İHRACATÇILARA DESTEK YÜZDE 37 ARTIYOR

iHRACATÇILARA DESTEK YÜZDE 37 ARTIYOR Global krizin etkilerini fazlasıyla hisseden ihracatçıların bu dönemde en büyük destekçisi Eximbank. Son dönemde ihracatçılara kullandıracağı kaynakları artıran Eximbank, 2009 yılının tamamında 12.9 milyar dolar destek sağlamayı hedefliyor. Yeni kredi programlarını da devreye sokan banka, ülke kredisi kapsamında halihazırda 23 olan anlaşmalı ülke sayısını artırmak üzere çalışmalarını sürdürüyor. Behiye Selin Taner/Ekonomist Dünyayı sarsan global kriz, başta finans ardından reel sektör olmak üzere herkesi olumsuz etkiledi. Yurt dışında birçok bankanın kriz nedeniyle batması ya da zor duruma düşmesi ve mevcut likiditesini tutma ihtiyacı, Türk bankalarının yurt dışından sağladığı kaynaklarda sıkıntıya düşmesine neden oldu. Finansal sistemin yanı sıra reel sektör de krizin yarattığı olumsuz dalgadan etkilendi. İhracatın yüzde 80’inin gerçekleştiği Avrupa’nın krizden fazlasıyla etkilenmesi, Türk şirketlerini de zora soktu. Bankalar hala seçici davranmakla birlikte yüksek maliyetlerle olsa bile şirketlere kredi kullandırıyor ancak bu dönemde özellikle ihracatçıların en büyük destekçisi olarak Eximbank öne çıkıyor. Öyle ki 2008 yılı sonu itibariyle bankacılık sektörü her 100 TL’lik kaynağının 50 TL’sini kredi olarak kullandırırken, bu oran Eximbank’ta 81 TL seviyesinde. Eximbank, 2008 yılında ihracat sektörüne 4.3 milyar dolar nakdi ihracat kredisi ve 5.1 milyar dolar ihracat kredi sigortası olmak üzere toplamda 9.4 milyar dolar tutarında finansal destek sağladı. 2009 yılında da Eximbank, ihracatçı şirketlere 6.9 milyar dolar nakdi kredi ve 6 milyar dolar sigorta olmak üzere toplam 12.9 milyar dolar tutarında kaynak sunarak toplam ihracatın yüzde 11.5’ine destek sağlamayı hedefliyor. Yeni kredi programları Bu kapsamda banka, yeni kredi programlarını devreye sokuyor. Bunlardan ilki ocak ayında ihracatçılar ile yurt dışında faaliyet gösteren müteahhit ve yatırımcılara yönelik uygulanmaya başlanan Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi Programı. Bu program ile bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin mevcut şantiyelerinin ve mobilizasyon-makine parkının işler durumda muhafaza edilerek, bu pazarlardaki yatırımların ve mevcut rekabet gücünün uzun dönemde kalıcılığının sağlanması amaçlanıyor. Eximbank, program kapsamında bugüne kadar 30 milyon dolarlık kredi onayladı. Bir diğer kredi programı ise şubat ayında kullandırılmaya başlanan Yurtdışı Fuar Katılım Kredisi. Dolaylı bir ihracat finansman aracı niteliğinde olan bu kredi ile yurt dışı fuarlara katılarak pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinde bulunan şirketlerle, bu şirketlere aracılık eden organizatörlere doğrudan Eximbank tarafından finansman desteği sağlanıyor. Sermaye artırılıyor Eximbank, 2009 yılının ilk çeyreğinde 2.2 milyar TL (1.4 milyar dolar) tutarında ihracat kredisi kullandırdı. İhracat kredi sigortası kapsamında ise 980 milyon dolar tutarında sevkiyat sigortalandı. Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kılıçoğlu, hedeflerinin 2009 yılının tamamında ihracatçılara verdikleri desteği geçen yıla göre yüzde 37 artırmak olduğunu söylüyor. Kılıçoğlu, artan kredi taleplerini karşılamak için ise yurt içi ve yurt dışından yeni kaynak sağlamaya yönelik çalışmalarını sürdürdüklerine dikkat çekiyor. Bu kapsamda, Eximbank tamamı ödenmiş durumda olan 1.5 milyar TL’lik nominal sermayesinin 2 milyar TL’ye yükseltilmesi yönünde çalışmalarına devam ediyor. Ayrıca Merkez Bankası nezdinde, 2009 yılı başında Eximbank’a tanınan mevcut ihracat reeskont kredisi limiti artırılarak 900 milyon dolara yükseltildi. Kullanım kolaylığına yönelik de bazı düzenlemelerin yapılmasıyla Kılıçoğlu, programın oldukça ilgi gördüğünü ve başladığı 2.5 aylık dönemde yaklaşık 450 milyon dolarlık kredi kullandırdıklarını belirtiyor. Öte yandan önümüzdeki dönemde önemi daha da artması beklenen ihracat kredi sigortasına yönelik çalışmalar da sürüyor. 