Hayalleri hareketle buluşturan HKTM, BİST’te… Çelebi dev projeleri, gelecek planlarını anlatıyor

VOLKAN KARSAN – FINANSGUNDEM.COM / KAZANDIRAN SOHBETLER

Borsa İstanbul rekor sayılabilecek yükselişler yaşarken halka arzlar da art arda birbirini izliyor. Halka arz kararı kesinleşen ve bugün 3 gün sürecek talep toplama işlemleri başlayan Hidropar Hareket Kontrol Teknolojileri Merkezi (HKTM) şirketi Genel Müdürü İlham Çelebi ile “Kazandıran Sohbetler” için söyleşi yaptık…

Biz ekip olarak üretim yapmayı, proje yapmayı ve ürettiğimiz teknolojik ürünler ile projeleri müşterilere ulaştırmayı çok iyi yapmak için çabalıyoruz. HKTM’nin eğitim, fikir geliştirme, projelendirme gibi mühendislik pratikleri içinde olmasının yanı sıra; imalata dönüştürme yeteneğine verdiği değeri “İyi Mühendislik” olarak adlandırıyoruz.

“HAREKETİ ANLAMAK, GELİŞTİRMEK, YÖNLENDİRMEK, HAREKETİN DOĞASINDAN İLHAM ALARAK HAREKETİ KONTROL ALTINA ALMAYA ÇALIŞMAK KURULUŞ AMACIMIZ OLDU”

- Sayın Çelebi HKTM olarak ekonomide birbirinde farklı sektörde süreçlere dahil oluyorsunuz ve gelişmelerine, verimliliklerine katkı sağlıyorsunuz… Siz ve HKTM bugünlere nasıl geldi, genel olarak şirketinizi ve iyi mühendislik kavramını nasıl tanımlıyorsunuz?

- Mühendislik ile sanatın, endüstri ile doğanın, fabrika ile çevrenin, teknoloji ile hayatın entegrasyonunu sağlamak için firmamız 1998 yılı sonunda yolculuğuna başladı. Üç çalışanın olduğu firmamıza 2000 yılında üniversiteyi bitirdikten sonra katıldım. 22 yaşında proje mühendisi olarak işe başladığım firmamızın şu anda ortağı ve Genel Müdürü olarak çalışma hayatıma kesintisiz ve sektöre daha hâkim olarak 65’i mühendis 150 kişi ile devam ediyorum.

Hareketi anlamak, geliştirmek, yönlendirmek, hareketin doğasından ilham alarak hareketi kontrol altına almaya çalışmak kuruluş amacımız oldu.

Firmamızın mühendislik altyapısı ile uyumlu, kendi alanında uzmanlaşmış partner firmalara çatı firma olarak, büyük projelerde uzmanlıkları birleştiriyoruz. Farklı hareket ve kontrol teknolojileri üzerinde uzmanlaşıp, örnek alınacak multidisipliner mühendislik çözümleri ile dünyada endüstriyel hareketin kontrol teknolojileri merkezi olma hedefiyle üretmeye devam ediyoruz.

Ar-Ge bölümüzde daha önce hayata geçirdiğimiz robot projelerinin yanı sıra, güncel olarak TÜBİTAK desteğiyle Türkiye’de üretilmeyen hareket kontrol ile ilgili projelerimiz devam ediyor.

Hidrolik projelendirme, müşterilerimizin taleplerine uygun olarak proje mühendislerimiz tarafından AB standartlarından ödün vermeden yapılıyor. İmalat kapsamında hidrolik sistemler, hidromekanik özel makineler ve kendi üretimimiz hidrolik silindirler ve rotary aktüatörler yer alıyor. Her yıl takriben 300 civarında değişik hidrolik sistemi sanayiye kazandırıyoruz. 

Plastik enjeksiyon makineleri için yaptığımız kartezyen robotlarımızla müşterilerimize Avrupa standartlarında ve kalitesinde farklı ebatlarda ve özel ihtiyaçlara göre ürünleri imal ediyoruz.

Altı eksen robotik sistemler ile besleme ve boşaltma, taşıma, paketleme ve kutulama, paletleme konularında robotik uygulamaları gerçekleştirmenin yanı sıra, tamamen müşteri gereksinimleri doğrultusunda özel makine/hat çözümlerimizle ekonomik ve güvenilir anahtar teslim sistemler imal ediyoruz.

Yapıştırma hat otomasyonunda beyaz eşya sektöründe yaptığımız projeler de mekatronik alanında değer katan çalışmalarımız arasına girdi.

