İngiltere’de ulusal güvenli riski yabancıya satışlara engel olacak

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

İngiltere Hükümeti’nin aldığı bir karar yabancı şirketlerin yerli şirketleri ele geçirmesini bloke etme yetkisi sağlıyor. Thisismoney’nin haberine göre bu karar doğrultusunda bir dizi yüksek profilli şirketin gerçekleştirdiği satın alım işlemleri için şüpheli bir durum ortaya çıktı.

Yirmi yıldır İngiltere’nin yabancı yatırım rejimini belirleyen Ulusal Güvenlik ve Yatırım (NSI) Yasası’nda geçtiğimiz gün önemli bir değişiklik gerçekleşti. Değişen yasa bakanların İngiltere’nin ulusal güvenliğine zarar verecek satın alım faaliyetlerini incelemelerine izin verecek.

İngiltere Hükümeti’nin bu doğrultuda enerji, yapay zeka, nükleer, uzay ve ileri robotik de dahil olmak üzere güvenlik açısından hassas 17 sektördeki anlaşmaları inceleme altına alması bekleniyor.

Ancak yasanın kapsamı sadece bu sektörlerle sınırlı değil. Ayrıca yasa, bir satın alım anlaşmasının ulusal güvenliği ihlal etmesi halinde bakanlara, herhangi bir boyuttaki devralma işlemine müdahale etme veya bağlayıcı taahhütlerde bulunma yetkisi de veriyor.

İngiltere İş, Enerji ve Endüstriyel Strateji Bakanı Kwasi Kwarteng konuyla ilgili açıklamasında, “İngiltere yatırım yapmak için cazip bir yer olmasıyla dünyaca ünlüdür. Ancak ulusal güvenliğimizi korumak için gerektiğinde adım atmaktan çekinmeyeceğimizi her zaman açık bir şekilde belirttik” ifadelerine yer verdi.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, NSI Yasası'nın yürürlüğe girmesi, geçen yıl İngiltere’ye denizaşırı ülkelerden gelen satın alım dalgası sonrasında gerçekleşti. İngiltere Hükümeti birçok şirketin yabancı firmalara devri konusunda gevşek davranması nedeniyle uzun yıllardır eleştiriliyordu.

2002 yılında çıkan Girişimcilik Yasası’na göre bakanlar satın alım işlemlerine müdahale edebiliyordu ve İngiltere İş, Enerji ve Endüstriyel Strateji Bakanı anlaşmaları bloke edebiliyor ya da kısıtlamalar getirebiliyordu. Ancak İngiltere Hükümeti’nin bir yatırımı veya bir satın alma işlemini otomatik olarak veto edebildiği sadece iki örnek bulunuyor. Vetoya konu olan işlemlerse uzay havacılık şirketi BAE Systems ve otomotiv devi Rolls-Royce’un ‘altın hisseleri’ ile alakalıydı.

NSI Yasası kapsamındaki tüm nihai kararlar İngiltere Dışişleri Bakanı tarafından verilecektir. Hükümet kaynakları NSI Yasası’nı ‘hükümetin yetkilerini önemli ölçüde artırma’ olarak nitelendiriyor.

Ancak eleştirmenler, söz konusu yasayı Brexit sonrası İngiltere'ye yeni bir darbe olarak nitelendirdiler. Yeni yasa, geçen yıl anlaşmaların ilerletilmesinde hizmet verdiği için milyarlarca sterlin ücret alan Londra merkezli bankacıları da endişelendiriyor.

Ancak NSI Yasası, İngiltere'yi diğer ülkelerde halihazırda yürürlükte olan önlemlerin birçoğuyla karşı karşıya getirmek yerine aynı seviyeye getiriyor.

Margaret Thatcher’ın başbakanlığı sırasında savunma bakanı olan ve İngiltere'nin yabancılar tarafından yönetimine karşı çıkan Lord Heseltine konuyla ilgili açıklamasında, “Uzun zamandır böyle bir süreç için çağrıda bulundum. Geçmişte çok gevşek davrandığımıza şüphe yok” ifadelerine yer verdi.

Yasanın yürürlüğe girmesi, Girişimcilik Yasası'nın amaca uygun olmadığını gösteren bir dizi savunma ve havacılık anlaşmasının ardından geldi. Girişimcilik şirketi Melrose’un 2018 yılında uzay havacılık firması GKN’i 8 milyar sterline satın alması ve uzay havacılık ve savunma sanayi şirketi Cobham’ın özel varlık yöneticisi Advent’e 4 milyar sterline satılması söz konusu eleştirilerin yükselmesine sebep olmuştu.

Salgından bu yana, Cobham'ın sahibi Advent'in Ultra Electronics'e yaptığı 2,6 milyar sterlinlik teklif, ulusal güvenlik konusunu yeniden öne çıkardı. Zira Ultra, düşman denizaltılarını tespit edebilecek son teknoloji sonoboylar üretiyor. Birçoklarına göre, bu şirketin satılması kritik bir teknolojinin de kaybedilmesi ve İngiltere’nin ulusal savunmasını tehlikeye atılması anlamına geliyor.

 Bu son tekliften kısa bir süre sonra Amerikalı savunma şirketi Parker-Hannifin İngiltere merkezli rakibi için 6,3 milyar sterlinlik teklifte bulundu. Bakan Kwarteng protestoların ardından hızlı bir şekilde bu iki devralma işlemi konusunda soruşturma açtı. Ancak NSI Yasası devreye girmiş olsaydı söz konusu satın alma işlemleri otomatik olarak soruşturulacaktı.

İngiltere'de bakanların yetkileri genişletildi

Prens Harry ve Meghan Markle yeni malikanelerini satışa çıkardı

Hürkuş'un satışı kesinleşti