Fransa: ABD'nin Zarif kararını desteklemiyoruz

Fransa Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Fransa, tıpkı E3 ortağı ülkeler Almanya ve İngiltere gibi, Amerika’nın İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif’in yaptırım listesine alması kararını endişeyle bir kenara not etti ve bu kararı desteklemiyor" denildi. Açıklamada şu ifadeler de yer aldı:

"Fransa olarak, özellikle, tansiyonun yüksek olduğu bu dönemde, öncelikli olarak tüm diplomatik kanalların açık olması gerektiğini düşünüyoruz. E3 ortaklarının Dışişleri Bakanları, bölgedeki tansiyonun düşmesi ve Tahran’ın nükleer anlaşmadan doğan yükümlülüklerini yerine getirmesi için, İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif ile düzenli olarak temas halindedirler. Aynı zamanda, Amerikan yönetiminin, Viyana Anlaşması’yla öngörülen sivil nükleer işbirliği projelerine yönelik yaptırımlardan muafiyeti yeniden gözden geçirme yönünde aldığı olumlu kararı da not aldık."

Avrupa Birliği yetkilileri de ABD’nin Cevad Zarif’i yaptırım listesine alması konusunda üzüntü duyduklarını ifade etti ve Washington’un bu adımına rağmen Zarif ile iletişimde olmaya devam edeceklerini söyledi.

Avrupa Komisyonu Sözcüsü Carlos Martin Ruiz de Gordejuela, Brüksel’de yaptığı açıklamada, “İran’ın en üst düzey diplomatı olan Cevad Zarif ile çalışmaya devam edeceğiz. Bunu diplomatik kanalların korunmasının önemli olduğu bakışıyla söylüyoruz” dedi.

Ruhani: "ABD çocukça davranıyor"

İran Devlet Başkanı Hasan Ruhani ise, ABD’nin İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’e ekonomik yaptırım uygulama kararını “çocukça” olarak değerlendirdi ve diplomasi kanallarına engel koyduğu yorumunda bulundu.

Başkan Donald Trump geçen ay da, İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney ve yakınlarını da ekonomik yaptırım listesine almıştı.

Ruhani, ABD’nin bu adımı için “Çocukça hareketler yapmaya başladılar” yorumunda bulundu.

Hasan Ruhani ayrıca, “Her gün ‘İran’la hiçbir ön koşul olmadan müzakere masasına oturmak istiyoruz’ diyorlar sonra da dışişleri bakanına yaptırım uyguluyorlar” dedi.

ABD’nin bu adımı, ABD ve İran arasında özellikle Basra Körfezi’nde tansiyonun yükseldiği bir dönemde geldi. ABD Körfez’deki askeri varlığını arttırırken İran da geçen haftalarda 2015 nükleer anlaşmada belirlenen nükleer etkinlik sınırlarının üzerine çıkmaya karar verdiğini açıkladı.

Başkan Donald Trump ABD’yi anlaşmadan çekse de, Almanya, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin, İran’la varılan anlaşmanın hala tarafı.

ABD anlaşmadan çekilmenin yanı sıra İran’a ağır ekonomik yaptırımlar uyguluyor.

İran’ın, din adamlarının gözetimi altındaki yönetiminde ılımlı bir isim olarak görülen Zarif, nükleer anlaşmanın mimarlarından biriydi. Anlaşma, İran’ın nükleer programının uluslararası denetime tabi tutarken karşılığında da küresel yaptırımlarda rahatlama getiriyordu.

ABD’nin İran Dışişleri Bakanı’na getirdiği yaptırımlar, Cevad Zarif’in Birleşmiş Milletler toplantıları için New York’a yapacağı ziyaretleri kapsamıyor. Zarif’i de aslında mali açıdan çok fazla etkilemiyor.

Yaptırım kararı sonrası Twitter’den bir mesaj paylaşan Cevad Zarif, “İran dışında mülküm ve çıkarım olmadığı için bu kararın ne benim ne de ailemin üzerinde bir etkisi var” dedi.

Öte yandan, ABD’nin 5. Filosu, müttefik ülkelerin Bahreyn’de Çarşamba günü biraraya geldiğini ve Trump yönetiminin Basra Körfezi’nde deniz güvenliğini arttırma girişimini konuştuklarını açıkladı.

Toplantıya hangi ülkelerin katıldığı açıklanmazken Basra Körfezi, Hürmüz Boğazı, Bab’ül Mendep Boğazı ve Umman Körfezi’nin denizyolu güvenliği üzerine odaklanıldığı belirtildi.

Trump yönetimi “Gözetleme Programı” adını verdikleri fikri müttefiklerine sundu ancak Almanya bu programa katılmayacağını ve Körfez’e donanma takviyesinde bulunmayacaklarını belirtti.