Hareket ve kontrol teknolojileri alanında kurmak isteyebileceğiniz tüm sistemlerin temel mekanik ve otomasyon ürünlerini gerek komponent bazında gerekse kurulumu yapılmış devreye alınacak şekilde tek kaynaktan sunabilmekteyiz.

Ayrıca özel projeler yapan makine imalatçı firmalara mühendislik desteği vererek ortak projeler yapmaktayız.

Biz ekip olarak üretim yapmayı, proje yapmayı ve ürettiğimiz teknolojik ürünler ile projeleri müşterilere ulaştırmayı çok iyi yapmak için çabalıyoruz.

HKTM’nin eğitim, fikir geliştirme, projelendirme gibi mühendislik pratikleri içinde olmasının yanı sıra; imalata dönüştürme yeteneğine verdiği değeri “İyi Mühendislik” olarak adlandırıyoruz.

Bu değeri yaşam pratiğimiz ve iş deneyimlerimizle birleştirerek belirli maddelerle somut hale getirdik. Bizim için bu maddeler aynı zamanda iyi bir mühendis olmaya bağlılık yeminini simgeler.

Tüm yeni Cezeri’lerin kendilerine yol gösterici olarak kullanması için bizim de bilgimiz çerçevesinde anlatmaya, göstermeye çalışıyoruz.

İyi Mühendislik;

• Doğa ve canlı refahının bilim ve teknik ilkeler ile artmasını sağlar,

• Karşısındakini dinler, oluşan istekleri beklentilerle sınırlı tutmaz,

• Bilgi ve deneyimlerini bir şart ya da çıkara bağlı olmaksızın paylaşır,

• Bilimsel ilkelerle çelişen çalışmalarda bulunmaz,

• Önerileri anlık değildir, kalıcılığı ve sürdürülebilirliği esas alır,

• Her türlü ayrımcılığı engeller, eşitlik ilkesini bulunduğu ortamda sağlar,

• Geliştirdiği çözümler, çevre ve iş güvenliği esaslarına uygundur,

• Konusuna hâkim olduğu için mazeret değil; marifet üretir.

“MÜHENDİSLİKTEN GELEN GÜCÜMÜZÜ KULLANIRKEN, CANLILARA VE ÇEVREYE DUYARLI OLMAYA ÇALIŞIYORUZ”

- “Doğa ve canlı refahının bilim ve teknik ilkeler ile artmasını sağlar” sizin sloganlarınızdan biri bunu biraz daha açabilir misiniz? Bundan ekonomideki gerçek verimliliğin doğaya saygı olmadan almaz anlamını mı çıkarmalıyız? Burada çevre ödüllerinizin de olduğunu hatırlatmamızda yarar var sanırım?

- Mühendislikten gelen gücümüzü kullanırken; canlılara ve çevreye duyarlı olmaya çalışıyoruz. Yaptığımız tüm projelerde enerji verimliliğine gerektiği kadar enerji aktarımına özen gösteriyoruz.

HKTM, bugün “Yeşil Mutabakat” ile gündeme gelen yenilenebilir enerji ve çevreci yatırımlar konusunda proaktif davranarak;

Fabrika çatısına yerleştirdiği 90 kW kurulu güce sahip fotovoltaik panellerle güneş enerjisinden yılda 100.000 kWh elektrik enerjisi üretmektedir.

Toprağı ısı değiştirici olarak kullanarak elde edilen ön ısıtma ile verimlilik değeri benzerlerinin yüzde 40 üzerinde olan ‘Toprak kaynaklı ısı pompası’nı ofis ısıtmasında kullanan sanayideki tek örnek olduğu, yazın ofis soğutmasında VRF klimalara göre yüzde 10 daha verimli hava kaynaklı ısı pompasından yararlanmaktadır.

Lavabolarda elimizi yıkadığımız gri suyu filtreleyerek, en yüksek su tüketiminin olduğu rezervuarlarda ikinci kez değerlendirmek üzere kurduğu “Gri Su Geri Kazanım” tesisi sonrasında atık su kanalına vermektedir.

Fabrika ısıtmasında, “Solarwall” olarak bilinen, dirençle ön ısıtma sağlayan güneş duvarından yararlanarak, doğalgaz tüketiminde yüzde 40 tasarruf sağlamıştır.

