Halkbank-İran ilişkisi

Wikileaks'te bugün yayımlanan Türkiye ile ilgili yeni bir belgede, ABD'nin Türkiye'yi İran'la ekonomik ilişkileri ve İnsani Yardım Vakfı (İHH) konusunda uyardığı ortaya çıktı.
4 Aralık 2009 tarihinde ABD'nin Ankara Büyükelçiliği'nden gönderilen "Teröristlerin Finansmanıyla Mücadele Konusunda Hazine Yetkilileri" başlıklı belge bugün yayımlandı.
Belge, ABD Hazine Bakanlığı mali suçlar müsteşarı David Cohen'in Ekim 2009'da Ankara'da gerçekleştirdiği görüşmelerin ayrıntılarını içeriyor. Bu belgeyle birlikte, ABD'nin Türkiye'yi İran konusunda Ekim 2009'da da Hazine Bakanlığı yetkililerini göndererek uyardığı ortaya çıktı.
ABD Hazine Bakanlığı yetkilileri, Ağustos ve bu yılın Ekim aylarında da Türkiye'ye gelerek, İran konusunda temaslarda bulunmuştu. Ancak 2009'da belgeye konu olan ziyaret kamuoyuna açıklanmamıştı.
Belgede dikkat çeken bir nokta da, Cohen'in Şimşek, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) ve BDDK'nın dışında görüştüğü bir diğer kuruluş ya da kişinin adının "xxxxx" olarak belirtilmiş olması.
Belgede "Gazze'ye Yardım" adı altında bir de alt başlık bulunuyor. Bu bölümde şu değerlendirmeye yer veriliyor:
"Gazze konusunda xxxxxxxxxxxx, Hamas'a destek vermeden Gazze'ye doğrudan insani yardım sağlamasının Türkiye'nin çıkarına olduğunu söyledi.
Cohen, hem Türk hükümetinin hem de Türk şahısların Hamas'ın eline para geçmemesi için BM mekanizmalarını kullanarak yardım göndermeleri gerektiğini söyledi.
'Gazze'de yaşayanlarla sempati kuruyoruz' dedi ve hem Gazze halkına doğrudan para göndermek hem de 'yardım göndermesi için İsrailli dostlarını ikna etmeye' çalıştıklarını söyledi.
xxxxxxxxxxxx, İsrail hükümetinin Gazze'ye yardım girişine engel olduğunu ifade etti. Cohen de Hamas'a malzeme yardımı yapan büyük bir sivil toplum kuruluşu olan İnsani Yardım Vakfı (İHH) hakkındaki kaygıları dile getirdi. xxxxxxxxxxxx bu örgütü bilmediğini ancak konuyu inceleyeceğini söyledi."

İRAN UYARISI

Belgeye göre, Cohen, Türkiye'de biraraya geldiği bankacılık ve hükümet yetkililerine, İran bankalarıyla iş yapma konusunda daha temkinli hareket etmelerini istedi.
Cohen, görüşmelerde, "İran'ın nükleer faaliyetleri yüzünden karşılaştığı yaptırımlardan kaçmak için Türk mali sistemini suistimal ettiği" konusunda bilgi aktardı.
Belgeye göre, Türk yetkililer bu uyarılara yanıt olarak, BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı kararlara riayet edeceklerini ancak "komşularıyla ticari ilişkilerini tek taraflı olarak koparmaya gönüllü olmadıklarını" söyledi.

ŞİMŞEK'TEN BANKALARA TALİMAT

Cohen ile biraraya gelen Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ABD'nin uyarıları karşısında "yanıltıcı metodlar kullanabilecek İranlılara karşı dikkatli olmaları konusunda bankalara talimat verdiğini" ifade etti.
Belgede, "Şimşek, Türkiye'nin terörizme destek veren İranlı kuruluşlar hakkında ABD'den gelecek her türlü istihbaratı memnuniyetle karşılayacağını söyledi. Cohen'in gündeme getirdği İran'ın Türk mali sistemini suistimal etmesi konusunda istihbarat akışının düşürülmesine yanıt olarak ise Şimşek, Türkiye'nin hiçbir komşusunda nükleer silah bulunmasını istemediğini belirtti" denildi.
Cohen'in yaptığı temaslarda Türk yetkililer, ABD'nin "cesur bir şekilde" terör örgütü PKK'nın üç finansman kaynağını belirlemesinden dolayı duydukları memnuniyeti dile getirdi.

HALKBANK-İRAN İLİŞKİSİ

Belgede, Cohen'in, "Halkbank’ın İran’la ilişkileri hakkındaki kaygılar ve İran’ın yaptırımları atlatmak için işlemlerin gerçek kökenlerini ve kaynaklarını gizleme yönündeki olası girişimleriyle" ilgili "xxxxxxx xxxxxxx" olarak tanımlanan bir yetkiliyle görüştüğü belirtildi.
Belgeye göre, xxxxxxx, "Halkbank’ın bütün BM yaptırımlarına uyduğunu ve bu çabalarla ilgili olarak aşırı uyanık davranacağını" söyledi. Cohen, ABD hükümetinin elinde İran’ın bazı belgelerde sahtecilik yaptığına dair kanıtlar bulunduğu konusunda uyarıda bulunurken, xxxxxxx, "gözlerini açık tutacaklarını ve her türlü özel detayı memnuniyetle karşılayacaklarını" ifade etti.
xxxxxxx, Halkbank’ın ABD Hazinesi’nin hazırladığı "Yabancı Varlıklar Kontrol" listesindeki bütün isimler konusunda dikkatli davrandığını belirtti.
Belgeye göre, Halkbank diğer yandan, "Türkiye’nin tutturması gereken bir denge olduğuna, İran’daki büyük işsiz nüfusuna ve Türkiye’nin İran ekonomisine destek verme ihtiyacına" dikkat çekti.