Hangi başkanlar koltuğu bırakacak

Bünyesindeki 60 birlikle Türkiye ihracatına yön veren Türkiye ihracatçılar Meclisi'nde (TİM) yaprak dökümü kapıda. Anayasa Mahkemesi'nin zorunlu kıldığı 'iki dönem kurak' nedeniyle, 41 birlik başkanı Nisan 2018'de koltuğunu bırakacak. Görevi bırakacaklar arasında İsmail Gülle, Adnan Dalgakıran, Hikmet Tanrıverdi, Murat Akyüz, Bülent Aymen ve Zekeriya Mete gibi isimler var.

Türkiye ihracatının amiral gemisi olan ve 60 ihracatçı birliğin oluşturduğu Türkiye ihracatçılar Meclisi'nde (TİM) yeni dönem başlıyor. Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) TİM ve ihracatçı birlikleri yönetimlerinde görev süresinin iki dönem ile sınırlandırılması kararı ile başkanlıkta ikinci dönemlerini geçiren 41 birlik başkanı koltuğa veda edecek. Başkanlığı bırakacaklar arasında İsmail Gülle, Adnan Dalgakıran, Hikmet Tannverdi, Murat Akyüz, Bülent Aymen ve Zekeriya Mete gibi son yıllarda ihracat dünyasının medya ve kamuoyundaki yüzü haline gelmiş isimler var.

AYM NOKTAYI KOYDU

AYM kararını değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, mahkemenin iptal kararını müspet bir gelişme olarak niteledi ve "Yeni fikirlerin ve yeni arkadaşlarımızın göreve gelmesine olanak tanımalıyız" diye konuştu. Büyükekşi, ilgili kanunu 2009 yılında kendilerinin hazırladığını ve Bakanlık ile paylaştıklarını hatırlattı.

Görevi bırakacak olan birlik başkanları da Büyükekşi gibi, TİM içerisindeki kurumsallaşma açısından iki dönem kuralının gerekli olduğu görüşünde. Örneğin sekiz yıldır görevde olan Otomotiv Endüstrisi ihracatçıları Birliği Başkanı Orhan Sabuncu, "Zaten iki dönem kuralının yasalaşacağını biliyorduk. Bizim için şaşırtıcı olmadı" diyor. Nisan 2018'de yapılacak seçimler ile başkanlık görevini devredeceğini, sonrasında ise TİM içerisinde görev alıp almayacağının belirsiz olduğunu dile getiren Sabuncu, "Görevimi tamamlayıp artık koltuğu arkadaşlarıma devredeceğim. Bundan sonra kendi işlerime vakit ayırmayı planlıyorum" diye konuşuyor.

Orta Anadolu Makine Ve Aksamları İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran da "İşime döneceğim" diyen başkanlar arasında. Kendisinin AYM kararı öncesinde zaten başkanlığı bırakacağını açıkladığını ifade eden Dalgakıran, "12 yıl başkanlık yaptım. Artık TİM içerisinde görev almayı düşünmüyorum. Kendi işlerimle ilgileneceğim" diyor.

"KURUMSALLAŞMA SAĞLAR"

İki dönem kuralı ile görevi bırakacak bir başka isim ise İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz. AYM'nin verdiği kararın birliklerdeki kurumsallaşmanın sağlanması ve 'tek adam' algısının yıkılması için oldukça yararlı olduğunu kaydeden Akyüz, "Birlikler içerisinde 20 yıldan fazla zamandır başkanlık yapan isimler var. Ben şahsen bunu doğru bulmuyorum. Yönetim kurulumuzdaki her arkadaşımız başkanlık yapacak nitelikte" şeklinde konuşuyor.

Murat Akyüz, gelecekte TİM içerisinde farklı görevler alıp almayacağı konusunda ise "Şimdilik bunları konuşmak için erken. Sektörümüz bir görev verirse, elbette buna sırtımı dönmem" diyor.

YENİ BİRLİKLER GELİYOR

Bu arada, TİM'in yönetim yapısında gerçekleştirilmesi planlanan değişimle bölgesel birliklerin yerini sektör birliklerin alması ve mevcut birliklerin içerisinden pek çok yeni birlik çıkması gündemde. İlk etapta toplamda 26 olan sektör temsilinin 42'ye çıkarılması beklenirken, bu durumda AYM kararı ile başkanlığı bırakmak zorunda kalan isimlerin, yeni kurulacak birliklerde yeniden başkan seçilmeleri mümkün olacak.

Akdeniz Ağaç Mamulleri Ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Bülent Aymen, "Anayasa Mahkemesi'nin kararı henüz sıcak bir gelişme. Bundan sonra nerede, nasıl bir faaliyetle ihracatçılarımıza hizmet edeceğimize karar verme aşamasındayız" diyor.

Birliklerin yapısında yapılması planlanan değişikliğin vereceği kararda belirleyici olacağını kaydeden Aymen, "Yapılacak değişiklikle sektörümüzde yeni birlikler kurulması gündeme gelirse, bu birliklerden birinde başkanlık söz konusu olabilir. Ancak şu an her şey belirsiz, net bir şey söylemek doğru olmaz" diye konuşuyor.

"ÇİFTE STANDART VAR"

İstanbul Hububat Bakliyat, Yağlı Tohumlar Ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete de yeni dönemde sektör içinde kurulacak yeni bir birlikte başkan olabileceğini söylüyor. Mete, "Başkanlık zor bir iş. Ama sektörün talebi olunca hayır diyemiyoruz" şeklinde konuşuyor.

Zekeriya Mete, AYM'nin kararına ilişkin ise şunları söylüyor: "Anayasa Mahkemesi, TOBB ile ilgili iki dönem kuralını kaldırdı. Ama bize gelince 'bunu uygulayın' diyor. Burada bir yanlışlık var. Ben şahsen başkanlık heveslisi değilim. Ama arkadaşlarımızın bu çifte standardı da görmesi gerekiyor."

TİM BAŞKANLIĞI İÇİN KİMLERİN ADI GEÇİYOR?

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nde birlik seçimleri Nisan 2018'de, TİM Başkanlığı seçimi ise Haziran 2018'de gerçekleştirilecek. Mehmet Büyükekşi, iki dönem yaptığı TİM Başkanlığı görevini bu seçimlerde bırakacak. Büyükekşi'den sonra ihracatın dümenine kimin geçeceği merak konusu. Bir süredir kulislerde eski TİM Başkanı Oğuz Satıcının yeniden bu göreve talip olmak istediği konuşuluyor, öte yandan Hikmet Tanrıverdi ve İsmail Gülle'nin de başkanlık yarışına katılmaya hazırlandığı belirtiliyor. TİM'in kuruluşundan bu yana birlik başkanlarının "abisi" konumundaki Tahsin Öztiryaki'nin ise adaylığını koyması halinde başa geçmesi en muhtemel isim olduğu ifade ediliyor.

(Aram Ekin Duran/Ekonomist Dergisi)