İhracatın ithalata bağımlılığı artıyor

Firmaların taahhüt ettiği ihracat ile buna bağlı ithalatın oranı, yüzde 62.1’e çıktı. Başka bir deyişle, her 100 dolarlık ihracat için ortalama 62 dolarlık ithalat yapılıyor. Sanayi sektörünün üretimini büyük oranda ithal girdiyle yapması nedeniyle katma değeri düşük kalan ihracatının ithalata bağımlılık oranı yüzde 62’yi aştı. Dünya Gazetesinden Naki Bakır'ın haberine göre İthal hammaddeye bağımlılık nedeniyle sektör, 100 dolarlık ihracat yapabilmek için ortalama 62 dolarlık ithalat gerçekleştirmek zorunda. Ekonomi Bakanlığı tarafından Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında ocak ayında düzenlenen izin belgeleri kapsamında
653 firma toplam 4 milyar 872 milyon dolarlık ihracat taahhüdünde bulunurken, bunun üretimi için 3 milyar 27.4 milyon dolarlık ithalat izni aldı. DİR kapsamında dahilde işlenip ihraç edilen ürünlerin üretiminde kullanılan girdiler vergisiz ithal ediliyor. Resmi Gazete’de yayımlanan ocak ayı DİR verilerine göre firmalar, taahhüt ettikleri ihracatın yüzde 62,1’i kadar ithalat gerçekleştirecekler. İhracatta ithal girdiye bağımlılığı gösteren bu oranın giderek arttığı, TL’deki değerlenmenin ithal hammaddeyi ucuzlatmasının etkisiyle, üretimin büyük bölümünün ithal girdiyle gerçekleştirildiği dikkati çekiyor. DİR kapsamında öngörülen ithalatın taahhüt edilen ihracata oranı, geçen yılın aynı ayında yüzde 58.5 olmuştu.
En yüksek bağımlılık demir-çelikte
Ocak ayında düzenlenen dahilde işleme izin belgelerinde sektörlere göre en yüksek tutarlı ihracat taahhüdünde bulunan demir-çelik, bunun için en fazla ithalatı da gerçekleştirecek sektör oldu. İthalata en yüksek bağımlılık oranının da bu sektörde olduğu belirlendi. Toplam 1 milyar 453.4 milyon dolarlık ihracat taahhüdünde bulunan 40 demir-çelik firması, bunun yüzde 76.8’i oranında toplam 1 milyar 116.8 milyon dolarlık vergisiz ithalat gerçekleştirecek. DİR kapsamındaki ihracat taahhüdü ve ithalat tutarında demir-çelik sektörünü otomotiv izledi. Büyük bölümü OYAK Renault’ya ait olmak üzere otomotiv sektöründen 12 firma toplam 1 milyar 262.1 milyon dolarlık ihracat taahhüdüyle 724.2 milyon dolarlık vergisiz ithalat için belge aldı. Sektör taahhüt ettiği ihracatın yüzde 57.4’ü kadar ithalat gerçekleştirecek. Dokuma ve giyim sektöründe ihracat taahhüdü 514.8 milyon, öngörülen ithalat bunun yüzde 52.5’i oranında 270.3 milyon dolar oldu. Kimya sektörü 488.1 milyon dolarlık ihracat taahhüdüyle, bunun yüzde 42.7’si kadar 208.2 milyon; gıda ve içki sektörü 446.7 milyon dolarlık ihracat taahhüdüne karşılık bunun yüzde 66.2’si oranında 295.5 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirecek.
DİR kapsamındaki ihracat taahhüdü ve bunun için yapılacak ithalat tutarına göre hesaplanan ithalata bağımlılık oranında demir-çelik sektörünü yüzde 76.4’le işleme, yüzde 69.3’le demir dışı metaller, yüzde 66.2 ile gıda ve içki, yüzde 63.8’le elektrikli makineler, yüzde 62.9’la pişmiş kil ve çimento gereçleri izledi. Bağımlılık oranı orman ürünlerinde yüzde 61, lastik sektöründe yüzde 60.2, elektronikte yüzde 59.8, madeni eşyada yüzde 59, makine imalatında yüzde 53.7, deri ve köselede yüzde 53.6, dokuma ve giyimde yüzde 52.5, mesleki ve optik cihazlarda yüzde 45.7, kağıtta yüzde 43, kimyada yüzde 42.7 olurken, en düşük seramikte yüzde 28.6 ile en düşük düzeyde gerçekleşti. Firma bazında en yüksek tutarlı izin belgesi ise 1 milyar 124.5 milyon dolarlık ithalat taahhüdü karşılığı 673.3 milyon dolarlık ithalat için olmak üzere OYAK Renault Otomobil Fabrikaları’na verildi. Firmanın, taahhüt ettiği ihracatın yaklaşık yüzde 60’ı kadar vergisiz ithalat gerçekleştireceği dikkati çekiyor.
Firma bazında Oyak Renault’nun ardından 463.1 milyon dolarlık ihracat taahhüdü karşılığında 367.7 milyon dolarlık ithalatla İçdaş Çelik Enerji AŞ ikinci sırada yer aldı. Firma yapacağı ihracatın yüzde 79.4’ü kadar ithalat gerçekleştirecek.