Yukarıda sıralanan yatırımlarıyla, 2017 yılında Amerikan Yeşil Binalar Derneği tarafından verilen dünyanın en prestijli enerji verimliliği ve çevre sertifikası LEED (Leadership in Energy & Environmental Design- Enerji Verimli ve Çevreci Tasarımda Liderlik) belgesini LEED GOLD seviyesinde alan, sektöründe ilk, Türkiye’deki 14 fabrika binasından biri oldu.

Yatırımlarıyla, çevre bilincinin gelişmesine, çevrenin korunmasına ve iyileştirilmesine katkıda bulunan sanayi kuruluşlarının ödüllendirilmesi amacıyla Türkiye genelinde katılımla 2016’da 22’ncisi düzenlenen Kocaeli Sanayi Odası “Şahabettin Bilgisu Çevre Ödülleri” organizasyonunda tüm adaylar içinde en yüksek puanla birincilik ödülünü kucakladı.

Ekim 2016’da Sürdürülebilirlik Akademisi’nin KOBİ dalında verdiği “Karbon ve Enerji Yönetimi” Sürdürülebilir İş Ödülü” nü aldı.

Eylül 2017’ de yapılan “İstanbul Sanayi Odası Enerji Verimliliği” ödül töreninde “Kobi Enerji Verimliliği Uygulama Projesi Birincilik Ödülü” nü kucakladı.

2018’de İngiltere merkezli Green World Organization tarafından düzenlenen çevre yarışmasında, “Karbon Salınımı Azaltımı” konusunda gümüş ödüle layık görülerek, ilk uluslararası çevre ödülünü aldı. Aynı yıl ÇEVKO (Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı) tarafından düzenlenen ve dünyada çoğunluğu AB üyesi 31 ülkede geçerli olan, 150 binden fazla kuruluşun ambalajları üzerinde kullanılan YEŞİL NOKTA çevre ödülünü de alarak toplam ödül sayısını altıya çıkardı.

Doğaya saygı duymadan yapacağınız hiçbir işte ne verim alırsınız ne de mutlu olursunuz.

“BİZİM İÇİN, HAYALLER DÜŞÜNCELERİMİZİ, DÜŞÜNCELERDE GÜCÜMÜZÜ OLUŞTURUR. HAYALLERİMİZİ GERÇEKLEŞTİRİRKEN PAYLAŞARAK BÜYÜMEK İSTİYORUZ”

- Firmanızın büyümesi ve halka arz süreçleri ile ilgili yatırımcılara ne mesajlar vermek istersiniz?

- Firmalar da canlı birer organizmalardır. Yine canlı organizmalar gibi evrimsel süreçle yaşama sürekli uyum sağlarlar. Çeyrek asra yaklaşan firmamız hiçbir zaman konfor alanı içinde yaşam sağlamadı. Kurulduğumuzdan bu yana üç uluslararası iki ulusal kriz yaşayarak büyüdük. Pandemi süreci de kendimize yeniden ayna tutmamıza neden oldu. Farkında olmadan da olsa bu krizler evrimsel gelişimimizde bizi çok güçlendirmiş. Artık pik olaylardan daha az etkilenmemizi sağladı.

Mühendislik alanında çeyrek asır çalışma yapmamızın en büyük çıktısı sektörü çok iyi bilmemiz ve katma değer üretmeyi öğrenmemizdir. Firmamızın ARGE merkezi 2018 yılında kurulduktan sonra duraksız şekilde üretmeye yeni ürünler çıkarmaya ve geliştirmeye devam ediyor.

Artık yılların deneyimi ile ne üretmemiz gerektiğini biliyoruz. ARGE merkezimizde devam eden Avrupa Birliği projeleri, TÜBİTAK projeleri, beş üniversite ile yapılan ortak çalışmalar ile her gün çok daha fazla artırmaya başladık.

Yıllar önce küçük bir kar topu gibi olan ARGE çalışmalarımız gün be gün değer üretmeye yani kar tutmaya başladı. Doğru yatırımlarla yüksek teknolojik kar üreterek sektörümüzde çığ gibi geleceğiz.

Firmamızın daha verimli hale gelmesi için yalın üretim projesi kapsamında iyileştirilmesi planlanan iş süreçleri Üretim, Planlama, Pazarlama ve Kalite Kontrol süreçlerinden oluşmakta ve bu süreçlerde yapılacak olan iyileştirmelerin dolaylı olarak yönetim ve karar destek süreçlerini de dijitalleştirmeye devam ediyoruz. Müşterilerimize verdiğimiz hizmetlerin daha fazla takip edilebilir olmasını sağlamayı hedefliyoruz.

