Finansman şirketlerinin önemi

Finansman şirketlerinin önemi ve gelişmesi
Banka dışı finansman şirketleri (finansman şirketleri) mevduat toplamayan ve bankacılık yasasına tabi olmadan faaliyet gösteren ve esas faaliyetleri varlık finansmanı olan şirketlerdir. Bu şirketlerin faaliyet konuları leasing, konut finansmanı, motorlu taşıt finansmanı ve faktöring gibi alacak finansmanından oluşmaktadır. Bu şirketler mevduat dışında sağladığı fonları krediye dönüştüren kuruluşlardır.
Banka dışı finansman şirketleri kredi sağlayan kuruluşlar olduğundan ekonominin gelişmesi ve büyümesinde önemli bir rol oynamaktadırlar.
Bu kuruluşların önemli rollerini aşağıdaki gibi sıralıyabiliriz.
Finansman şirketleri ,mevduat toplayan ve bu nedenle bankacılık yasası gereği sıkı kurallara göre faaliyet gösteren bankalarca; kredi almak için yeterli niteliğe sahip olmadığı şeklinde değerlendirilen şirketlere ve şahıslara finansman sağlarlar. Bü tür şirketler ağırlıklı olarak KOBİ niteliği taşıyan veya yeni kurulmuş girişimci şirketlerden oluşmaktadır.
Müşterilerine finansman sağlamak için fon ihtiyacı olan finansman şirketleri bu fonları bankalardan veya sermaye piyasalarından sağlayarak mali piyasanın büyümesine katkıda bulunurlar.
Finasman şirketleri piyasa ek fonlama imkanı sağladığından ve bankaların sunduğu ürünlere benzer ürünler sunduğundan mali piyasada önemli bir rekabet ortamı yaratmaktadırlar. Reel sektör şirketleride bu rekabetten olabildiğince yararlanma imkanı bulmaktadırlar.
Finansman şirketleri fon ihtiyaçlarını karşılamak banka kredileri yanı sıra alternatif ürünlere baş vurarak yaratıcı fonlama ürünleri geliştirmektedirler. Bunlar finansman bonosu ve tahvil ihracı ,seküritizasyon v.b. enstürmanlardan oluşmaktadır.
Ülkemizde finansman şirketlerinin durumuna baktığımızda ;finansman şirketlerinin sağladığı fonların (kredi) büyüklüğünün yıllara ve bankacılık sektörünün kredilerine göre gelişimi aşağıdaki gibidir.


Grafikte görülebileceği gibi bankacılık sektörü son beş yılda finasman şirketleri sektörüne göre daha hızlı büyümüş ve finansman şirketlerinin piyasadaki toplam kredi hacmi içindeki payı azalmıştır. Bu pay 2007 yılında %7.5 iken 2010 yılı haziran ayında %5.4’ e gerilemiştir.
Yine finansman şirketlerinin takipteki alacaklarının yıllara ve bankacılık sektörüne göre gelişimi aşağıdaki gibidir.

Grafikten görüleceği gibi finansman şirketleri bankalara göre daha riskli müşterilere finansman sağlamışlar ve kriz dönemlerinde bankalara göre daha fazla etkilenmişlerdir.
Diğer tarftan bir iki örnek dışında finansman şirketleri mali piyasalardan fon sağlamak için önemli girişimlerde bulunmamışlardır.
Ülkemizde finasman şirketleri bankacılık yasasına atfen BDDK tarafından düzenlenen Finansal Kiralama,Faktöring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Yönetmeliğe göre faaliyet göstermektedirler. Bu kuruluşlar için minimum sermaye ve faaliyet lisansı alma mecburiyeti bulunmaktadır.
Dünya üzerinde finansman şirketleri ile ilgili gelişmelere baktığımızda ,bu sektör mali sektörde önemli bir yere sahiptir. Gelişmiş ülke konumunda olan Amerikada bu sektörün gelişimi ve bankacılık sektörü ile karışılaştırılması aşağıdaki grefikte sunulmuştur.


Amerikada finansman şirketlerinin kredi hacminin toplam bankacılık sektörü kredilerine oranı 2007 yılında %23 iken, 2010 yılında bu oran %16.5 lara gerilemiştir. Ancak bu oran ülkemizdeki orana göre son derece yüksektir.
Dünyada finansman şirketleri ile ilgili düzenlemelere baktığımızda çok geniş bir spekturum olduğu görülmektedir. Hemen hemen hiç bir özel düzenleme olmayan ülkeleler yanında (Amerika,İngiltere,İrlanda ve Avustralya gibi) lisans alma zorunluluğu olan veya önemli düzenlemelere tabi olan ülkeler mevcuttur (İtalya,Rusya,Çin,Belçika gibi). Almanyada finansman şirketleri bankacılık yasasının getirdiği birtakım avantajlardan yararlanmak için 2008 yılında kredi kuruşları yasasına tabi tutulmuş ve faaliyet için lisans alma şartı getirilmiştir.
Amerikada olduğu gibi diğer gelişmiş ülkelerdede finansman şirketlerinin mali piyasalardaki payı yüksektir. Bu nedenle bu sektörün ülkemizdede büyümesi için önemli bir potansiyel mevcuttur. Bunun içinde bu sektörün gelişmesini sağlayacak yeni uygulamalar düzenlemeler gerekmektedir . Önümüzdeki günlerde bu uygulamalar ve düzenlemelerle ilgi konuları tartışacağız.