İran gazı cari açığı düşürecek

Türkiye’nin geçen yıl 25 milyar dolar fatura ödediği ve bin metreküpünü 570 dolarla en pahalı İran’dan aldığı doğalgaz, Kürdistan gazının gelmesiyle 300 dolar seviyesine düşecek. Cari açık da 5 milyar dolar gerileyecek...
Taraf Gazetesi'nden Öneder Çelik'in haberine göre geçen yıl 49 milyar dolar dış ticaret açığı veren Türkiye, dış açığın önemli bir kalemini oluşturan enerji kalemini azaltmak için yoğun çalışıyor. 2012’de enerjiye 60.1 milyar dolar fatura ödeyen Türkiye’nin doğalgaza ödediği bedel ise 25 milyar doları buldu.
Enerjide yerli kaynakları arttırmaya bakan Türkiye aynı zamanda da daha ucuza enerji ithal etmenin yollarını arıyor. Geçtiğimiz hafta Türkiye ile Kürdistan arasında imzalanan doğalgaz ve petrol anlaşmaları da enerji ithalatını azaltmaya dönük adımlar olarak değerlendiriliyor. Zira, Kürdistan ile imzalanan doğalgaz anlaşması Türkiye’nin cari açığını bugünkü fiyatlarla 5 milyar dolar düşürecek.

GAZ FİYATI 300 $ OLUR

Hazar Strateji Enstitüsü’nün (HASEN) hafta içinde düzenlendiği Hazar Forumu’nda Avrupa’ya Türkiye üzerinden doğal gaz taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) ele alındı. Kürt gazının TANAP’a bağlanması ve Türkiye’nin cari açığına Kürt gazının etkilerini Taraf’a değerlendiren HASEN Uzmanı ve Süleyman Şah Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanı Doç. Dr. Fatih Macit, Türkiye’nin şu anda doğalgazın bin metreküpünü ortalama 500 dolar civarında kullandığını belirterek, “İran’dan gazı 570 dolara alıyoruz, artık bu fiyatlara ulaşılmaz. Kuzey Irak gazının gelmesiyle fiyat yüzde 25-30 civarında düşecek ve bin metreküpü 300- 350 dolarlar seviyesine gerileyecek. Bu da cari açığı 5 milyar dolar aşağı çeker” dedi.

‘TRANSİT ÜLKE OLURUZ’

Enerjiye yılda 300 milyar dolar harcayan Avrupa’nın enerji ihtiyacını karşılaması için Türkiye üzerinden geçmesi planlanan TANAP’a da değinen Macit, TANAP’ın sadece Azeri gazını taşımayacağını, kapasitesinin artabileceğini söyledi. Azeri, Kürdistan ve İsrail gazının birleşmesi halinde Türkiye’nin 2030’da Avrupa’nın 70-80 milyar metreküplük doğalgaz ihtiyacını karşılayabileceğini vurgulayan Macit, “Türkiye önemli bir transit ülke olur. Doğalgaz fiyatının belirlendiği yer olur. Azerbaycan’da 2-3, Kuzey Irak’ta 3-4, İsrail’de ise şimdilik 1 trilyon metreküp doğalgaz var” dedi.
Macit, Kürdistan gazının TANAP’a bağlanmasıyla ilgili de, “Biz öteden beri Kuzey Irak gazının Avrupa’ya TANAP kanalıyla taşınmasını savunuyoruz. Şuan somut bir şey yok. Ama olabilir, olması da gerekir” diye konuştu.

EN PAHALI GAZ İRAN’DAN

Geçen yılsonu itibariyle 50 milyar metreküp doğalgaz tüketen Türkiye, şu anda en pahalı gazı bin metreküpü 570 dolar ile İran’dan alıyor. İran’ı 500 dolar ile Rusya, 380 dolar ile de Azerbaycan takip ediyor. Türkiye geçen yıl İran’dan alınan gaza 530, Rusya’dan alınana 445, Azerbaycan’dan alınan gaza ise 354 dolar ödüyordu.

ORTADOĞU VE DOĞU AKDENİZ GAZI AVRUPA’YA TAŞINACAK

Hazar Forumu’nda konuşan SOCAR Başkanı Rovnag Abdullayev, TANAP’ın transit kabiliyetinin ilk aşamada 16 milyar metreküp olacağını, sonradan ise 30 milyar metreküpe kadar artırılacağını belirtti. Hattın inşasına 2014 yılında başlanacağına işaret eden Abdullayev, şöyle konuştu: “Gelecekte bu hat sadece Azerbaycan doğalgazını değil, aynı zamanda Ortaasya, Ortadoğu ve Doğu Akdeniz gazını da transit yolu ile ‘Güney Gaz Koridoru’ çerçevesinde Avrupa’ya taşıma potansiyeline sahiptir. Fikrimizce, ‘Güney Gaz Koridoru’ aşamalı biçimde hayata geçirilecek ve onun birleştirici esasını TANAP oluşturacak. İlk aşamada Azerbaycan gazı, ikinci aşamada ise Hazar denizi ve diğer Doğu ülkelerinde üretilen gaz bu kemer vasıtasıyla taşınacak.