Artık yılların deneyimi ile ne üretmemiz gerektiğini biliyoruz. ARGE merkezimizde devam eden Avrupa Birliği projeleri, TÜBİTAK projeleri, beş üniversite ile yapılan ortak çalışmalar ile her gün çok daha fazla artırmaya başladık. Yıllar önce küçük bir kar topu gibi olan ARGE çalışmalarımız gün be gün değer üretmeye yani kar tutmaya başladı. Doğru yatırımlarla yüksek teknolojik kar üreterek sektörümüzde çığ gibi geleceğiz.

Makine teçhizat yatırımlarına devam ederek üretimden satışlarımızın ve yerlileştirilmiş ürünlerimizin, toplam satışlarımızdaki payını artmaya devam ediyoruz.

Üretim ve İlişkili İş Süreçlerindeki Verilerin Siber Güvenlik Alt Yapısının Kurulması bu sistem ile siber güvenlik sistemimizin ISO 27001 sertifikası almasını sağladık.

ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standartı belgesini aldık. Bu sene yeni sektörleri eklemek için hedeflerimiz arasında AS 9100 “Havacılık Uzay ve Savunma Kuruluşları İçin Kalite Yönetim Sistemi” Savunma Sanayi Yönetim Sistemi belgesini mevcut kalite yönetim belgelerimize eklemektir.

Bizim için, hayaller düşüncelerimizi, düşüncelerde gücümüzü oluşturur. Hayallerimizi gerçekleştirirken paylaşarak büyümek istiyoruz. Hazırı paylaşan değil değer üreten bir firma olmayı hedefliyoruz.

“ARGE BÖLÜMÜMÜZÜN GELİŞTİRDİĞİ ÜRÜNLERİ YURTDIŞI PAZARLARINA AÇMAK ÖNCELİKLİ HEDEFLERİMİZ ARASINDADIR”

- İhracata dönük çalışmalarınızda çok önemli hedefleriniz ve gelecekte oluşacak artı değerler için neler söylemek istersiniz?

- ARGE bölümümüzün geliştirdiği ürünleri yurtdışı pazarlarına açmak öncelikli hedeflerimiz arasındadır. Rotary aktüatör konusunda Avrupa ve Asya bölgesinde aktif çalışmalarımız devam ediyor.

Kartezyen robotlar konusunda da Avrupa, Afrika ve Amerika kıtalarında partner firmaları oluşturma çalışmalarımız devam ediyor. Dünyanın en prestijli fuarına mühendisliğimizi en üst seviyede göstermek için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

0-360 derece aralığında isteğe özel tasarım ve imalatını yaptığımız rotary aktüatörler ile düşük açılarda hidrolik silindir ile verimsiz çözülen projelerden kurtuluyoruz. 500 Nm-20.000 Nm aralığında standart ürün kataloğu oluşturduğumuz rotary aktüatörler ile endüstriyel, mobil, savunma sanayi ve marine uygulamalarınızda hizmet vermeye başladık.

Detaylarını önümüzdeki süreçte paylaşacağımız Galataport Gümrüklü Alan Kapak Sistemi projesinde de ana mühendislik yapısını rotary aktüatörler ile sağladık. Gümrüklü alan terminal operasyonu yeraltına alındı. Gemiler rıhtıma yanaştığında oluşturulması gereken gümrüklü alan her biri 6 metre genişliğinde 3,5 metre yüksekliğindeki 5 ton ağırlıkta olan 172 kapak sistemi, rıhtım boyunca kontrollü şekilde 90 derece kalkarak 1,2 kilometre uzunluğunda bir hareketli duvar oluşturuyoruz. Kapaklar her biri tek tek kontrol edildiği gibi gruplama yapılarak gemi boyutuna göre istenilen alan kapatılabiliyor. Gemiler gittiğinde kapanarak tüm sahilin herkese açık olması sağlanıyor.  Bu sayede gemi varken gümrüklü alan, gemi yokken serbest yürüyüş alanı oluşmasını sağlayan bu kapak sistemini, mekanik, hidrolik, otomasyon ve montaj ile anahtar teslim proje olarak teslim ettik.

Firmamızda farklı kapasitelerde lineer kartezyen sistemler uzun süredir imal edilmektedir. Sektör ihtiyaçları ve gelişime açık bir alan olan plastik enjeksiyon sektörüne özel 6-12-25 ve 50 kg kapasiteli 4 eksen kartezyen robot ve müşteriye özel gripper dizaynları yapılmaktadır. Kartezyen robot konusunda yurtdışı ve yurtiçi müşterilerimizle 100 yakın projeyi tamamladık.

