Gıda fiyatlarındaki artış tedarik zinciri kaynaklı

Korona virüs salgınının küresel tedarik zincirlerini olumsuz etkilemesi ile temel gıda fiyatları dünyanın bazı bölgelerinde aşırı artış gösterdi.

Pirinç ve buğday dünyada tüketilen kalorinin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Fiyatları perakendede aşırı talep görmenin yanı sıra vadeli ve spot piyasalarda sert artış gösterdi.

Bu durum ithalata dayalı ekonomiler için salgının ülkelerin satın alma güçlerini azaltması ile birlikte ekstra finansal yük de yaratıyor. Örneğin, Nijerya'da pirincin perakende fiyatı yalnızca Mart'ın son dört gününde yüzde 30 yükseldi.

Perakende fiyatlardaki artışı tetikleyen en önemli faktörün tahıl vadelilerindeki aşağıya sızma etkisi mi, bölgesel arz tıkanmaları mı, panik alımları mı yoksa tüm bunların kombinasyonu mu olduğu net değil.

Net olan şey ise, yakın zamanda dünyada gıda sıkıntısı yaşanmayacağı öngörülmesine karşın, politika yapıcıların bunları doğru zamanda, doğru miktarda ve doğru fiyatta ulaştırabileceklerine yönelik endişelerin arttığı.

Rabobank International Tarımsal Emtia Piyasaları Direktörü Stefan Vogel konuya ilişkin, "Korona virüs olmasaydı bu sorunlar yaşanmayacaktı, insanlar arz tedariki konusunda endişeliler" şeklinde açıklamada bulundu.

Fiyatlara yönelik alınan önlemler ekonomide geniş çaplı olarak daha farklı yönde hareketlere sebep oluyor. Pandemi dolayısıyla işletmelerin kapanması ile deflasyon endişeleri arttı, işsizlikte yükseliş yaşandı ve petrol piyasası kötüye gitti.

Geçtiğimiz ay küresel gıda fiyatları göstergesi temel olarak enerji fiyatlarındaki düşüşün yakıta dönüştürülen şeker gibi ürünlere talebi azaltması ile keskin bir düşüş kaydetti, fakat gıda fiyatları dünya genelinde paralel hareketler göstermedi. Daha geniş kapsamlı düşüşlerde dahi bazı kritik gıda mahsulleri uç değerler aldı. Bu bağlamda pirinç üçüncü art arda aylık yükselişini kaydetti.