İhracat beklentileri olumlu

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, yılın son çeyreği itibariyle dünya, Avrupa ve Türkiye ekonomisine yönelik beklentilerin önceki çeyreklere oranla belirgin bir şekilde olumlu yönde olduğunu bildirdi.

TİM tarafından gerçekleştirilen İhracatçı Eğilim Araştırması'nın 2013 yılı 3. çeyrek sonuçları ve ihracatçıların 4. çeyrek beklentileri açıklandı.

TİM açıklamasına göre, TİM tarafından gerçekleştirilen İhracatçı Eğilim Araştırması'nın 2013 yılı 3. Çeyrek sonuçları ve ihracatçıların yılın son çeyreğine ilişkin beklentilerini değerlendiren Büyükekşi dünya, Avrupa ve Türkiye ekonomisinde olumlu gelişmeler beklendiğini kaydetti. Büyükekşi, bu havanın ek istihdam yaratma ve yatırımları genişletme iştahını artırdığını, ihracatçı firmaların 4. çeyrekte ortalama yüzde 1 istihdam artışı öngördüklerini, bunun da 4. çeyrekte tahmini olarak 100 bin ek istihdam anlamına geldiğini belirtti.

Büyükekşi tarafından açıklanan, ihracatçı eğilim anketinin sonuçlarına göre, yılın 3. çeyreğinde ihracatçı firmaların diğer çeyreklere kıyasla üzerinde durdukları en önemli gerçekleşme girdi maliyetlerindeki artış oldu. Bu dönem içerisinde TL'nin döviz karşısındaki değer kaybından girdi maliyetlerinin artışı olarak etkilendiklerini belirten ihracatçıların oranı yüzde 61,3 olarak belirlendi.

Benzer trend, hammadde girdi maliyetlerinde de görülürken, ihracatçıların yüzde 41,1'i hammadde birim ithalat fiyatının geçen yılın aynı dönemine oranla yükseldiğini belirtiyor.

İhracatçı firmaların yüzde 42,9'u üretimlerinin, yüzde 48,4'ü ise ihracatlarının geçen yılın aynı dönemine göre arttığını ifade ederken, yılın 4. çeyreğinde de bu temponun korunması öngörülüyor.

"Yerli hammadde kullanımı artıyor"
Araştırmaya katılan firmaların yüzde 65,6'sı üretimlerinde kullandıkları hammaddelerin orijinlerinin yurt içi olduğu ve yurt içi hammadde kullanımının, yılın önceki çeyreklerine göre artış göstermesi olumlu bir gelişme olarak dikkati çekti.

Yılın 3. çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini belirten firmaların oranı ise yüzde 33,5 oldu.

Bu dönemde de Rusya en yüksek oranda hedef pazar olarak dikkat çekerken, hedeflenen pazarlarda ABD ikinci sıradaki yerini korudu. Çin ve Brezilya'nın ise 3. ve 4. sırada bulunduğu bu çeyrekte 5. sıraya Irak pazarı yerine Afrika pazarının yerleşmesi, özellikle son dönemdeki jeopolitik gelişmeler sonrası ihracatçıların pazar çeşitlendirme gayretlerini destekliyor.

Yılın 3. çeyreğinde mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldıklarını belirten ihracatçıların oranı ise yüzde 64,5 olarak gerçekleşti.

"Rekabetçi fiyat sunmada sıkıntı var"
Bu dönemde rekabetçi fiyat sunamama (yüzde 56,9) ve hedef ülkelerdeki ekonomik sıkıntılar (yüzde 48) en sık karşılaşılan pazarlama sorunları olarak göze çarpıyor. Temmuz-eylül döneminde dış finansman talebinde bulunan firmaların oranı yüzde 41,8 olarak gerçekleşti. İhracatçı firmaların yüzde 43,3'ü döviz risklerinden korunmak için herhangi bir araç kullanmıyor. Bu oran, ikinci 500 ihracatçı nezdinde yüzde 46,3'e, diğer firmalar arasında ise yüzde 48,9'a yükseliyor.

Döviz riskinden korunmak için döviz kredisi kullanan firmaların oranı yüzde 37,2, "forward" yaptığını belirten firmaların oranı ise yüzde 30,1... İlk 500 firmalarında "forward" aracını tercih etme eğiliminin (yüzde 40,7), diğer ihracatçılarla karşılaştırıldığında belirgin oranda yükseldiği gözlemleniyor.

"100 kişiye iş kapısı açılacak"
2013 yılı 3. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı firma başına ortalama 7 personel artışıyla 159 olarak hesaplandı. Bu dönemde ikinci 500'de yer alan firmalarda mavi yakalıların sayısı 158'den 201'e yükseldi. Ekim-aralık döneminde yeni çalışan istihdam edeceklerini belirten firmaların eğilimleri ise beyaz yakalı yüzde 30,4, mavi yakalı yüzde 35,7 ve Ar-Ge yüzde 11,7 olarak sıralanıyor.

İhracatçı firmalar yılın 4. çeyreğinde ortalama yüzde 1 istihdam artışı öngörüyor. Bu da ihracatçı firmaların 4. çeyrekte tahmini olarak 100 bin ek istihdam yaratacağını gösteriyor. 3. çeyrekte ihracatçı firmaların yüzde 50'den fazlası yurt içinde yeni yatırım yaptıklarını belirtiyor. Yeni yatırımların yüzde 25,3'ü ise yeni modernizasyon yatırımları...

"Yıl sonu dolar tahmini: 2,02 TL"
Bu dönemde firmalar piyasa beklentilerini bir miktar revize etti. Yıl sonu dolar kur tahmini 2,02 TL'ye, euro kur tahmini ise 2,70 TL'e yükseldi.

Enflasyon tahmini son gelişmeler ışığında yüzde 7,91'e yükselirken, 3. çeyrek büyüme beklentisi yüzde 3,4 olarak göze çarptı.

İhracatçılar, TİM'in son dönemlerde vurguladığı değerlere paralel şekilde, dolar kurunda ideal seviyeyi 1,95, euroda ise 2,57 olarak görüyor.

Bu yılın son çeyreğinde, bir önceki çeyrekle karşılaştırıldığında yıl sonu ekonomik gidişatın daha olumlu olacağını öngören ihracatçıların oranı gerek Türkiye gerek Avrupa gerekse de dünya ekonomisi için ortalama yüzde 10 artış kaydetti.

Büyükekşi, "Bu neticeler, yıl sonu itibariyle ihracatçıların daha pozitif bir ekonomik tablo beklentisinde olduğunu gözler önüne seriyor" dedi.

İhracatçılardan önemli sorunlarını dile getirmeleri de istenen anket çalışmasında alınan yanıtlara göre ihracatçıların önemli gördükleri sorunlar, "Enerji maliyetleri (yüzde 60,9), döviz kurları (yüzde 47,6), hammadde ve aramalı fiyatları (yüzde 41,6), finansman maliyetleri (yüzde 41,6) ve istihdam maliyetleri (yüzde 41,2)" olurken, geçen dönemde açıklanan demokrasi paketinin orta ve uzun vadede ülke ekonomisine etkisi de soruldu.

Paketin olumlu katkılar yapacağına inanan ihracatçıların oranı yüzde 47 iken, olumsuz etki öngören ihracatçıların oranı ise yalnızca yüzde 8 çıktı. Bu veriler, demokratikleşme paketine yönelik olarak iyimser bir bakış açısı olduğunu gösteriyor.