Fiziksel alan ihtiyacı ve lojistik yönetimlerinde yazılım tabanlı sistemlerin gelişmesi ile ASRS sistemleri de paralelinde büyümüştür. Dikey depolama sistemlerinde aynı rafta daha fazla ürünün yerleşmesini sağlayan derin raf sisteminin aktif kullanılması için mekik (shuttle) sistemleri imal ediyoruz.

Ar-Ge bölümüzde daha önce hayata geçirdiğimiz robot projelerinin yanı sıra, güncel olarak TÜBİTAK desteğiyle Türkiye’de üretilmeyen servo hidrolik silindir projemizi tamamladık. Şu anda demir çelik fabrikalarında osilasyon sistemlerinde kullanılmaya başladı.

Avrupa Birliği desteği ile ESMERA SOCE çağrısı kapsamında "Smart Assembly Of The Refrigerator Adjustable Feet" projesi devam etmektedir.

TÜBİTAK desteği ile 1501 Sanayi ARGE projeleri çağrısı kapsamında “Hidrostatik Yatak ve Fren Sistemli Yenilikçi Hidrolik Döner Aktuatör Geliştirilmesi” projesi devam etmektedir.

Mühendislik gerektiren tüm mekanik ve otomasyon ürünlerini endüstrinin değişik sektörlerine uyguladığımızdan piyasayı makro seviye de takip ediyoruz. Mühendislik anlamında katma değer yaratacak orta ve yüksek teknoloji de olan hareket ve kontrol sistemlerini üretmek üzere çalışmalarımızı açık inovasyon süreçleri ile geliştirmeye çalışıyoruz.

Robotik uygulamalar konusunda Otomatik eşek (AGV sistemleri) projemizi önümüzdeki sene daha da güçlendireceğiz.

Hidrolik sistemlerde büyük köprü yol ve boru hatları için kullanılan shock absorber sistemini kendimize özel dizaynımızla patentli ürünümüz yapmayı hedefliyoruz.

Özellikle ürün taşıma ve tutma konusunda uluslararası patent aldığımız elektrostatik tutucu projemizi patent olarak pazarlamayı hedefliyoruz.

Gemi inşa sektöründe yat sistemlerinde kullanılan kapak sistemini Türkiye’de yaptığımız projeden sonra dünyada farklı ülkelerden de talep aldık. Yat kapak sistemlerini anahtar teslim vermeye devam edeceğiz.

Denizcilik sektörüne özel detaylarını ileride belirteceğimiz ARGE projelerimiz hızla devam ediyor. Bu sektörde hareket ve kontrol gerektiren tüm sistemleri önümüzdeki yıllarda geliştirmeye ülkemizde imal etmeye başlayacağız.

Yurt dışında bulunan, insan ile birlikte çalışma kabiliyetine sahip robot ve ataçman ARGE’si yapan firmaların bünyeye katılması sağlanarak Avrupa ve Amerika pazarında aktif olunması hedeflenmektedir.

“HAREKET KONTROL ODAKLI TEKNOLOJİ FİRMALARINA YATIRIM YAPARAK TEKNOLOJİK ALT YAPISINI GENİŞLETMEK ŞİRKETİN ÖNCELİKLİ VİZYONUDUR”

- Yakında gelecekte şirketinizde ne tür teknolojik gelişmeler söz konusunda, yeni ürünler ve çözümler konusunda da bilgi alabilir miyiz?

- Hareket Kontrol odaklı teknoloji firmalarına yatırım yaparak teknolojik alt yapısını genişletmek şirketin öncelikli vizyonudur.

Otonom taşıma sistemleri ve akıllı depolama sistemleri yazılım ve donanım yapan firmalarla intralojistik sektörüne sistem bazında projeler yapılacaktır.

Endüstri 4.0 süreçlerinde aktif olmayı artıracak üretim yürütme sistemi (MES) üzerine bir yazılım firmasının bünyeye katılması öncelikli hedeflerdendir.

Donanım içeren simülasyon sistemleri ve simülatör tasarımı yapan bir firmanın da bünyeye katılması sağlanarak yüksek katma değerli dünya çapında projeler gerçekleştirilecektir.

Yurt dışında bulunan, insan ile birlikte çalışma kabiliyetine sahip robot ve ataçman ARGE’si yapan firmaların bünyeye katılması sağlanarak Avrupa ve Amerika pazarında aktif olunması hedeflenmektedir.

