Hızlı iyileşme gösteren ekonomilerin başarısının sırrı

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Pandemi başlangıcından bu yana geçen altı ayda, ABD’nin bazı eyaletlerinde ekonomik iyileşme daha hızlı gerçekleşti. Maine’de emlak piyasası hızla yükseliş gösterdi. Nebraska’da işsizlik %5’in altında ve Rhode Island’da küçük şirket çalışanları pandemi öncesine kıyasla daha uzun süreler çalışıyor.

Geçtiğimiz hafta itibariyle, bu eyaletlerin ekonomileri, mart ayına kıyasla neredeyse %88’lik bir kapasiteyle çalışıyordu. Bu da bu eyaletleri CNN ve Moody’s Analytics ortaklığıyla hazırlanan Normale Dönüş Endeksi’nin zirvesine taşıdı.

Bu eyaletlerin tam iyileşme yönünde hala gidecek oldukça uzun bir yolu var. Ancak yine de bu eyaletlerde görülen iyileşme ABD geneline kıyasla güçlü. Bu eyaletler ekonominin mart ayındaki %57 seviyelerinde kaldığı Hawaii ve hatta %73 seviyesindeki New York’un tam tersi bir durumu yaşıyorlar.

Neden bazı eyaletler diğerlerine kıyasla daha hızlı bir iyileşme sergiliyor? Moody’s Analytics ekonomistleri Mark Zandi, Dante DeAntonio ve Matt Colvar verileri analiz etti.

Daha az vaka, daha güçlü iyileşme

Pandeminin ilk zamanlarında ekonomistler ısrarla bir noktanın altını çizdi: Virüsün gidişatı, ekonomik krizin şiddetini ve iyileşmenin hızını belirleyecek en büyük faktör. Şimdilerde ABD genelinde bu tespitin doğruluğu görülüyor.

“Normale” yakın bir seviyede faaliyet gösteren eyaletler, en az korona virüs vakası bildiren eyaletler oldu. Maine’in ekonomisi, örneğin, mart ayındaki seviyesinin %93 üzerinde faaliyet gösteriyor. Bu şekilde de Normale Dönüş Endeksi’nin zirvesine yerleşiyor. Eyalet her 100,000 kişi için yalnızca 366 vaka bildirdi. Bu oran tüm ABD’deki ikinci en düşük vaka sayısı. Yakın eyaletler Vermont ve New Hampshire da endeksteki zirve eyaletlerden ve orada da vaka sayıları benzer bir şekilde az.

Bunların aksine Louisiana ülkedeki en yüksek vaka sayısını açıkladı. (100,000 kişi için 3,406 vaka) Ve sonuç olarak ekonomisi güçlük içinde. Louisiana Normale Dönüş Endeksi’nde 48. sırada.

Kırsalda iyileşme daha hızlı

Sosyal mesafe kuralları yürürlükteyken, daha fazla alan kesinlikle bir avantaj.

Idaho, South Dakota ve Nebraska gibi kırsal eyaletler, daha yoğun nüfusa sahip olan New York, Texas ve California’ya kıyasla daha güçlü bir iyileşme sergiledi. Bu üç eyalet normale dönüş endeksinde son 15 sırada.

Büyük şehirler virüsü kontrol altına almada çok daha büyük zorluklarla karşılaştı. İşe gidip gelen milyonlarca insan, artık toplu taşıma kullanmıyor ve tüm ofisler karanlığa gömüldü. Bu durum sonucunda da kentsel alanlardaki ofis çalışanlarına hizmet veren iş yerleri zarar gördü.

Erken açılma işe yaramadı

Alabama, Arizona, Texas ve Florida gibi eyaletler pandemi sonrasında ekonomilerini ilk açanlar arasındaydı. Ancak ekonomik getiriler, DeAntonio ve Colyar’a göre “kısa vadeli” oldu.

Bu durumun nedeni korona virüsün bu eyaletlerde hızlı bir şekilde artması sonucu valiliklerin karantina önlemlerini geri getirmek zorunda kalması. Böylelikle iş yerlerine ve sosyal toplantılara yeni kısıtlamalar getirildi.

Kuzeydoğuda emlak piyasası sıcak

New England eyaletleri de ülkenin geri kalanından daha iyi performans gösterdi çünkü bu eyaletlerde yaz döneminde emlak piyasası oldukça fazla canlılık gösterdi.

Daha pahalı ve daha yoğun nüfuslu bölgelere yakın mesafedeki kırsal alanlar evden çalışmak için tercih edilen bölgeler oldu. Rekor seviyelerde düşük mortgage oranları da şehir hayatından kaçmak isteyenleri ev satın almak konusunda teşvik etti. Maine’de ortalama ev fiyatları bir önceki yıla göre %7,2 arttı.

Ekonomistler bu patlamanın sezonsal olabileceğini kabul ediyorlar. Yaz ayları genelde emlak piyasası için iyi geçen aylardır. Soğuyan havaların emlak piyasasını yavaşlatıp yavaşlatmayacağı bilinmiyor.

Turizm için kötü bir zaman

Turizm pandemi sürecinde en ağır darbe alan sektörlerden biri oldu ve pandemi öncesi seviyelerine herhangi bir koşulda dönüş sağlayamadı. Ulaşım Güvenliği Yönetimi (TSA) noktalarından günlük 1 milyondan az yolcu geçişi olduğu söylendi. Bu rakam mart ayının ilk günlerinde 2 milyon yolcudan fazlaydı. Otel doluluk oranları da ağustos ortasında %30 seviyesinde kaldı.

Turizm sektöründeki düşüşten en çok etkilenen eyalet Hawaii oldu. Eyaletin gelirlerinin büyük bir bölümü turizmden sağlanıyor ve sonuç olarak CNN’in endeksindeki en düşük sıraya yerleşti.

Hawaii ABD’de en yüksek “sigortalı işsizlik oranına” sahip: Geleneksel işsizlik sigortasından faydalanan çalışanların %20’si 22 Ağustos tarihine kadar bu avantajdan yararlanıyordu. Küçük işletmelerde çalışanların çalışma saatleri mart ayına kıyasla %50 düşüş gösterdi. Ve eylül ayının ilk günlerinde, eyaletteki restoran rezervasyonları pandemi öncesine göre %98 düşüş gösterdi.

Normale dönüş

Geçtiğimiz hafta, ABD’nin Normale Dönüş Endeksi’nin toplamı %80 seviyesindeydi ve “normal”e dönüş için oldukça uzun bir yolu olduğu görülüyordu.

Gelecek aylara bakıldığında, Moody’s Analytics’in ekonomistleri iyileşmenin yerel ve merkezi yönetimlerin virüsü kontrol altına almasına bağlı olduğunu söylüyor.

DeAntonio ve Colyar, “eğer virüs ülkenin büyük bir bölümünde güçlü bir dönüş gerçekleştirirse ve bu mart ve nisan aylarındaki kontrol altına alma çabaları doğurursa, ekonomi kesinlikle çift dipli bir resesyon görecek” dedi. “Ancak, artan vaka sayıları yerelde kalırsa ya da virüsü kontrol çabaları daha ılımlı olursa, ekonomi çift dipli bir resesyondan kurtulabilir ve bunun yerine daha uzun süre havanda su dövmeye devam edebilir.”

Hava yollarında iyileşme yeni karantinayla darbe aldı

Kolay ekonomik iyileşme dönemi sona erdi

Avrupa ekonomisinde iyileşmenin gizli gücü