Hangi hisseler öne çıkacak

ZEYNEP AKTAŞ

Geçtiğimiz pazartesi günü Moody’s tarafından yapılan telekonferans sonrasında banka hisselerinde yaşanan sert satışlarla gerileyen İMKB 100 Endeksi, haftayı 80.221 puandan kapatırken toplamda 4.533 puan değer kaybetti.
Söz konusu gerileme ile birlikte endeksin kaybı yüzde 5.35 oranında oldu. Telekonferansta konuşan Moody’s’in Türkiye Kıdemli Analisti Sarah Carlson ise Türkiye’nin döviz rezervlerinin aynı nota sahip ülkelerin gerisinde kaldığını hatırlatırken, Merkez Bankası’nın araçlarının etkili olduğunu söylemek için henüz erken olduğunu dile getirdi.
Analistin, buna ilave olarak cari açık riski üzerinde de durması, not artışına dair sinyal bekleyen yatırımcılar için hayal kırıklığı oldu. Gerçi öncesinden Moody’s uyarıda bulunmuştu ama buna rağmen bir şekilde beklenti içine giren yatırımcılar farklı bir şeyler umuyordu. Milliyet Gazetesi yazarı Zeynep Aktaş, hisse senedi paiyasalarındak gelişmeleri değerlendirdi ve bu haftadan itibaren 12 aylık karların belirleyici olacağın yazdı. İşte Aktaş'ın analizi:
Hangi hisseler öne çıkar?
Söz konusu değerlendirmeler Moody’s’in daha önceki açıklamalarının benzeri niteliğinde olunca özellikle banka hisselerinde ciddi bir satışın yaşanmasına neden oldu. Satışlarla birlikte İMKB Banka Endeksi, haftayı yüzde 9.41 düşüşle kapatırken, borsayı da beraberinde aşağıya çekti.
Şimdi ise gözler yatırımcıları tekrar alış yönlü işlemlere çekecek olan gerekçelerin neler olabileceğine çevrilmiş durumda. Böylesi durumlarda kurtarıcı her zaman olduğu gibi yine açıklanacak bilançolar.
En kötü ihtimalle üç ayda bir kendisini hatırlatan mali tabloların, bu düşüşü de frenleyecek gücü gösterip gösteremeyeceğini ilerleyen zaman diliminde göreceğiz. Kârlılığı ile öne çıkmayı başaran firmaların hisselerine gelecek alımların gücü, borsanın çıkış kanalında kalmasına da imkân verip vermemesinde belirleyici olacak. Talep gören hisselerin endeks üzerindeki ağırlığı da yine Endeksin yönünü belirlemede etkili olacak.
Konsolide olmayan bilançoların son açıklama tarihi 15 Mart, konsolide bilançoların son açıklanma tarihi ise 12 Nisan 2013.
Önümüzdeki günlerde bilançolar daha fazla yatırımcıların gündemini işgal edeceği anlaşılmakta.
Gelişmenin aynası bilanço
Borsada yatırım yapanların, alacağı hissede bir beklentinin olup olmadığına çoğunlukla baktıkları görülmektedir. Yapılan tüm analiz, hesaplama ve çalışmaların hedefi ilgilenilen şirketin kârının ne boyutta olduğunu tespit etmeye yöneliktir.
Kârını sürekli olarak artıran büyüyen bir firmayı tespit edebilmek ise asıl arzu edilendir. Şirketin kârını düzenli olarak büyütmesi alınan temettünün de artması anlamına gelir. İstikrarlı bir şekilde kârını artırabilen, büyüyen firmalar, ortaklarına vereceği temettüyü de artırma potansiyeli taşıdığı için özellikle uzun vadede tercih edilen hisseler olarak öne çıkar.
Bir şirketin kârının artması ise çoğu zaman belli bir gelişmeye bağlıdır. Piyasada bu durum ‘şirketin bir hikayesinin olduğu’ ifade edilir. Her şirketin hikayesi farklıdır.
Kiminin ortaklık yapısı değişmiş güçlü bir grubun bünyesine girmiştir veya yabancı bir firma çoğunluk hisse almıştır. Firma geleceği olduğu düşünülen bir alana yatırım yapmış olabilir, bir iştirakini satmıştır ya da bir ihaleyi kazanmıştır... Örnekleri daha da çoğaltmak mümkün.
