Fiyatı 590 euro + KDV

Seyyar olarak masada, kapıda veya sokakta ödeme alan işletmelere 01.07.2013 tarihinden itibaren yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu geliyor. Yeni nesil cihazlar POS özellikli Mobil Yazar Kasa olarak adlandırılıyor. The Lira'dan Fulya Öktem'in haberine göre uygulamanın muhatabı işletmeler konuya dair fikir sahibi değil. Bilgisi olanlar da tepkili. Esnafın görüşlerine geçmeden önce yeni cihaz hakkında biraz bilgi verelim...
YENİ YAZAR KASA NE ZAMAN HAYATIMIZA GİRDİ?
İlgili çevrelerde bir süredir konuşulan POS özellikli Mobil Yazar Kasa 6 Mart günü Türkiye’ye tanıtıldı. Sadece Türkiye’de değil dünyada da bir ilk olan cihazı MT Bilgi Teknolojileri geliştirdi, yazılımını Cardtek Grup yaptı. Bu iki şirketin bankacı ortağı ise Denizbank oldu… Basına tanıtımın ardından Denizbank’ın ve MT Grup’un yeni kasa ile ilgili reklamları televizyonlarda yoğun şekilde yayınlanmaya başladı.
Yeni nesil cihazların kayıt dışı ekonomi ile mücadelede önemli bir kilometre taşı olması bekleniyor. Bu cihazlar yazar kasa ve POS fişlerini aynı yapı üzerinden kesebiliyor, mali verileri ve banka verilerini eşleştirebiliyor. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş; cihaz ile kayıt altına alınacak işlemlerin vergi gelirlerini ülkenin refah seviyesini yükseltecek şekilde artıracağını söylemişti.
FİYATI 590 EURO + KDV
Yeni cihazın fiyatı KDV hariç 590 Euro. Yeni nesil yazar kasanın üreticisi MT Grup şu anda bu cihazı tedarik edebilen tek kurum, stratejik ortağı Denizbank ise cihazı satan tek banka. Bankacılık piyasasında konuşulanlar dışında duyurulmuş başka bir cihaz ya da çalışma olmadığı için kamuoyunda tekel hissiyatı uyanmış durumda. Uygulamadan haberi olan esnaflar, yaptığımız görüşmelerde tekel hususuna vurgu yaparak süre ya da ceza ne olursa olsun ikinci bir cihaz çıkana kadar yeni nesil cihazı almak istemediklerini söylediler.
MEVZUAT
3100 Sayılı Kanun ve ilgili mevzuata göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan mükelleflerden, faaliyetlerinde seyyar POS cihazı kullananlar ve yol kenarı otopark hizmeti veren mükellefler 1 Temmuz 2013 tarihinden itibaren bu cihazlar yerine yeni nesil POS özellikli yazar kasa kullanacak. Bunun dışındaki işletmeler mevcut yazar kasalarını 2015 yılı sonuna kadar kullanabilecek. Bu süre zarfında hafızası dolan cihazlar için işletmelere mali hafıza verilmeyecek. Bu çerçevede 2015 yılı sonuna kadar Türkiye’de 2 .2 milyon civarında Yazar Kasa değişimi yapılması öngörülüyor.
YENİ BİR "SÜRE UZATMA" OLACAK MI?
31.12.2012’de hafızası dolan yazar kasalar hurdaya ayrılacaktı. Süre 01.07.2013 tarihine kadar uzatıldı. İlk uzatma süresinin bitmesine 3 ay olmasına rağmen yeni bir uzatma yapılacağı konuşulmaya başlandı. Sebebi de mükelleflerin uygulamadan haberi olmadığı için gereken hazırlıkların yapılmamış olması.
Acaba tek sorun esnafın haberinin olmaması mı yoksa altyapı entegrasyon ve ruhsat sorunları bu süre uzatma söylentisinin ardındaki sebeplerden olabilir mi?
DURUM NE?
Yasada öngörülen işletmelerle yeni nesil cihaz ve cihazın kullanımının mecburi olacağı tarih hakkında görüştük. Görüştüklerimiz içinde restoran zincirlerinden büfelere, barlardan kafelere kadar pek çok işletme var. Görüştüğümüz işletmelerin yüzde 35’inin yeni uygulamadan haberi yok. Kısaca verdiğimiz bilgi üzerine aldığımız yorumlar da hem süre hem cihazın fiyatı açısından pek olumlu değil.
Kalanın yüzde 25’i restoran, pastane vb zincirleri olan kurumsal işletmeler, yüzde 40 ise küçük ve orta ölçekli işletme. Sadece İstanbul’da 15 şubesi olan bir işletmenin çalışanlarının yeni nesil ödeme kaydedici cihaz uygulamasından haberi yok. Firma 1 ay önce barkod uygulamasına geçerek tüm şubelerindeki kasalarını yenilemiş. Görüştüğümüz işletmeler içinde Mobil Yazar Kasa POS cihazını alan iki işletme var. Bunlardan biri Kovan Fırın diğeri ise sahibi eski bir bankacı olan iki şubeli bir fast food restoranı...
ESNAF NE DİYOR?
Yaptığımız görüşmelerdeki ortak noktaları başlıklar halinde veriyoruz:
NEDEN DUYURULMADI?
Bu sadece uygulamadan haberi olmayanların serzenişi değil. Yeni nesil cihaz uygulamasını biliyorum diyenler de Deniz Bank ve MT Grup reklamları yayınlandığından beri bu cihazdan haberdar. Uygulamanın yapılacağını reklamlardan önce de bilen tek işletme işleriyle ilgili mevzuatı takip ettiklerini söyleyen Kovan Fırın oldu.
