Irak'ın ithalatında Türkiye'nin payı yüzde 27'ye yükseldi

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, "Türk müteahhit ve müşavirlik firmalarının Irak'ın altyapı, hastane, okul, kamu binaları gibi projelerinde daha fazla yer almaları için, rekabet şartları içinde, pozitif ayrımcılık talebimizin olduğunu ifade etmek istiyorum." dedi.

Ticaret Bakanlığı ev sahipliğinde, DEİK organizasyonunda, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) ile Irak Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu (FICC) iş birliğinde düzenlenen Türkiye-Irak İş, Yatırım ve Müteahhitlik Forumu başladı.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un katılımıyla gerçekleştirilen forumun açılışında konuşan DEİK Başkanı Olpak, organizasyonun ana amacının ülkeler arası "yatırım ve ticari iş birliklerine yenisini eklemek" olduğunu söyledi.

İki ülke arasında yaklaşık 17 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunduğunu dile getiren Olpak, Irak'ın ithalatında Türkiye'nin payının yüzde 20'den yüzde 27'ye yükseldiğini bildirdi.

Olpak, son dönemde Irak'a ihracatta altın-mücevher, plastik ve mobilya sektörlerinin öne çıktığını kaydederek, "Ancak sadece bu sektörleri düşünmeyin. Başta imalat sanayi olmak üzere diğer sektörlere de odaklanmamız lazım." diye konuştu.

Mevcut ekonomik iş birlikleri geliştirmenin önünü açacağını düşündüğü, karşılıklı yatırım ve ticaretin artması için gereken hususlardan bahseden Olpak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Vize süreçlerinin kısaltılması ve kolaylaştırılması hem de ülkelerimizde iş yapan firmalarımızın elemanlarının çalışma vizesi süreçlerinin kolaylaştırılması önemli bir alan. Sadece iş insanların değil aynı zamanda malların da ulaşımı söz konusu. Türkiye ile Irak arasındaki demir yolu bağlantısının güneye gidecek şekilde uzatılması bir başka önemli unsur. Çok farklı alanlardan bahsedebiliriz gıda, tarım, makine ekipman, savunma, lojistik, giyim, tekstil ve enerji... Mevcut çalışmalarımız var ama daha fazla imkanın olduğunu biliyoruz."

Türk müteahhitlere kamu ihalelerinde öncelik talebi

Nail Olpak, "Türk müteahhit ve müşavirlik firmalarının Irak'ın altyapı, hastane, okul, kamu binaları gibi projelerinde daha fazla yer almaları için, rekabet şartları içinde, pozitif ayrımcılık talebimizin olduğunu ifade etmek istiyorum." diye konuştu.

Yerli sanayi hamlesiyle fabrika ve tesis kurma konusunda ciddi hedefleri olan Irak'ta Türk firmaların sahip olduğu know-how'ı uygulamalı olarak paylaşmaları önerisinde bulunan Olpak, "Bilgi ve networkun özellikle günümüz dünyasında ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Tüm dünyaya yayılmış 148 iş konseyimize ait tüm networkumüzü, dostlarımızla birlikte kullanmaya zaman hazırız." ifadelerini kullandı.

"İki ülke tarım ve enerji konusunda iş birliği yapmalı"

Irak Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu Başkanı Abdulrezzaq Al-Zuhari ise Türkiye ile Irak'ın iş birliği yaparak üretim ve ihracat gibi konulara yönelmesi gerektiğini belirterek, "Karşılıklı kazanmak ve fayda sağlamak için iş birliğine çağırıyoruz. İş birliği gerek petrol gerek maden gerekse zirai alanlarda Irak ekonomisine katkı sağlayacaktır." dedi.

İki ülke arasındaki ticaretin de artarak devam ettirilmesi gerektiğini dile getiren Al-Zuhari, gıda ve tarım üretimi konusuna yoğunlaşmak istediklerini anlattı.

Al-Zuhari, Türkiye ile Irak arasında yapılacak iş birliği sayesinde Körfez ülkelerine kara ve demir yoluyla çok hızlı ihracat yapılabileceğini, bu konuda da iş birliği yapmak istediklerini söyledi.

"Irak'tan gelecek her türlü talep ve iş birliği önerilerine açığız"

Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren ise Türk müteahhitlerin, 1975'ten bu yana iş birliği içinde oldukları Irak'ta bugüne kadar 1.034 proje üstlendiklerini söyledi.