Neticede yatırımcılar için bir firmanın kârını artıracak herhangi bir gelişme pekala o şirketin hikayesi olabilmekte.
 Önceden pozisyon alabilmek...
Şirketle ilgili gelişmeler diğer yatırımcılar için de o firmanın kârını artıracak bir gerekçe olarak görüldüğünde o şirkete ait beklenti artacaktır. Bunun anlamı ise hisseye olan ilginin artması ve sonuç olarak hissenin değerinin yükselmesidir.
Neticede her yatırımcı bir hisseyle ilgilendiğinde o hisseyle ilgili gelişmeleri gözlemler ve belli bir kalıba sokabiliyor, beklenti yaratabiliyorsa büyüyeceğini, kârını artırabileceğini öngörerek satın alır. Kuşkusuz her gelişme aynı sonucu vermeyebilir.
Gelişmelerin ne derece hayat bulduğu, somutlaştığını bilançolar vasıtasıyla yatırımcılar değerlendirme imkanı bulur. Eğer dönemsel olarak bilançolar açıklandığında kârda da sistematik artış oluyorsa ya da beklentilerinin de üstünde bir kârlılık oluşuyorsa o taktirde yatırımcılar için hikaye devam ediyordur.
Bunun anlamı hisse senedine olan talebin de devam edeceği yönündedir. Talebin sürekliliği hissenin fiyatının da yükselmeye devam edeceği anlamına gelir.
YATIRIMCI İNTERNETTEN GENEL KURULA KATILACAK
SPK, yayınladığı karar ile Ulusal Pazar ve Kurumsal Ürünler Pazarında işlem gören şirketlerin, genel kurullara elektronik ortamda katılabilmek için gerekli alt yapının sağlanmasını istedi.
Payları borsaya kote şirketlerin elektronik genel kurulları, MKK tarafından sağlanan elektronik ortamda gerçekleştirilecek.
Bu kapsamda fiziken genel kurula gitmek istemeyen yatırımcılar, isterlerse MKK’ya başvurarak onun sağlayacağı sistemden intenetten genel kurula katılabilecek. İnternet üzerinden genel kurula görüş ve önerilerde bulunabilecek, itirazlarını dile getirebilecek ve oy kullanabilecek. Şirketler, tüm hissedarların elektronik ortamda genel kurula katılabilmesi için gerekli altyapıyı oluşturması gerekiyor. Yatırımcıların, MKK’nın sağladığı sistemi kullanabilmek ve bu sistem hakkında bilgi sahibi olabilmeleri için MKK sitesini ziyaret etmeli.
Geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen halka arzlar çok konusuldu. Borsanın zirve üstüne zirve yaptığı 2012 yılında, mevzuatta yapılan değişikliğin de etkisi ile 51 şirket ilk defa borsada işlem gördü.
Ancak borsadaki çıkışın bu şirketlerin ağırlıklı kısmına yansıması olmadı. Özellikle Serbest İşlem Platformu’nda işlem görmeye başlayan hisseler abartılı fiyat açılışlarının ardından gerçekleşen düşüşlerle yatırımcısına kaybettirdi.
Abartılı fiyata talep yok
Teselli ise abartılı fiyatlara yatırımcıların fazla rağbet etmemesi ve bu nedenle düşüşler nedeniyle mağdur olan yatırımcı sayısının sınırlı olmasıydı. Ancak buna rağmen bu hisselerden alanların büyük kısmının zarar etmesi ekonomi yönetiminin başında olanların da dikkatini bu noktaya çekmesine neden oldu.
Hatta eski SPK Başkanın hakkında başlatıldığı dile getirilen incelemenin gerekçelerinden birisi olarak da bu mağduriyetlerin olduğu dile getirildi. 2013 yılında ise halka arz için sırada bekleyen 19 firma bulunuyor.
Bu sayının üçü ocak ayında yapılan yeni başvurular olup diğerleri 2012 yılında yapılan başvurulardan oluşuyor. Başvuruların aynı hızla devam etmesi halinde halka arzda geçen yıla benzar sayıda bir sayıya ulaşılacağı söylenebilir.