İmalat göstergesi 8 ayın zirvesinde

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) anketinin Aralık 2024 dönemi sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, kasımda 48,3 olan Manşet PMI aralıkta 49,1'e yükselerek imalat sektöründeki yavaşlamanın son 8 ayın en düşük oranında ve çok ılımlı düzeyde gerçekleştiğine işaret etti.

Rapora göre, sektördeki faaliyet koşullarında bozulmanın durma noktasına yaklaşması, son ankette birçok alt endeksin çizdiği görünümle tutarlılık sergiledi. Talepteki nispi iyileşme sinyalleriyle birlikte üretimde düşüş, ılımlı düzeye geriledi ve 9 aylık mevcut yavaşlama döneminin en düşük oranında gerçekleşti.

Buna karşılık talepte süren baskılara bağlı olarak yeni siparişlerde yavaşlama devam etti. Söz konusu yavaşlama, halen belirgin olmasına rağmen nisan ayından bu yana en düşük seviyede kaydedildi. Benzer şekilde yeni ihracat siparişlerinde de daralma daha hafif gerçekleşti.

Girdi maliyetleri enflasyonu, 2024 ortalamasının altında kaldı

Yeni siparişlerdeki yavaşlık nedeniyle imalatçılar satın alma faaliyetlerini, stok düzeylerini ve istihdamı azalttı. İstihdamdaki gerileme, kasımdaki artışı takip etti ancak her üç göstergede de düşüşler, son derece ılımlı seviyede gerçekleşti.

Girdi maliyetleri aralıkta belirgin şekilde arttı ve firmalar bu artışı ham madde fiyatlarındaki yükseliş ile Türk lirasının dolar karşısındaki değer kaybına bağladı. Girdi maliyetleri enflasyonu, son üç ayın en yüksek seviyesine çıkmasına rağmen 2024 yılı ortalamasının çok altında kaldı.

Nihai ürün fiyatları enflasyonu ise 5 yıldan uzun bir dönemin en düşük hızına geriledi ve artış ılımlı düzeyde kaydedildi. Bazı firmalar ham madde maliyetlerindeki artış nedeniyle nihai ürün fiyatlarını yükseltirken, diğerleri ise satışlarını güvence altına alma çabasıyla müşterilerine fiyat indirimleri sağladı.

Rapora göre, kasımda anket kapsamında izlenen 10 sektörden 9'u üretimini yavaşlatırken, aralıkta bu sayının 7'ye inmesi nispi iyileşmeye işaret etti. Üretimde en sert düşüş giyim ve deri ürünlerinde gerçekleşirken, büyüme yalnızca kimyasal, plastik ve kauçuk ile gıda ürünlerinde söz konusu oldu. Gıda sektörünün üretiminde artış eğilimi üçüncü aya ulaştı. Elektrikli ve elektronik ürünlerde ise bir önceki aya göre değişim gözlenmedi.

Üretimde olduğu gibi yeni siparişlerde de artışlar sadece kimyasal, plastik ve kauçuk ile gıda ürünleri sektörleriyle sınırlı kaldı. Diğer sektörlerde ise ana metal sanayi başta olmak üzere daralma kaydedildi. Yeni ihracat siparişleri de takip edilen 10 kategoriden 7'sinde yavaşladı.

İstihdam hacmi, gıda imalatçıları ile makine ve metal ürünleri firmalarında artarken, diğer sektörlerde düşüş sergiledi. Çalışan sayılarında en belirgin azalma ise giyim ve deri ürünleri sektöründe yaşandı. Benzer tablo satın alma faaliyetlerinde de gözlendi. Girdi alımları yalnızca kimyasal, plastik ve kauçuk ile gıda sektörlerinde artış kaydetti.

Girdi fiyatlarında en yavaş artış, ana metallerde gerçekleşti

Aralıkta enflasyonist baskıların hafiflediğine ilişkin sinyaller güçlendi. Sektörlerin çoğunluğunda girdi maliyetlerindeki yükseliş kasıma göre hız kesti. Girdi fiyatlarında en hızlı artış, metalik olmayan mineral ürünlerde, en yavaş artış ise ana metallerde gerçekleşti.

Ana metal sektöründe enflasyon 5 yıldan uzun bir dönemin en düşük düzeyinde ölçüldü. Maliyet enflasyonundaki gerileme ve talepteki durgunluğun etkisiyle tekstil, giyim-deri ve ana metal sektörleri satış fiyatlarında indirime gitti. Böylece 10 sektör içerisinde satış fiyatlarının düştüğü sektör sayısı kasımda 2 iken aralıkta 3'e çıktı. Diğer taraftan, ürün fiyatlarında en belirgin artış ise enflasyonun marttan bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı makine ve metal ürünleri sektöründe izlendi.

Açıklamada endekse ilişkin değerlendirmesine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları kaydetti:

"Türkiye'nin 2024 yılı sonuna ilişkin PMI veri seti, 2025 yılında sektör için umut verici tablo çizdi. Faaliyet koşullarında yavaşlama devam etmekle birlikte oldukça hafif düzeyde gerçekleşti ve anket kapsamındaki birçok alt endekste iyileşme işaretleri görüldü. Bu seyir 2025 yılının başında da devam ettirilebilirse, sektörün yeniden büyümeye geçtiğini görebiliriz. Geçen yıllara göre enflasyonist ortamın çok daha ılımlı seyretmesi de sektörün gelecekteki performansına yardımcı olacaktır. Nihai ürün fiyatlarındaki artış, aralık ayında çok ılımlı düzeyde ve 5 yıldan uzun bir dönemin en düşük oranında arttı."