Hangi yılbaşı hediyesinde vergi var

Bayramlarda olsun; yaklaşan yeni yıl öncesi olsun, bireyler de, işletmeler de hediye verebiliyor.
Bireyler; sevdiklerine yakınlarına, işletmelerse müşterilerine ve çalışanlarına hediye verebiliyor.

Gerek bireylerin gerek şirketlerin verdiği hediyeler vergiye tabi de olabiliyor... Hediye verenlerin yalnız hediyenin bedelini değil, ilaveten vergisi olup olmadığını bilmesinde de yarar var. Ödenecek verginin türüne göre hediyeyi alan veya hediyeyi verene ilave vergi yükümlülüğü geliyor. Kimisi için Gelir Vergisi (GV), kimisi için KDV, kimisi için Veraset ve İntikal Vergisi (VİV). Hediyeyi verene göre, hediyenin alıcısına göre, amacına göre, değerine göre değişen kriterler var.

Önce ‘bireylerin verdiği hediyelere’ bakalım. Sevdiklerine, yakınlarına hediye vermeyi düşünenler için vergi sınırını söyleyelim: Hediyelerin bedeli eğer 3.918 lirayı (2016 için) bulmuşsa, hediyeyi alan için Veraset ve İntikal Vergisi (VİV) var. Vergi oranları yüzde 10’dan başlayıp yüzde 30’a kadar yükseliyor. (Ancak ana, baba, eş ve çocuklardan alınan bağış-hediye için tarife yüzde 50 indirimli olarak uygulanıyor.)

2016 için VİV tarifesi tabloda yer almakta. Söz konusu hediye (intikal) için beyanname verme süresi bir ay. Sonrasında ödeme, üç yılda ve altı taksitte (Mayıs ve kasım aylarında) yapılabiliyor.

MÜŞTERİYE VERGİSİZ, ÇALIŞANA VERGİLİ

İşletmeler yeni yıl öncesi ve bayramlarda müşterilerine ‘eşantiyon’ olarak adlandırılan çeşitli hediyeler verebiliyor. Bu hediyeler için yapılan harcamalar gider yazılabiliyor, KDV’si indirilebiliyor. Dolayısıyla müşterilere verilen hediyeler için ilave bir vergi yok. Ancak bu şekilde dağıtılan eşantiyonların; işletmenin faaliyet konusu ve satış hacmiyle uyumlu, ticari teamüllere uygun nitelikte ve makul miktarda olması gerekiyor. Ayrıca verilen hediyenin tekrardan satışa konu olmayacak şekilde verilmesi gerekiyor.

İşletmelerin çalışanlarına yeni yıl ve bayram kutlaması için, özel günlerini kutlamak için veya başarıya endeksli prim olarak vereceği hediyeler ise vergiye tabi... İşletmeler; çalışanlarına giyim eşyası, gıda maddeleri de verebilir. Nakdi olmayan bu teslimlerin KDV’si de dikkate alınarak çalışanın ücret bordrosuna dâhil edilmesi gerekiyor. Dolasıyla ‘ücret’ gibi görülüp üzerinden GV ve Damga Vergisi hesaplanması gerekiyor.

Çalışanlara verilecek vergiye tabii hediyelerin vergi oranı ise, çalışanın hediyeyi aldığı aydaki GV oranında olacaktır. Çalışanların ücretlerinden kesilen verginin oranı; yüzde 15’den başlayıp, yıl içinde ücretin toplam büyüklüğüne göre önce yüzde 20 ve yüzde 27’ye ve son olarak yüzde 35’e kadar çıkabiliyor.