Hükümete rağmen ilaç yüksek faiz

Hükümet'in Merkez Bankası'na yönelik 'sert faiz indirimi' baskılarına rağmen Merkez Bankası ölçülü faiz indirmeye devam ediyor. Merkez Bankası dünkü PPK toplantısında da faizi 50 baz puan indirme kararı aldı. Ama dikkati çekmesi gereken diğer konu ise Merkez'in alt bantta da 50 baz puanlık bir indirimi yapmasıydı.

Bu çifte indirim ne anlama geliyor? Hangi konuda bir iyileşme görüldü? Milliyet ekonomi yazarı Selva Demiralp bugünkü köşesinde Merkez'in Faiz kararını değerlendirdi. İşte Demiralp'in köşe yazısı;

Merkez’in dünkü toplantısı sonrasında politika faizi 50 baz puan daha indirildi. Merkez’in koridorun üst bandını sabit tutması dış piyasalarla ilgili belirsizliklere karşı tedbirli olma ihtiyacını gösterirken koridorun alt bandında yapılan 50 baz puanlık indirim küresel likidite koşullarındaki iyileşme paralelinde atılmış bir adım olabilir. Faizlerdeki bu iniş trendini enflasyon hedefiyle karşılaştırdığımda fazla “güvercin” buluyorum. Çünkü mevcut enflasyon görünümünün faizlerde gevşemeye izin vermeyecek kadar yüksek olduğunu düşünüyorum. Eğer faiz indirimlerinin bir sebebi ECB ve Fed’den gelen gevşek para politikası sinyalleri nedeniyle artması beklenen risk iştahı ise o zaman Merkez’in zorunlu karşılıklarda bir artırıma gidip sıkı para politikası duruşu dengelemeye çalışması bence uygun olurdu.
Şekilde mavi çizgi enflasyon rakamını, kırmızı çizgi ise Merkez tarafından belirlenen enflasyon hedefini gösteriyor. Yasa gereği Merkez’in birincil hedefi mavi çizgiyi kırmızı çizgiye yaklaştırmak. Enflasyonun hedeften uzaklaştığı zamanlarda ise iktisat teorisi tek bir ilaç sunuyor ki o da faizleri artırmak. Yukarıdaki şekli bir hastanın sağlık durumunu gösteren bir grafik olarak düşünün. Bu grafiği dünyanın neresinde hangi doktora götürürseniz götürün size vereceği ilaç yüksek faiz olacaktır. Komşunun doktoru düşük faiz ilacı verdiyse komşunun hastalığı farklı demektir. İlacın yan etkileri yok mu? Var elbette, ancak eğer birincil dereceden tedavi etmemiz gereken hastalık enflasyonsa bu yan etkileri kabullenmekten başka çare yok.  

Tahminler...

Şekilde bir de yeşil çizgi var. Bu çizgi son enflasyon raporunda Merkez’in ifade ettiği yılsonu enflasyon tahminlerinden yola çıkarak çizilmiş bir trend çizgisi. Buna göre enflasyon oranının 2014 sonunda yüzde 7.6, 2015 sonunda ise yüzde 5.3’e düşmesi bekleniyor. Bu rakamları düz bir çizgiyle birleştirdiğinizde ise yeşil çizgi ortaya çıkıyor.
Enflasyon Raporu’nun yayımlandığı tarihten itibaren ilerlediğimizde enflasyonun söz konusu hedeflere ulaşabilmesi için kabaca yeşil çizgiyi takip etmesi gerekiyordu. Ancak durum böyle değil. Haziran ayında Merkez’in öngördüğü düşüş başlamış görülüyor ancak bu sınırlı düşüş Merkez’i yılsonu tahminine ulaştırmaya yetecek gibi görülmüyor. Mesela haziran ayı için trend çizgisi enflasyonun yüzde 8.12 olmasını öngörürken gerçekleşen rakam yüzde 9.16 olmuş.  Bu durum tahmin ile gerçekleşen enflasyon arasındaki farkın yüzde 1 kadar açıldığını gösteriyor.

Bu şartlar altında Merkez ya enflasyon hedeflerini revize etmeli ya da faiz politikasını sıkılaştırmalı. Çünkü hem hedefi düşük tutup hem de faizi gevşek tutmak Merkez Bankası’nın imajını zedeliyor.