ihracatı mayısta günde 1,5 milyon varili de aşmış durumda ve bu ihracatın önemli bir kısmı Çin’e gidiyor.

ÇİN'İN ENERJİ YATIRIMI TUTUMU, İRAN İÇ SİYASETİNDE GÜVENSİZLİK YARATIYOR

Washington merkezli düşünce kuruluşu Middle East Institute’ta yer alan bir analize göre, Çin’in ucuz İran petrolüne ihtiyaç duymasına rağmen, özellikle de enerji sektöründe ciddi bir yatırım fırsatı bulunduğu halde, İran’a yeterince doğrudan Çin yatırımı gelmiyor. Dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerinden birine sahip İran, dünyanın en büyük emtia ithalatçısı Çin’e hidrokarbon ihracatını artırıyor ancak uzmanlara göre dünyanın her tarafında yatırım atağına geçen Çin, şimdilik İran’ı bypass geçiyor. Öte yandan İran’ın Körfez’deki üç ada nedeniyle Birleşik Arap Emirlikleri ile ilgili ihtilafında Pekin’in taraf tutmamış olması İran’da bazı siyasetçilerin “Pekin’le işbirliğine çok güvenmemesine” de neden oluyor. Esnaf News’te yer alan “Çin-İran ilişkileri stratejik değil” başlıklı analizde de buna vurgu yapılıyor.

Çin, İran'dan petrol ithalatını artırıyor

ABD'nin İran'a karşı tavrı değişmeyecek