2008 yılında önce Citibank, ardından Yapı Kredi ile sigortalı ihracatın finansmanı konusunda işbirliğine giden banka, bu anlaşmalar kapsamında kredi kullandırımları fiilen son 4-5 ayda başlamış olmasına rağmen 10 milyon doları aşan bir hacme ulaştı. Banka, sigortalı ihracatın ticari bankalar vasıtasıyla kredilendirildiği bu uygulamanın 2009 yılında da yaygınlaştırılması hedefi doğrultusunda HSBC ile sürdürülen teknik görüşmeleri tamamlayarak mutabakata vardı. Bu noktada HSBC ile çok yakında işbirliği anlaşması imzalanacak. Taze kaynak Eximbank, Dünya Bankası ve Avrupa Yatırım Bankası’ndan sağladığı ve proje bazında kullandırmaya başladığı orta-uzun vadeli kredi imkanları ile ihracatçı şirketlere mevcut olumsuz dönemde yatırım ve üretim aşamasındaki finansman ihtiyaçlarını karşılama konusunda destek olmayı hedefliyor. Dünya Bankası’ndan alınan 300 milyon dolar tutarındaki kredi, gemi inşa ve makine imalat sektörlerinin ihracata yönelik, projeye dayalı işlemlerin finansmanında kullandırılıyor. Avrupa Yatırım Bankası’ndan sağlanan 200 milyon Euro tutarındaki krediyle ise imalat sanayi, turizm ve lojistik sektörlerinde faaliyet gösteren KOBİ’lerin ihracata yönelik olarak yurt içinde gerçekleştirecekleri tevsi ve modernizasyon projeleri ile yeni sabit sermaye yatırımları destekleniyor. Bu kredinin hem Eximbank hem de ticari bankalar aracılığıyla kullandırılmasına yönelik çalışmalar tamamlanma aşamasında. Banka ayrıca yerli bir kamu bankasından 100 milyon Euro’luk bir kredi sağlarken, sendikasyon kredisini de yenileyerek 200 milyon Euro’luk yeni bir kredi temin etti. Uygun maliyetli krediler Bilindiği üzere yaşanan krizin finansal piyasalara olumsuz yansıması sonucu global olarak kredi imkanlarının daralması ve maliyetlerin yükselmesi, kredi faizlerini de etkiledi. Bu noktada ise Eximbank, özellikle geçen yılın ikinci yarısında kısa vadeli TL kredi programlarında kademeli faiz uygulamasına geçerek, düşük miktarda kredi kullanan şirketlere daha düşük faiz uyguladı. Öte yandan 2009 yılının ikinci ayından itibaren, Merkez Bankası’nın faiz indirimleri, Eximbank’ın kredi faizlerine de düşüş olarak yansıdı. Son iki yıllık dönemde bankanın TL kredi faizleri 5.5 puan azaldı. Döviz kredilerin kaynağını ise ağırlıklı olarak yurt dışı borçlanmaların oluşturması nedeniyle döviz kredilerinin faiz oranları uluslararası gelişmeler paralelinde ayarlanıyor. Mevcut durumda banka, TL kredilerde yüzde 9-13, döviz kredilerde ise Libor+0.75–Libor+3.75 aralığında faiz uyguluyor. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerine yönelik iki yıl vadeli köprü TL kredisinde yüzde 15 faiz uygulanırken, geçtiğimiz günlerde banka, KOBİ'lere yönelik kredi faiz oranını yüzde 9'a, tanıtım-pazarlama faaliyetlerine yönelik yurt dışı fuar katılım kredisinin faizini ise yüzde 11'e çekti. Ülke sayısı artacak 1989 yılından bu yana ülke kredisi veren Eximbank’ın halihazırda 23 ülke ile kredi anlaşması bulunuyor. Bu ülkeler Arnavutluk, Azerbaycan, Belarus, Bulgaristan, Cezayir, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, KKTC, Küba, Libya, Macaristan, Moldova, Nahçıvan, Özbekistan, Pakistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Sudan, Suriye, Tacikistan, Tunus ve Türkmenistan. Bu ülkelere yaklaşık 3 milyar dolar tutarında limit ayıran banka, bugüne kadar 2.2 milyar dolar tutarında kullandırım yaptı, karşılığında 2.5 milyar dolar tahsilat gerçekleştirildi. Öte yandan Eximbank’ın ülke kredilerini artırma yönünde çalışmalar sürüyor. Kılıçoğlu, hükümet tarafından yeterli kaynağın sağlanması sonucunda Türkiye’nin dış ticaret hedefleri dahilinde belirlenmiş pazarlara Eximbank'ın ülke kredileri açması ya da açılmış olanları artırmasının mümkün olacağını söylüyor. Bu kaynak; gerek hedef pazarlara yönelik ihracatı artıracak; gerekse o ülkelerdeki müteahhitlik projelerini Türk şirketlerinin almasını sağlayacak. Kılıçoğlu, bu kapsamda, “Afrika’ya Açılım