FED’in planlarını bozacak 3 büyük risk

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Merkez Bankası’nın (FED) ülkedeki enflasyonu önümüzdeki birkaç yıl içerisinde yüzde 2 seviyesine çekme hedefi ABD ekonomisini etkilediği kadar küresel ekonomiye de darbe vuruyor. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, FED para politikasını sıkılaştırması piyasalardaki dolar arzının düşmesine sebep oluyor ve ABD ekonomisini etkilediği gibi küresel ekonomik aktiviteyi de sıkılaştırıyor. 2023 yılı için beklentilerse FED’in faizleri ABD’deki işgücü piyasası, ücret enflasyonu hedefleriyle tutarlı bir biçimde yüzde 3-4 aralığına yükselteceği yönünde.

Söz konusu tablo göz önüne alındığında küresel yatırımcıların ortaya attığı soruların çoğunluğu da para politikasının sınırları ile ilgili oluyor: FED faizleri daha ne kadar yükseğe taşıyacak? Faizler ne kadar süre yüksekte kalacak? ABD ekonomisindeki yavaşlama sınırlı mı olacak yoksa ABD bir resesyona mı düşecek?

2009-2018 yılları arasında New York FED’in başkanlığını da yürüten Princeton Üniversitesi Ekonomi Politikaları Çalışmaları Merkezi’nin Kıdemli Araştırmacısı Bill Dudley Bloomberg’deki yazısında FED’in bu yıl alacağı kararlar sonucu yanlış gidebilecek gelişmelere dikkat çekiyor. Dudley ekonominin karşı karşıya kalabileceği üç ciddi riski sıraladı:

ABD’de kalıcı büyüme

Dudley’in dikkat çektiği ilk büyük risk ABD’deki ekonomik büyümenin beklenenden daha kalıcı olması. ABD ekonomisi 2022’nin ikinci yarısında ilk yarıya göre çok daha hızlı büyüdü. Ülkede federal hükümet harcamalarının da artmasıyla ekonomi ciddi bir destek alacak. 2023 için 1,7 trilyon dolarlık devlet finansmanı, dünyanın en büyük ekonomisindeki savunma harcamalarını %10 ve yurtiçi ihtiyari harcamalar kalemini %6 artırıyor.

Paket kapsamında 70 milyon kişiye yapılan aylık sosyal güvenlik ve maluliyet ödemeleri ocak ayından itibaren %8,7 artacak. Dudley harcanabilir gelirlerdeki artışınsa çok daha büyük olacağına dikkat çekiyor. Zira maaşlardan kesilen Medicare (ABD’nin SGK’sı) primi bu yıl düşecek. Primlerdeki düşüşün sebebi ise 2022 yılında sigorta primlerinde yapılan artışın gereğinden çok daha fazla olduğunun ortaya çıkması.

Dudley’e göre ikinci büyük risk FED’in para politikasının ekonomik büyümeyi çok fazla değiştirecek kadar sıkı olmaması ihtimali. FED yetkilileri enflasyon yüzde 2 olduğunda federal fon oranının %2,5 olmasını nötr olarak kabul ediyor. Faiz artışlarının hızlanması aynı zamanda federal faiz oranının %5’in üzerin çıkması ihtimali anlamına geliyor.

Nötr faiz oranı yükselebilir

New York FED’in eski başkanın göre nötr Faiz oranının daha yüksek kalabileceğine dair ciddi sebepler bulunuyor. Bunların en önemlisi ise enflasyonun ve enflasyon beklentilerinin yüksek olması. Zira Dudley’e göre enflasyon hedefinin yükselmesi aynı zamanda nötr faiz oranının da yüksek kalmasına neden olabilir. Bu oranın ne olacağı ise şimdilik bilinmiyor.

Bu noktada yatırım ve tasarruflar arasındaki dengenin değişmesi ihtimali çok kritik. Yatırım talebinin yükselmesi kısa vadede enflasyonun da artması anlamını taşır. Baby-boomer neslinin emekli olması ve mevcut tasarruf havuzunu düşürmesi de yine enflasyonun nedenleri arasına girebilir. Finans uzmanı Küresel Finans Krizi öncesinde yüzde 2 enflasyon için nötr faiz oranlarının yüzde 4 ila yüzde 2 aralığında olacağının düşünüldüğünü hatırlatıyor.

Dudley tüm sıkılaştırmalara rağmen FED’in bütçesinin halen 8,56 trilyon dolar olduğunu söyledi. New York FED’in eski başkanı parasal genişleme politikaları sırasında para politikalarının çok fazla desteklendiğini hatırlattı. Ancak Dudley söz konusu politikaların nötr faiz oranlarını da ileri taşıdığını söyledi.

Enflasyonda aşırı hızlı bir düşüş

Eski FED yetkilisinin öne sürdüğü son sebepse piyasa katılımcılarının ve FED’in enflasyondaki düşüşten çok fazla etkilenmesi. Mal fiyatları enflasyonu üzerindeki yukarı yönlü baskının her zaman büyük ölçüde geçici olması muhtemeldi. Zira fiyatlardaki yükseliş pandemi sırasında ürünlere erişimdeki sorunlardan kaynaklanıyordu.

Dudley fiyatlardaki yükseliş sırasında mal fiyatlarındaki geçici baskıların gözden kaçırılması halinde fiyatlardaki iniş sırasında da gözden kaçırılabileceğini söyledi. Eski New York FED Başkanı mal fiyat enflasyonunun 2024 yılında normale dönmeden önce 2023’te aşırı düşebileceğini sözlerine ekledi.

Piyasalarda gözler Fed tutanaklarında

Yatırım bankalarının dolar öngörüleri

TCMB'den enflasyon değerlendirmesi