İhracatta Irak liderliği alacak

Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile Türk hükümeti arasında siyasi alandaki yakınlaşma, ekonomik ilişkilere de yansıdı. Milliyet'in haberine göre, ezici bir bölümünü Kuzey Irak’a ticaretin oluşturduğu Irak’a ihracat, 1 yılda yüzde 30 büyüyerek Almanya’nın ardından 2’nci sıraya yerleşti. Türk mallarının Erbil’deki market raflarında çoğunluğu oluşturduğunu belirten işadamları, Irak’a ihracatın 2 yıl içinde Almanya’yı geride bırakarak 1’inci sıraya oturacağı görüşünde birleşti.
Kuzey Irak’a akın
Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’ne artan ticaretle birlikte Türkiye’nin ihracatında yükselen yön Irak oldu. Geçen yıl Irak’a ihracat yüzde 30.3 artarak 8.3 milyar dolardan 10.8 milyar dolara çıktı. Irak, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler sıralamasında Almanya’dan sonra 2’nci sıraya yerleşti.
Irak’a ticarette ezici ağırlık Kuzey Irak’a olurken, Irak yönetimi de geçtiğimiz ağustos ayı itibarıyla Türkiye’nin Irak’a yaptığı ihracatın yüzde 90’ının Kuzey Irak’a yapıldığını açıkladı.
Gıda ilk sırada
Kuzey Irak’taki marketlerdeTürk gıda ürünleri hakimiyet sağladı. Kuzey Irak’ta inşaat ve müteahhitlik sektörü de gelişti. Bölgedeki pek çok inşaat, Türk yatırımcılarca yapıldı. 78 ülkeden 2 bin 241 şirketin tescillendiği Kuzey Irak’ta yabancı şirketlerin yüzde 48’ini Türk şirketler oluşturdu.
En az 300 Türk firmanın da Iraklı şirket başvurusu ile bölgede faaliyet gösterdiği belirtildi. 2012’de dış ticarette hedef ülke ilan edilen Irak’ın kuzey bölgesi, Türk ekonomi bakanlarının da akınına uğradı. Türkiye-Irak Sanayici ve İşadamları Derneği (TISİAD) Başkanı Nevaf Kılıç, “Sınır kapıları kuzeyde olduğu için ihracatın tümü önce Kuzey Irak’a giriyor, oradan diğer bölgelere dağılıyor. Mersin’e gelen konteynerların yüzde 95’i Irak’a gidiyor” dedi.
Her şey Türkiye’den
Kuzey Irak’taki temel ihtiyaç malzemelerinin tamamına yakınının Türkiye’den gittiğini vurgulayan Kılıç, “Erbil’deki mağazaların yüzde 95’i Türk mallarıyla dolu. Türk malına güven var” diye konuştu. Kılıç, ihracat karşılığı bölgeden paranın önemli bir kısmının sıcak para olduğunu söyledi. Irak’a ihracat yapan Türk firma sayısının 3 bini geçtiğini belirten Kılıç, “433 müteahhitlik projesinin 114’ü Türklerin. 12 bin Türk işçi var” dedi.
‘Almanya’yı geçecek’
Kılıç, ticaretin kolaylaştırılması halinde Irak’a ihracatın 2 yıl içinde Almanya’yı geride bırakabileceğini belirterek, “Acilen 2 sınır kapısı açılmalı. Habur’un kapasitesi artırılmalı. Şanlıurfa-Habur otoban projesi acilen bitirilmeli. Zaho-Erbil, Zaho-Dohuk ulaşımı sağlanmalı. Kuzey Irak’a uygulanan vize kaldırılmalı. AB’de olduğu gibi iki ülke arasındaki sınırların anlamsızlaştırılmalı” dedi.
İhracatçı çıkışı görüyor
Türkiye-Irak Uluslararası Yatırımcılar Derneği Genel Başkanı Ferudun Gündüz de Irak’a ihracatın özellikle 2011-2012 döneminde arttığını, Almanya’ya ihracatın ise Avrupa’daki ekonomik kriz nedeniyle düşüş eğiliminde olduğunu belirterek, “2015’te Irak ihracatta 1’inci sıraya gelecek. 2023’te de 50 milyar dolarlık ihracatın buraya yapılacağını düşünüyoruz. Türkiye konumu nedeniyle en iyi ticari partner. Irak’ta Türk pasaportu itibar demek” diye konuştu.
Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Konukoğlu da Irak’a ihracatın Almanya’yı geride bırakacağını belirterek, Irak’a gıda ve inşaat malzemesi ihracının ilk sırada olduğunu söyledi.
Irak en çok gıda, inşaat malzemesi ve makine alıyor
Türkiye’nin Irak’a ihraç ettiği mallar arasında, doğal ve işlenmiş gıda ürünleri, inşaat malzemeleri, makine, dekorasyon ürünleri, tekstil ve konfeksiyon, müteahhitlik hizmetleri, otomotiv ile mutfak eşyaları ilk sıralarda yer alıyor.
Türkiye’nin Almanya’ya sattığı ürünlerin ilk sıralarında ise doğal ve işlenmiş gıda maddeleri, tekstil, otomotiv ve elektronik ürünler bulunuyor.
Irak’a ihracat katlanarak büyüyor (milyon dolar)
Ülkeler 2011 2012
Almanya 13.951 13.132
Irak 8.310 10.830
İran 3.590 9.923
İngiltere 8.151 8.701
BAE 3.707 8.177
Rusya 5.993 6.683
İtalya 7.851 6.376
Fransa 6.806 6.202
ABD 4.584 5.615
İspanya 3.918 3.721