Hollanda Kraliçesi: Resmi dijital paralar milyonların hayatını iyileştirecek

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın dört bir tarafında merkez bankaları kendi dijital para birimlerini çıkarmayı değerlendiriyor. Finansal katılım genellikle temel bir motivasyon olarak belirtilse de bu kendiliğinden ortaya çıkacak bir değil. Hollanda Kralı Willem Alexander’ın eşi Kraliçe Maxima Agustin Carstens, ‘Project Syndicate’deki yazısında merkez bankası dijital para birimleri (CBDC'ler), "bankasız" bireylerin temel finansal hizmetlere erişebilmelerini sağlamak için tam olarak nasıl tasarlanabileceğini ve uygulanabileceğini tartışıyor. İşte finansgundem.com’un derlediği o makale:

"Dünya Bankası'na göre, dünya çapında 1,7 milyar yetişkin bankacılık hizmetlerine ulaşamıyor. Resmi finans sektöründen hizmetlere erişemeyen bu bireyler, genellikle ciddi miktarda maliyetleri veya riskleri bulunan alternatiflere başvurmak zorunda kalıyorlar. Finansal hizmetlerden bu şekilde dışlanma, yoksulluğun kalıcı hale gelmesine, fırsatların sınırlanmasına ve bireylerin finansal zorluklara karşısında kendilerini koruyamamasına neden oluyor. İnsanların daha iyi bir gelecek için umutlarını baskı altına alıyor.

Finansal katılım, ödeme yapma ve alma yeteneği ile başlar, ancak sadece burada bitmez. İnsanların para transferi için hızlı, güvenli ve ucuz bir yola ihtiyacı vardır. Bugüne kadar, merkez bankaları şu anda sahip olduğumuz en kapsayıcı ödeme sistemleri biçimini sağlayarak bu ihtiyacı büyük ölçüde karşıladılar. Bu yöntemin ismiyse nakit para kullanımı.

Nakit kullanımı azalıyor

Ancak nakit kullanmak, bankasız olanları resmi finansal sistemin dışında bırakır. Finansal hizmetlere kolayca erişmek için gereken veri ve işlem izi sağlamaz. Bu durum, küçük işletmelerin tasarruf etmesini ve krediye erişmesini çok daha zorlaştırabilir.

Ödeme sistemleri, dijital ve mobil teknolojilerin yaygın olarak benimsenmesi nedeniyle değişiyor. Kovid-19 salgını etrafında hızlanan çevrimiçi işlemlere yönelimle dijital ödemelere doğru bir kayma yaşanırken nakit ödemelerse azalıyor.

Bu geniş çaplı gelişmeler göz önüne alındığında, genişleyen dijital uçurumu kapatmak için merkez bankalarının çalışması da zorunludur. Merkez bankaları ve yetkililer artık herkes için CDBC ihracı da dahil olmak üzere parasal sistem reformlarını keşfetme fırsatına sahipler.

CBDC'ler, banka dışı bireylerin karşılaştığı bazı engellerin üstesinden gelmek için bir fırsat sunabilir. Geleneksel hizmetler, işlem ücretleri, minimum hesap bakiyeleri veya resmi kimlik kanıtı gibi potansiyel olarak engelleyici maliyetlere ve gereksinimlere sahiptir. Ek engeller arasında dijital ödemelere olan düşük güven seviyesi ve bazı gruplar arasında akıllı telefon eksikliği yer alıyor.

CBDC'ler bu engellerin üstesinden gelmenin tek yolu olmasa da sisteme dahil etme araçlarının önemli bir parçası olabilirler. Merkez bankaları, hızlı ödeme sistemlerini benimseyerek perakende ödemelerde daha fazla iyileştirmeyi halihazırda koordine ediyor. CBDC'lerse bu sürekliliğin doğal bir uzantısını temsil ediyor. Hem hızlı ödeme sistemleri hem de CBDC'ler, rakip sağlayıcıları yeni hizmetler sunmaya, maliyetleri düşürmeye ve nihayetinde mali sisteme erişimi genişletmeye teşvik sağlayabilir.