Stratejisi” çerçevesinde Afrika ülkeleri, global krizin etkilerinin görece sınırlı olduğu Ortadoğu ülkeleri ve bazı Latin Amerika ülkelerinin yeni pazarlar olarak öne çıktığını belirtiyor. Ayrıca; Orta-Batı Asya ve komşu ülkeler de halen programların yürütüldüğü öncelikli bölgeler arasında yer alıyor. Kılıçoğlu, yapılan bir düzenleme ile Türkiye için özel önemi olan ülkelere açılacak tavizli resmi destekli ihracat kredilerinin yasal çerçevesinin oluşturulduğunu belirtiyor. Bakanlar Kurulu kararnamesi ile işlerlik kazanacak olan uygulamayla ilgili çalışmaların da bu yıl içinde tamamlanmasının planlandığını söylüyor. “İhracatçılara farklı krediler sunacağız” Ahmet KILIÇOĞLU (Eximbank Genel Müdürü) “2008 yılında ihracat sektörüne toplam 9.4 milyar dolar tutarında finansal destek verdik. Finans sektörünün toplam ihracat kredileri içindeki payımız yüzde 13’ler düzeyinde. 2009 yılı başından bu yana ise ihracat sektörüne 2.4 milyar dolar tutarında destek sağladık. Yılın tamamında ise hedefimiz 12.9 milyar dolarlık destek vermek. İhracatçı şirketlere Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi Programı ve Yurt Dışı Fuar Katılım Kredisi gibi farklı kredi türleri de sunuyoruz. Hiç kuşku yok ki, 2009 yılı ihracat sektörü ile birlikte kredi sigortacıları için de çok zor geçecek. Talep bu denli canlı iken, başta reasürans piyasaları olmak üzere tüm dünyada risk kapasitesinin hızla daraldığı günümüzde etkin ve süratli sigorta hizmeti vermek gün geçtikçe zorlaşıyor. Bu noktada, eldeki imkanların tümünü ihracat sektörümüzün hizmetine sunmaya devam edeceğiz.“ “KOBİ’lere 10 milyar TL kredi sağlanabilir” Kredi Garanti Fonu (KGF), KOBİ’lere sağladığı kefaletle destek vererek, yatırımlarının ve işletmelerinin finansmanında banka kredisi kullanmalarını sağlıyor. Bu nedenle teminat sıkıntısı yüzünden krediye ulaşmakta zorlanan KOBİ’ler için KGF büyük önem taşıyor. Buna istinaden yapılan son çalışma ile Hazine’den KGF’ye 1 milyar TL nakit kaynak sağlanmasına yönelik yasa tasarısı Meclis’e gönderildi. Böylece bankaların verdiği kredilerin yüzde 60’ı garanti altına alınmış olacak. KGF Genel Müdürü Hikmet Kurnaz, “Söz konusu tutarın yeniden yapılandırılacak kredilerden ziyade yeni kullandırılacak kredilerin finansmanına tahsis edileceği anlaşılıyor. Zira yapılandırılacak krediler için sözü edilen kaynak tutarının kifayetsiz kalma olasılığı yüksek” diyor. Kurnaz, konuşulan 1 milyar TL’lik kaynağın aktarılmasıyla, KGF’nin kaldıraç katsayısını yüzde 70, kefalet oranını da 7 olarak uygulaması halinde KOBİ’lere 10 milyar TL’lık kredi hacmi sağlanacağını belirtiyor. Üç ayda 91.4 milyon TL kefalet KGF, 1994-2007 yılları arasında gelen 4 bin 760 adet 475.3 milyon TL’lik talebin 2 bin 834 adet, 238.6 milyon TL’lik kısmına kefalet verdi. 2008 yılında ise bin 897 adet, 557.9 milyon TL’lik talebin bin 138 adet, 284.6 milyon TL’lik kısmına kefalet verildi. Böylece 2008 yılında 402.6 milyon TL’lik kredi hacmi yaratıldı. 2009’un ilk üç aylık döneminde ise geçmiş yıllardan bağımsız olarak bin 166 adet, 223 milyon TL’lik talebi değerlendiren KGF, 787 adet talebin 91.4 milyon TL’lik kısmına kefalet verdi. Bu da 2008 yılının aynı dönemine göre üç kat artış olduğunu gösteriyor. Özellikle 2008 yılındaki kefalet hacminin büyümesiyle KGF, Mart 2009 sonu itibariyle toplam 7 bin 823 adet, yaklaşık 1.3 milyar TL’lik talebi değerlendirerek 4 bin 756 adet talepte 624 milyon TL’lik kefaletini kullandırarak 894 milyon TL’lik kredi hacmi yarattı. Kurnaz, KGF’nin mevcut sermayesiyle yaratabileceği kefalet hedefini hali hazırda yakaladığını belirtiyor. KGF, sermayesinin ortalama 6.5 kat kefalet çarpanı tutarında kefalet hacmi yaratabiliyor. Sermayenin artırılması halinde kefalet çarpanının da etkisiyle yeni kefalet hedeflerinin belirleneceğini söyleyen Kurnaz, “KGF’nin azami kefalet oranının yüzde 80 olduğunu düşünecek olursak yaratacağı kredi hacmi sağlanacak kaynağa paralel 6.5 katı bir artışa ulaşacak” diyor.