İran'dan yeni nükleer adımlar

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltmayla ilgili yeni adımların yolda olduğunu söyledi.

Kemalvendi, İran devlet medyasında yer alan açıklamasında, Tahran yönetiminin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltmaya devam edeceğini belirtti.

Karşı tarafın vaatlerini yerine getirmemesi durumunda nükleer anlaşmanın azaltılmasıyla ilgili yeni adımların yolda olduğuna dikkati çeken Kemalvendi, söz konusu ülkelerin taahhütlerine uyması durumunda İran'ın attığı adımlardan geri dönebileceğini yineledi.

 
İran daha önce iki aşamada taahhütlerini azaltmıştı

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 8 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerinin bir kısmını durdurduklarını ve anlaşmaya taraf ülkelere İran'ın çıkarlarını koruyacak önlemler alması için 60 gün süre verdiklerini söylemişti.

Tahran'ın verdiği ilk 60 günlük sürenin dolmasının ardından 7 Temmuz'da Hükümet Sözcüsü Ali Rebii ve Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi ile ortak basın toplantısı düzenleyen İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, "Nükleer anlaşmadan ayrılmamız da mümkün. (Yeni) 60 günlük süre taraflara istifade edebilecekleri fırsatlar tanımaktadır. Üçüncü adımı da değerlendiriyoruz. 60 gün sonra üçüncü adımımızı da açıklayacağız." ifadesini kullanmıştı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 4 Eylül'de yaptığı açıklamada, İran Atom Enerjisi Kurumunun ülkenin nükleer enerji alanında araştırma ve geliştirme için ihtiyaç duyduğu adımları atacağını ve bu noktadaki sınırlamaların kalkacağını ve nükleer anlaşmadaki taahhütlerin azaltılmasıyla ilgili üçüncü adımın cuma günü hayata geçeceğini belirtmiş ve AB ülkelerine bir 60 günlük süre daha tanıdıklarını söylemişti.

İran adımlarını nükleer anlaşmadaki maddelere dayandırıyor

BMGK'nin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma, Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor.

 
Anlaşma, İran'a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.

İran ayrıca anlaşmaya göre, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.

İran, nükleer anlaşma metninde, "Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin anlaşmadaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran'ın nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerini tamamen ya da kısmen durdurabileceğini" ifade eden 26 ve 36'ncı maddeyi esas aldığını belirtiyor.