Eren, "Bugün, yeniden imar ve ekonomik kalkınma sürecinde bulunan komşumuz Irak ile mevcut iş birliğimizi geliştirmek; ülkenin bu yöndeki çalışmalarına katkıda bulunmak için son derece istekliyiz. Hedeflediğimiz iş birliğinin temelinde dostluk ve komşuluk sorumluluğumuz da olduğunun bilinmesini isterim." diye konuştu.

Irak ekonomisinin kalkınmasına sağlayabilecekleri azami katkı için tüm imkanları araştırdıklarına değinen Eren, bu ülkenin ihtiyacı olan altyapı ve üstyapı projelerinin finansmanına yönelik farklı modeller üzerinde çalışıldığını bildirdi.

Eren, "Daha önce olduğu gibi bugün de, TMB olarak her an sizlerle doğrudan temas kurmaya ve iş birliği önerilerine, talepleri değerlendirmeye açığız. Bölgemiz için büyük önem taşıyan Irak'a, kalkınma sürecinde 'yakın iş birliği ortağımız' gözüyle baktığımızı vurgulamak istiyorum." ifadesini kullandı.

İş yaparken Irak'ta hakediş ödemelerinde, geçici kabul süreçlerinde ve vize alımında yaşadıkları sorunlardan bahseden Eren, ülkede faaliyet göstermek için gerekli oturma ve çalışma izinlerinin temininin maliyetli olduğunu, gümrük ve vergi muafiyetleri bulunan projelerde anılan muafiyetlerin uygulanmaması gibi sıkıntılar da yaşadıklarını, bu konulara çözüm üretilmesi gerektiğini anlattı.

Irak'tan Türk özel sektörüne iş birliği çağrısı

DEİK Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Emin Taha da konseyin, kurulduğu 2001'den bu yana iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri güçlendirmek, ticaret hacmini artırmak ve Türk özel sektörüne yeni iş fırsatları sağlamak üzere tüm gücüyle çalıştığını söyledi.

DEİK Irak-Türkiye İş Konseyi Başkanı Cafer Resul Al-Hamdany ise Irak'ta çok fazla boş tarım arazisi olduğunu belirterek, bu arazilerin ortak ekilip gıda üretimi yapılabileceğini ve bu ürünlerin gerekirse ihraç edilebileceğini söyledi.

Irak'taki enerji üretimine ve potansiyeline dikkati çeken, hala çıkarılmayan ve yatırım yapılmayan çok fazla maden sahası bulunduğunu anlatan Al-Hamdany, Türk özel sektörünü bu konuda iş birliği yapmaya davet etti.

Al-Hamdany, "Türkiye ile tarihi bir ortaklığımız var. Bu ortaklığı daha iyiye götürmek istiyoruz. Tarım, hayvancılık, sağlık, eğitim, madencilik gibi sektörlerde ortaklığa ve sizin yardımınıza ihtiyacımız var." diye konuştu.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Müteahhitler Birliği Başkanı Serow Dizayi de Türkiye ile IKBY arasındaki ticari ilişkilerden bahsederek, "Tüm şehirlerimizde ciddi stratejik projelerimiz var. Türkiye'deki büyük şirketleri bölgemize bekliyoruz. Türkiye'deki büyük şirketlerin hem Irak'ta hem de IKBY'de çok önemli projeleri var. Bu şirketlerimizi yine bölgemize bekliyoruz." dedi.

'5 yıla kadar müteahhitlere çok girişli çıkışlı vizeler verilmesi konusunda hemfikiriz'

Irak Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Alaa Ahmed Hassan Obaid, bu forumda ortaklıklar kurmayı amaçladıklarını belirtti.

Forumda özel sektörün de bulunmasının çok önemli olduğunu ifade eden Obaid, özel sektörün kamudan görevi alıp, ülkeler arasında siyasi, ekonomik, ticari ilişkilerin gelişmesinde öncü olduğunu söyledi.

Obaid, Irak’ta DAEŞ’in bazı bölgeleri ele geçirdiğini, sonrasında bu bölgelerin teröristlerden temizlendiğini anlatarak, “Şimdi bu bölgelerin, imar ve kalkınması meselesi var. Bugünkü toplantımızda inşallah ortaklıklar için imza atacağız, anlaşmalar yapacağız.” dedi.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile sabah bir araya geldiğini bildiren Obaid, şunları kaydetti:

“Özellikle iş adamları için vize kolaylığı getirilmesi konusunda anlaşmaya vardık. 5 yıla kadar müteahhitlere çok girişli çıkışlı vizeler verilmesi konusunda hemfikiriz. Önümüzdeki dönemde bunu yaygınlaştıracağız ve diğer kesimlere de bunu yayacağız. İki ülke arasında her ay 1 ila 1,5 milyar dolarlık ticaret hacmi söz konusu. Bu daha da gelişebilir. Aynı coğrafyanın insanlarıyız, Türkiye’nin ekonomik alandaki deneyimi ve tecrübesi bizim için örnektir.”

