Halka arzlarda yeni dönem

BORSAGUNDEM.COM
Yeni Sermaye Piyasası Kurulu başarılı icraatlarına bir yenisini daha ekledi. Yatırımcıları soyma sistemine dönüşen halka arz vurgunun önüne geçecek önemli kararlar alındı. Vahdettin Ertaş Başkanlığı'ndaki yeni Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) halka arzın kurallarını yeniden yazdığına dair haberler sonunda somut bir zemine oturdu. SPK'nın halka arzda yeni kurallar getireceği yönündeki haberi duyuran Borsagundem.com olarak, şimdi de bu yeni kuralları sıralıyoruz. Aracı kurumlar satılmayan hisseleri alacak, ortaklar halka arz fiyatının altında satış yapamayacak, başka kurumlar da fiyat tespiti yapabilecek, halka arz öncesi yeniden değerleme kurnazlığıyla şirketin fiyatı şişirilemeyecek,  şirket parayı nereye harcadığını açıklayacak, her varsayımın hesabı verilecek... Yatırımcılar cephesinde büyük sevinçle karşılanan yeni halka arz kuralları 1 Ocak 2014'ten itibaren yürürlüğe girmiş olacak. İşte SPK'nın belirlediği yeni ilke kararları:
İlişkili taraflardan olan alacaklara sınırlama
SPK'nın 12 Şubat 2013 tarihli bülteninde yer alan bilgilere göre, halka açılacak bir şirketin ilişkili taraflardan olan alacakları, aktiflerinin yüzde 20'sini aşamayacak. Böylece, mevcut pay satışından elde edilecek fon ilişkili taraflardan olan alacakların tahsilinde kullanılmasının ve ortaklığın tekrar alacaklı hale getirilmemesi sağlanmış olacak. 
Aracı kurumlara yüklenim zorunluluğu
Bir halka arzın büyüklüğü 20 milyon liradan azsa, halka arza aracılık eden kuruluş, satılamayan payların tamamını yüklenecek. Söz konusu yüklenim 20-40 milyon lira aralığındaki tüm halka arzlarda 20 milyon liraya kadar olan bölüm için de getirildi. Yüklenimde bulunan aracı kuruluş elindeki payları 6 ay süreyle halka arz fiyatının altında borsada satamayacak.
Fiyat tespit raporları başka aracılar tarafından analiz edilecek
Halka arza aracılık eden kuruluş tarafından hazırlanan fiyat tespit raporu, başka bir kuruluş tarafından analiz edilebilecek. Bir halka arz işleminde aracı kuruluşun fiyat tespit raporu hazırlayabilmesi için son 1 yıl içinde en az üç tane olmak üzere, konsorsiyum lideri veya eş lideri olarak görev yapmadığı diğer halka arzlara ilişkin fiyat tespit raporunu değerlendirmiş olması gerekecek.
Halka arz öncesi şirketin değeri şişirilemeyecek
Paylarını ilk kez halka arz edecek ortaklığın ödenmiş/çıkarılmış sermayesinde son iki yıl içinde varlıkların rayiç değere taşınması suretiyle oluşan fonların bulunmaması şarttı getiriliyor.  
Paylarını ilk kez halka arz edecek ortaklığın başvuru tarihinden önceki iki yıl içinde anonim şirkete dönüşmüş olması durumunda; dönüşüm öncesi bilançoda yer alan öz kaynak kalemlerinin, dönüşüm sonrası anonim ortaklığın açılış bilançosunda sermaye hesabı altında bir toplulaştırma yapılmadan, bilançoda ayrı kalemler olarak dönüşüm öncesi ortaklığın devamı olacak şekilde gösterilmiş olması zorunlu hale getiriliyor.
Yeni SPK yönetiminin aldığı bir önemli ilke kararı ise şöyle: 
"Paylarını ilk kez halka arz edecek ortaklığın izahnamesinde yer alacak en son tarihli finansal tablolarına göre ilişkili taraflarından olan tüm alacaklarının uzun ve kısa vadeli alacaklar toplamına (ticari ve ticari olmayan alacaklar dahil) olan oranı yüzde elliyi veya aktif toplamına olan oranı yüzde yirmiyi geçemez. Söz konusu oranları sağlamak amacıyla, mevcut pay satışından elde edilecek fonun ilişkili taraflardan olan alacakların tahsilinde kullanılmasının ve ortaklığın bu hükmün dolanılmasına yol açacak şekilde tekrar alacaklı hale getirilmemesinin taahhüt edilmesi ve Kurulca uygun görülmesi durumunda bu madde hükmü uygulanmaz. İlişkili tarafın bir kamu kurumu olması halinde, ilişkili taraflardan olan alacakların hesaplanmasında kamu kurumundan olan alacaklar dikkate alınmaz."
Hisse satan ortak bilgi formu dolduracak
Payları borsada işlem gören ortaklıkların herhangi bir on iki aylık dönemde sermayesinin yüzde onunu veya fiili dolaşımdaki paylarının nominal tutarının yüzde ellisini aşan pay satışlarının yönetim kontrolüne sahip ortaklar tarafından borsada gerçekleştirilmesinin planlanması durumunda, ilgili ortaklar tarafından SPK'nın esaslarını belirlenen bilgi formunun düzenlenmesi zorunlu olacak. 
Halka arz fiyatının altında satış yok
SPK'nın yeni ilke kararları halka arz fiyatını altında ortak satışını da engelliyor. Paylarını ilk defa halka arz edecek ortaklıkların paylarının halka arzına ilişkin izahnamenin onaylandığı tarih itibariyle mevcut sermayede yüzde on ve üzeri pay sahibi olan ortaklar ile pay sahipliği oranına bağlı olmaksızın yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortaklar sahip oldukları payları, ortaklık paylarının borsada işlem görmeye başlamasından itibaren bir yıl süreyle halka arz fiyatının altındaki bir fiyattan borsada satamayacaklar. Söz konusu kişilerin borsa dışında satacakları payları alanlar da bu sınırlamaya tabi olacak.  
Her varsayımın hesabı verilecek
Payları ilk kez halka arz edilen ortaklığın, paylarının borsada işlem görmeye başlamasından sonra iki yıl boyunca finansal tablolarının kamuya açıklanmasını müteakip on iş günü içerisinde, halka arz fiyatının belirlenmesinde esas alınan varsayımların gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşmediyse nedeni hakkında değerlendirmeleri içeren bir rapor hazırlayacak. Söz konusu rapor KAP ve şirketin internet sitesinde yayınlanacak. 
Parayı nerede kullandığını açıklayacak
Halka açılan ortaklığın halka arzdan elde ettiği fonların izahnamede belirtilen esaslara uygun bir şekilde kullanılıp kullanılmadığına ilişkin olarak, ortaklık tarafından paylarının borsada işlem görmeye başlamasından itibaren kamuya açıklanan ve halka arz dönemini içeren ilk iki finansal tablolarının ilanını takip eden on iş günü içinde bir özel durum açıklamasıyla kamuoyuna duyurulması zorunlu olacak.