Yerleşmiş çıkarların etrafından dolaşmak

CBDC'lerin bir diğer yararı, doğaları gereği, merkez bankası parasının benzersiz avantajlarını (güvenlik, kesinlik, likidite ve bütünlük) içerecek olmalarıdır.

CBDC'ler, ödeme sistemleri etrafında ortaya çıkan ve kullanıcılar için verimsizliklere ve maliyetlere katkıda bulunan geçmişten gelen ticari çıkarların çoğundan kurtulmayı sağlayabilir. Ayrıca, diğer dijital para biçimlerinde bulunan kredi ve likidite risklerini ortadan kaldırarak maliyetleri düşürebilirler.

Bir CBDC, hem yurt içi hem de sınır ötesi ödeme sistemlerini geliştirme ve bağlama potansiyeline sahiptir. Sınırlı finansal altyapıya sahip ülkeleri doğrudan bir CBDC düzenlemesine sıçramaya teşvik edebilir ve kapsayıcı, güvenli ve verimli bir ödeme sistemine bağlanma fırsatı yaratabilir.

CBDC’lerin sosyal politikalara da faydaları bulunur. Örneğin, hükümetler CBDC'leri düşük gelirli hane halklarına finansal destek yönlendirmek için kullanabilir. Bu da uzun vadeli finansal katılımı derinleştirecek ve diğer finansal hizmetler için yeni bir kapı görevi görecektir.

Bu faydaları gerçekleştirmek için, herhangi bir CBDC’nin yapımında, düşük finansal ve dijital okuryazarlık seviyeleri ve siber güvenlik de dahil olmak üzere operasyonel zorluklar da ele alınmalıdır. Bu gibi potansiyel zorluklar ve riskler için politika reformları ve önlemler eşlik etmelidir. Politika reformları ayrıca aracısızlaştırmayı da önlemelidir: Paranın ticari bankalardaki mevduatlar yerine CBDC cüzdanlarında büyük miktarlarda tutulması tehlikesi, krediler (mortgage benzeri) ve diğer üretken finansal araçları kullanılamaz hale getirir.

Veri gizliliği

CBDC’ler merkez bankalarına ayrıca, insanlara işlem verileri üzerinde kontrol sahibi olmaları ve daha geniş bir finansal hizmet sağlayıcı gruplarıyla paylaşma yeteneği verir. Veri gizliliği ile ilgili artan endişeler, kişisel veri korumalarını bir CBDC'nin yapısına bağlayarak ele alınabilir.

CBDC'leri araştıran merkez bankaları, gizliliğin korunması ve şeffaflığın dengelenmesi ve hem finansal katılımın hem de finansal bütünlüğün sağlanması için yapılacak birçok tasarım seçeneğine sahip olacaktır. Merkez bankalarının tüketicilere doğrudan erişim izni vermeyi veya CBDC dijital cüzdanlarını bankalara veya banka dışı sağlayıcıları aracılığıyla sunan tamamen aracılı bir model kullanmayı düşünmeleri gerekecektir. CBDC'lerin finansal katılımın motorları haline nasıl en iyi şekilde gelebileceğini göstermek için daha fazla diyalog, araştırma ve denemeye ihtiyaç duyulacaktır.

Merkez bankacıları ve diğer kamu sektörü temsilcileri, finansal sistemin kapsayıcı, açık, rekabetçi olmasını ve tüm grupların ihtiyaç ve çıkarlarına cevap vermesini sağlamakla yükümlüdür. Düzgün tasarlanırsa, CBDC'ler herkes için çalışan dijital bir finansal sistemi desteklemeye yardımcı olma konusunda büyük umut vaat ediyor."

İngiltere Merkez Bankası'ndan faiz artırım sinyali

Dijital yuan kullanımında rekor büyüklük

Beyaz Saray, dijital varlıkların iklim üzerindeki etkilerini araştıracak