Rotary ve Kartezyen robot üretimini artırmak, uluslararası satış ağını genişletmek ve yüksek adetli imalat süreçlerine girmek için makine yatırımlarının yapılması planlanmaktadır.

“CEZERİ’NİN OLAĞANÜSTÜ MAKİNASI, HKTM’NİN FİKRİ ÜZERİNE HEYKEL SANATÇISI İSKENDER GİRAY YORUMUYLA, YÜZ YILLAR SONRA, FARKLI BİR FORMDA TEKRAR HAYATA GEÇİRİLDİ”

- Geçmişten esinlenip geleceği hedefleyen ve teknoloji ile sanatı iç içe barındıran projeleriniz de var, bu konuda da ilginç açıklamalarınız olmalı?

- Kuruluşundan itibaren HKTM; Anadolu ve Mezopotamya topraklarından yükselen bu eşsiz mühendislik harikasının torunları olarak Cezeri’nin oluşturduğu küresel itibara dikkat çekmek ve mühendislik mirasının yeni neslin iddialı atılımlarına ilham kaynağı olmasını sağlamak amacıyla Cezeri ve olağanüstü makinalarına daima özel ilgi göstermiştir.

Mekatroniğin dâhisi, hidroliğin ustası ve robotiğin kurucusu olarak dünya ölçeğinde benimsenen Cezeri’nin çalışmalarını ufuk açıcı görerek gerçekleştirdiği projelerinde mühendislik ve sanatı harmanlayan HKTM, özgün üretilmiş her makinanın kısmen “heykel” olarak nitelendirilmesi gerektiğini savunmaktadır.

Cezeri’nin bu olağanüstü makinası, Hareket Kontrol Teknolojileri Merkezi’nin (HKTM) fikri üzerine heykel sanatçısı İskender Giray yorumuyla, yüz yıllar sonra, farklı bir formda tekrar hayata geçirildi. Eserin günümüze uyarlanan yorumunda; Cezeri’nin birden fazla mühendislik dalını barındıran sanatsal makinalarının tüm nesillere ilham kaynağı olması amaçlanmış, içerdiği figürlerle uluslararası ticarete atıfta bulunulmuş ve kullanılan mekanizmalarla teknolojide alınan yol vurgulanmıştır.

“İyi Mühendislik” mottosuyla; fabrika otomasyonunda, robotik sistemler ve ağır endüstride hidrolik sistemler üreten HKTM, “hayalleri hareketle buluşturmaya”, “itibarlı bir geçmişin iddialı bir geleceğe dönüşmesi” için üretmeye devam edecektir.

-----

Röportajcının dip notu: Bu söyleşiyi okuyanlar en azından iki konuyu merak edecekler düşüncesiyle aşağıdaki bilgileri vermek istedim

Cezeri: Tam künyesiyle İsmâil bin er-Rezzâz el-Cezerî. İslam'ın Altın Çağı döneminde çalışmalar yapan Cizreli Müslüman âlim, mucit ve mühendistir. Sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen Cezerî'nin, ünlü sanatçı Leonardo da Vinci'ye ilham kaynağı olduğu düşünülür.

Sibernetik alanının en büyük dâhisi olarak kabul edilen, fizikçi, robot ve matris ustası Cezerî, Cizre'de doğup yine orada ölmüştür. Cizre ve Diyarbakır bölgesinde yaşamış olan ve dünya literatüründe de çok önemli bir yere sahip olan bu bilim insanı, yaklaşık 50 mekanik cihazı ve bunların nasıl inşa edileceğine dair talimatları tanımladı. Bunlar arasında daha çok ''filli su saati'' icadıyla tanınır.

Rotary aküatör: Hidrolik rotary aktüatörler hidrolik akışkan vasıtasıyla lineer olarak hareket ettirilen pistonun içte ve dışta evolvent dişli sistem vasıtasıyla bağlı olduğu şaftı belli açılar arasında döndürerek yüksek tork çıkışı elde edilen aktüatörlerdir.

Prof. Dr. Keskin ile doktorlara saldırılar ve hekim göçü üzerine ufuk turu

Sağman: Türkiye olarak tamamen olağanüstü bir dönemden geçiyoruz

Türkiye’de elektrik ucuz mu, pahalı mı? Zaimler yanıtladı

Başkan Arıkan, Bodrum ormanlarını kurtaracak mucize çözümü anlattı

Kıyafetini avatarın seçsin, kripto parayla öde, drone eve getirsin

İnfo Yatırım’dan Metaverse daveti! İnfoVerse’de avatarlı tur