Obaid, Kovid-19’un bütün dünyayı etkilediğini, ekonomik alanda bir araya gelinmesi gerektiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ekonomiler etkilendi, mutlaka ekonomik bölgesel kümeler olması lazım. Bu aynı zamanda bölgenin ekonomik, siyasi ve sosyal yönden istikrarı için büyük etken teşkil edecektir. Dünyada kaynak temin edilmesinde sıkıntılar çekilmektedir. Ülkeler ve özel sektörler arasında çalışmaların yapılması lazım. Artık yeşil yatırım ve akıllı yatırımdan söz ediliyor. Bu alanda fiyatların istikrarı da çok önemli. Bu forumda, gelecekte önemli projeler üzerinde de durmamız lazım. Temiz enerji gibi yeni sanayi alanları var. Irak hükümeti ticaretin desteklenmesi alanında bir dizi kararlar aldı. Türkiye ile bu konuda çalışacağız, güzel yansımaları olacaktır.”

Bakan Obaid, Türkiye’nin Irak’ta gerçekleştirdiği projelerin başarı sağladığını anlatarak, ulaşım ile ilgili oluşan bazı sıkıntıları çözmeye çalıştıklarını, halkların refahı için ortak çalışmaların gerçekleştirileceğini dile getirdi.

“Yatırım fırsatları bizim aramızda daha iyi bir iş birliğine ortam sağlayacaktır”

Irak Cumhuriyeti Ulaştırma Bakan Yardımcısı Talib Abdullah Baish ise Irak’ta yatırım vadeden çok büyük imkanların bulunduğunu belirtti.

Bilhassa demir yolu sektöründe 12 projelerinin bulunduğunu aktaran Baish, “Ticaret alanında yatırımlar birkaç eksen üzerinde yapılmaktadır. Projelerimizden 6’sı netleşti, bunun altyapısını yapmak için hazırlık safhasındayız.” dedi.

Baish, limanlarda yatırım yapmak için büyük bir projelerinin bulunduğunu belirterek, “3 tane sanayi bölgemiz var. Şu anki limanların ve lojistik hizmetlerinin genişletilmesi doğrultusunda çalışıyoruz. Yatırım fırsatları bizim aramızda daha iyi bir iş birliğine ortam sağlayacaktır. Bir araya gelirken tüm dürüstlüğümüzle buna devam etmek istiyoruz.” diye konuştu.

“Kusursuz bir ekonomik dönüşüm yapmak istiyoruz”

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Bakanlar Kurulu Divan Başkanı Umed Sabah Othman da Türkiye’de bulunmaktan onur duyduklarını belirterek, bu forumda, müşterek hizmet sunmak, ticari ilişkileri daha iyi yerlere taşımak için bir arada olduklarını kaydetti.

Othman, bütün çalışmaları anayasaya bağlı olarak yürüttüklerini ifade ederek, “Kusursuz bir ekonomik dönüşüm yapmak istiyoruz. Devletimiz ve ticari ilişkilerimizle bunu gerçekleştirmek istiyoruz. Bireysel girişimlerden uzak, sadece ortaklaşa çalışarak hedeflerimize ulaşabiliriz. Böylece tüm diğer sektördeki katılımcılarla bütünleşelim ve çalışalım istiyoruz.” diye konuştu.

IKBY’de şu anda bölgesel olarak ekonomik yapılarını geliştirmeye çalıştıklarını aktaran Othman, şunları kaydetti:

“Irak merkezi hükümeti ile IKBY olarak aramızda sorun olmasını istemiyoruz, ticaretimizi geliştirmek istiyoruz. IKBY'de ihracata dayalı çok büyük bir kalkınma var. Bizim yeşil yatırımla ilgili çalışmalarımız olacak. Tüm dünya şu anda bu alanda çalışıyor. Bunun üzerine odaklanacağız. Türk tarafı olarak sizlerin yeşil yatırımlarınızı bekliyoruz. Uluslararası nakliyat konusunu birlikte geliştirebiliriz. IKBY olarak, bankacılık sektörünü de ticari sektörü geliştirirken geliştirmemiz lazım.”

Dünyanın gıda ithalat faturası rekor seviyeye yükselecek

Altın ithalatı 10 yılın en düşüğüne indi

Suudi Arabistan Türkiye'nin ardından bir ülkeye daha ithalatı yasakladı