Fed'i bırak, dolar geliyor mu ona bak!

Fed'in tahvil alımlarını azaltacağını iddia ettiler, en çok bizim piyasalar düştü. Şimdi Fed "yok, azaltmayacağım" dedi, bu kez de en çok bizim piyasalar coştu. Peki piyasalarımızın bu aşırı tepkisi ne anlama geliyor? Ekonomimizi, yatırımcıları, özellikle de küçük yatırımcılar nasıl etkiliyor?..
Milliyet yazarı Güngör Uras, bu soruların yanıtını da artık Türkiye çapında bir fenomen haline getirdiği Ayşe Hanım Teyzesi'nin yardımıyla veriyor. İşte Güngör Hoca'nın çarpıcı tespitleri: 
Ayşe Hanım Teyzem ile komşusu geldi. Komşusunun suratı bir karış. Ayşe Hanım Teyzem "Komşum dertli... Derdini dinle de... Yol göster” deyince, komşusunun sağlık sorunu var da, doktor veya hastane arıyor sandım.
Komşusu, “Ah, ahhh... Yandım ben...” diyerek, başladı anlatmaya... Kiracıdan yaka silkerek evimi sattım. Elime geçen parayı ne yapayım diyerek ona buna sormaya başladım. Kimi paranı borsaya yatır, iyi bir holdingin hissesini satın al dedi. Baktım ki anlı şanlı holdingin hissesi 7.70 TL iken 8.50 TL’ye çıkmış. Hemen ondan satın aldım. Üç gün sonra hisse senedi fiyatı 8.00 TL’ye geriledi. Eyvah... Batıyorum diyerek sattım. Dün hisse senedi fiyatı 9.20 TL olmuş.
Hisse senedini satınca altın almamı tavsiye ettiler. Altının gramı 87 TL’den 95 TL’ye yükselmiş. Daha da yükselecek dediler. Gramı 95 TL’den altın aldım. Gramı 84 TL’ye geriledi. Daha da gerileyecek dediler. Sattım. Dün altının gramı 86 TL olmuş. Daha da yükselecekmiş.
Bütün bunlar olurken ve de “Paramı neden hisse senedine ve altına bağladım... Keşke dolar 1.85 TL’den satılırken dolar alsa idim” diye hayıflanırken, dostlarım “Dolar her ne kadar 2.00 TL’ye yükseldi ama, FED kararından sonra 2.50 TL olacak. Dolar al dediler. Gittim 2.00’den dolar aldım. Dün dolar 1.95 TL’ye indi. N’olacak benim halim? Hani “Ağustosta denize girsem, balta kesmez buz olur” derler ya. İşte o durumdayım.”
Dolar, altın, borsa iniyor çıkıyor
Ayşe Hanım Teyzem’in komşusu haklı idi... Ve de son aylarda piyasalardaki dalgalanmadan zarara uğrayan sadece o değildi. Küçük büyük birikimi olan ve de birikimini borsada, altında, dövizde değerlendirmeye kalkanların çoğu onun gibi kayba uğramıştı.
Piyasalarda dün izlenen gelişmeleri kim tahmin edebilirdi? ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Bernanke mayıs ayında işareti çakmıştı “Eylül ayından sonra FED her ay 85 milyar dolarlık tahvil alarak piyasaya dolar salmayacaktı. Sadece ABD piyasaları değil, dünya piyasaları çarşamba günü FED’in aylık tahvil alım miktarını 85 milyar dolardan 60-65 milyar dolara indirerek, 'parasal genişleme’den 'parasal sıkılaştırma’ya geçmesini bekliyordu. FED beklenenin tersi bir karar açıkladı.
ABD ekonomisinin beklenen büyüme hızına ulaşamadığını, işsizlik oranının yüzde 6.5’in altına inmediğini gerekçe göstererek tahvil karşılığı piyasaya para sürmeye devam edileceğini duyurdu.
Üstelik 'parasal genişleme’den 'parasal sıkılaştırma’ya ne zaman geçileceği konusunda bir işaret de yok.
Dolar bol da... Bize gelmiyor
İşte bu karar üzerine başka ABD olmak üzere birçok ülkede borsalar coştu. Faiz oranları geriledi. Dolara ilgi arttı.
Türkiye’de de FED’in her ay 85 milyar dolarlık tahvil alarak piyasaya para salma uygulamasında kısıntıya gideceğini açıklaması bekleniyordu. Buna dayalı olarak perşembe dolar fiyatı artacak, borsa çökecek, altın ucuzlayacaktı. FED beklenenin tersi bir karar açıklayınca dolar fiyatı düştü. Borsa coştu. Altın fiyatı arttı.
Bu böyle devam eder mi? Bizim kısa dönemde derdimiz, cari açığı kapatacak ölçüde döviz girişi olmaması. Bizim derdimiz, kesilen döviz girişinin başlaması. FED tahvil alarak piyasaya para salarak ABD’de ekonomiyi canlandırmaya, işsizliği azaltmaya çalışacak da... ABD’de piyasaya çıkan dolarların ne kadarı Türkiye’ye gelecek? İşte sorun burada.
Harem ağası, “Bizim küçük bey sünnet oluyor, sünnet oluyor” diyerek neşe içinde koşuşturuyormuş. Biri kolundan çekmiş, "O sünnet oluyor da... Sana ne oluyor?” demiş.