Her konuda yayınlanan kamu spotları vasıtasıyla milyonlara ulaşan devletin bu konuda da bir kamu spotu yayınlamamış olması en çok vurgulananlardan oldu. İşletme sahipleri ikinci bir alternatif olarak devletin bankalara bunu duyurma görevi vermeyi neden düşünmediği idi. Esnaf; “madem bu vergilendirme ile alakalı o zaman devlet bankalardan bunu sosyal sorumluluk gibi rica edebilirdi” dedi. Uygulamayı basından öğrendiklerini söyleyen işletme sahipleri çalıştıkları bankalardan bu konuda daha önce bilgi almamış…
"YAZAR KASALARIMIZ NE OLACAK, DEVLET PARAMIZI VERECEK Mİ?"
Hemen herkesin artık kredi kartı ve banka kartı ile ödeme yaptığını söyleyen esnaf bu şekilde kimsenin istese de vergi kaçıramadığını söyledi. POS cihazlarını bankalardan ücretsiz olarak alan esnaf mevcut yazarkasasını ne yapacağını soruyor. Bazıları mecburi uygulamanın devlet tarafından finanse edilmesi gerektiğini söylüyor: Eski yazar kasanı getir yeni nesil yazar kasanı al!
"ÇOK PAHALI"
Görüştüğümüz esnafların tamamı cihazın ücretinden şikayetçi. Özellikle küçük işletmeler bir aylık kiralarını vererek yeni cihazı almak istemediklerini belirttiler. İşletme sahiplerinin bir kısmı birkaçı çevrelerini cihazı almamak yönünde örgütleyeceklerini söylediler.
TEKEL ÖFKESİ
Esnaf hem gereken hazırlığın yapılmaması ve cihazın fiyatı sebebiyle tepkili olduğu kadar cihazın tek firma ve tek bankadan alınacak olması konusunda da endişeli. Esnaf devletin bu kadar önem verdiği ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele edecek bu cihazın neden tek firma tarafından satışa sunulduğunu sorguluyor. Hepsi ticarete saygılı olduklarını ve iyi iş yapanın kazanmasına saygı duyulması gerektiğini söylüyor fakat uygulamanın bu şekilde infial yaratacağı konusunda hemfikir.
İstanbul’un merkezi semtlerinden birinde işlek bir restoranı bulunan Özgür Dağlayan; “Dünyadaki tekel anlayışı bizi de vurmaya başladı. Bunun ne kadar tehlikeli olduğunu her sektörde birkaç şirket kalana kadar anlamayacak gibi görünüyoruz. Madem bu iş kamu için bu kadar önemli neden bizlere bunca zamandır duyurulmadı ve neden başka üreticilere şans tanınmadı? Benim duyduğum başka bir firma yok. Ne bunu üretecek firmalara ne de ruhsat sürecine ait bir kelime duymadık. Verilen emeğe tabii ki saygılıyım ama bir işin iyiliğini ancak rekabet olunca anlarsınız. Öbür türlüsü akıllara başka düşünceler getirebilir. Tekel anlayışı üsttekiler yaşasın alttakiler ölsün anlayışıdır ve kabul edilemez” dedi.
İYİ AMA…
Kovan Fırın işletmecisi Ahmet Çelik mevcut yazarkasaların sistem itibariyle sıkıntılı olduğunu yeni nesil cihazların mevcut sıkıntıları çözecek donanıma sahip olmasını umduğunu söyledi. Kovan Fırın yeni şubesinde yeni cihazı yarından itibaren kullanmaya başlayacak. Ahmet Çelik, cihazın avantajlarının uzun süre kullanımdan sonra anlaşılabileceğini belirtirken önemli olanın ticari faaliyetin sağlıklı yürümesi olduğu söyledi. İşletmesinin iştigal alanıyla ilgili mevzuatı sıkı şekilde takip ettiğini söyleyen Ahmet Çelik, yeni nesil cihazların tedavüle gireceğinden çalışmaların başladığı ilk günden itibaren haberi olduğunu belirtti. Esnafın haberi yok söyleminin farklı bir tehlikeye işaret ettiğini vurgulayan Çelik, uygulamada bir tekelleşme olacağının açık olduğunu söyledi. Ahmet Çelik; “Bu ülkede kimlik değişir, ehliyet değişir, sınav sistemi değişir… Pek çok şey değişir ve hep para toplanır. Bu uygulamadan yerleşen kadar birkaç aşamadan illa ki geçecektir.” dedi. Ahmet Çelik; “Bu tip uygulamaları değerlendirirken sadece maliyet değil geniş çapta getireceği ve götüreceği şeyler de hesaplanmalıdır. Sorulması gereken ilk soru bu cihazların esnafa iyi bir hizmet getirip getirmeyeceğidir. Daha yıllarca kullanılabilecek kapasiteye sahip mevcut yazarkasalar ne olacak? Halihazırdaki tekel devam edecek mi yoksa sektöre yeni oyucuların girmesiyle rekabet ve istihdam oluşacak mı? Sadece işletmeciye değil tüm halkımıza bunların açıklanması gereklidir” diyerek sözlerine son verdi.
MALİYETİ AĞIR
Eski kasalar atılacak. Yeni nesil cihazlar alınacak. Paket servis yapan işletmeler bu cihazdan kaç tane alacak? En küçük işletmenin bile en az iki tane alması gerekecek. Maliyetlerin kendileri için sürekli arttığını söyleyen esnaf sonuç itibariyle uygulamadan ve zamanlamasından hiç memnun değil.
KADINLAR
Görüştüğümüz kadın işletme sahiplerinin tamamı yeni uygulamadan ve cihazın fiyatından haberdar…