IIF toplantısından çıkan 6 kritik mesaj

Ekonomist Dergisi Önceki hafta İtalya’nın kuzeyinde küçük bir kasabada, finans dünyasını yakından ilgilendiren bir toplantı vardı. IIF (Uluslar arası Finans Enstitüsü) toplantısına Türkiye’den üç katılımcı bulunuyordu. Ekonomiden sorumlu başbakan yardımcısı Ali Babacan, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ve Garanti Bankası’nın genel müdür yardımcısı Tolga Egemen... Yayın yönetmenimiz Talat Yeşiloğlu, Tolga Egemen ile üç gün süren toplantıdan çıkan sonuçları konuştu. Egemen, Türkiye’de pek ilgi çekmeyen bu toplantıdan çıkan altı kritik sonucu aktardı. 1- ABD’deki ekonomik canlanmanın kaynağı stokların yenilenmesi. Bu da ekonomiyi canlandırma paketiyle etkisiyle oluştu. Etki azaldıkça, olumsuz gidişe yönelik beklentiler oluşacağından, bugün olumlu görünen tablo sorgulanabilir. 2- Önümüzdeki 10 yıllık süreçte iş bulmak daha zorlaşacak. Sermaye birikimi, kriz nedeniyle yavaşladığından yeni iş sahalarının açılması da yavaşlayacak. Dünyanın buna kendisini hazırlaması gerekiyor. 3- Bankacılık sektöründe öz sermayenin yeniden tanımlanması gerekiyor. Öz sermayenin saflığı, kalitesi sorgulanmalı, yeniden tanımlanmalı. Bu konu, G-20 zirvesinden de tartışıldı. Daha da tartışılmaya devam edilecek, buna hazır olalım. Kaliteli sermaye tutarının ne olması gerektiği üzerinde durulmalı. 4- Bankalar, alım/satım kar ve zararlarına karşılık, karşılık ayırma, sermaye tutma zorunluluğu getirilmeli. Ayrılacak karşılığın ne düzeyde olması tartışılmalı. Böylece, finansal kuruluşlar, yaptıkları işlemler için karşılık ayırması zorunlu olması durumunda, spekülatif işlemlerden uzak durabilir. 5- Kar beklentilerini düşürmeliyiz. Finansal kuruluşlar, çok yüksek kar etmek için riskli işlemler peşinde koşuyor. Bu yapıyı değiştirmenin yolu, kar beklentilerini ve sermaye risk primlerinin düşürülmesinden geçiyor. Açgözlülüğün tekrarlanmaması için bu konu üzerinde özellikle duruldu. 6- Avrupa’nın içinde bulunduğu sıkıntılardan çıkışın nasıl olacağına dair ikilemin aşılması gerekiyor. Almanya’nın başını çektiği ve diğer ülkelere dikte ettirdiği “Borçlar yüksek, kemerleri sıkalım, borçlarımızı düşürelim. Bu yapılırsa risk primlerinin de düşmesiyle oluşacak olumlu hava, yeni yatırımların önünü açar” tezi tartışıldı. Karşı tez ise “Kemerler sıkılırsa, resesyon derinleşir ve ekonomileri daha fazla tehdit eder. Kemer sıkma yerine harcama yapılmalı” idi. Bu ikilemin nasıl aşılacağı tartışıldı. Özetle çıkan mesajları aktardık. Türk bankalarının sermaye kalitesi üzerinde durmak gerekiyor. Sermaye yeterlilik rasyoları yüzde 20 civarında olan Türk bankalarının, rakiplerine göre, uzak ara çok güçlü oldukları ortada. Tolga Egemen, “Türk bankalarının sermayesinin neredeyse yüzde 90’ı birincil sermayeden. Böyle bir örnek dünyada yok” değerlendirmesini yapıyor.