Fed, siyasi baskıya boyun eğecek mi?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Fed, yüksek enflasyona neden olmanın yanında şimdi de ekonomiyi uçuruma sürüklemekle eleştiriliyor. İş gücü piyasalarında yavaş yavaş kendini gösteren durgunluk, özellikle seçim dönemi yaklaşırken siyasileri endişelendiriyor ve Fed üzerindeki baskıların artmasına neden oluyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) para politikasına yönelik hamleleri hakkında siyasi sorgulamalar kendini gösteriyor. Siyasi baskıya yabancı olmayan Fed Başkanı Powell, bu hafta kendisini Senatör Sherrod Brown'dan gelen bir mektupla eleştirilerin ve endişelerin odağında buldu. Brown, mektupta, Fed'in enflasyonla mücadele için kullandığı faiz artışlarından kaynaklanan potansiyel iş kayıpları konusunda uyardı.

İkili görev

Cnbc’den Jeff Cox’un haberine göre, Brown, “Enflasyonla mücadele etmek sizin göreviniz, ancak aynı zamanda tam istihdama sahip olmamızı sağlamak için sorumluluğunuzu da gözden kaçırmamalısınız” diye yazdı. Brown, parasal sıkılaştırmanın yol açacağı potansiyel iş kayıplarının çalışan sınıf için işleri yalnızca daha da kötüleştireceğini de sözlerine ekledi.

Mektup, Fed'in 2 Kasım'da gerçekleştirilecek olan ve art arda dördüncü kez 75 baz puanlık faiz artışıyla sonuçlanması beklenen iki günlük politika toplantısına bir haftadan kısa bir süre kala geldi. Bu, Fed’in gösterge Faiz oranını 2008 yılı başlarından bu yana görülen en yüksek seviye olan yüzde 3.75 ila yüzde 4 aralığına çıkaracak ve bu da 1980'lerin başından bu yana görülen en hızlı parasal sıkılaştırma anlamına gelecek.

Brown, belirli bir eylem planı önermeden, Powell'dan Fed'in iki yönlü bir görevi olduğunu hatırlamasını istiyor. Bunlar düşük enflasyon ve tam istihdam olarak sıralanıyor. Brown, mektubunda, Powell’dan bir sonraki FOMC toplantısında alacağı kararların bu ikili göreve olan bağlılığı yansıtmasını istiyor.

Fed, 2016 yılından 2018 yılı Aralık ayına kadarki sürede faiz oranlarını yükseltmeye kalktığında Başkan Powell kendisini, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile olumsuz bir şekilde karşılaştıran ve içeriğinde “En büyük düşmanımız kim?” yazan bir tweetle karşı karşıya bulmuştu. Bu sert eleştirinin sahibi olan eski Başkan Trump, aynı zamanda Fed yetkililerini ‘kalın kafalı’ olmakla da eleştirmişti.

Dönemin cumhurbaşkanlığı adayı olan Joe Biden de dahil olmak üzere Demokratlar, Trump'ı Fed’e yönelik yorumları nedeniyle eleştirmiş ve merkez bankasının para politikasını formüle ederken siyasi baskıdan uzak olması gerektiği konusunda ısrar etmişlerdi.

Sağlam duruş

Brown'ın tavrının Trump'ınkinden çok daha anlayışlı olduğu aşikar ancak kadranı para politikasında hareket ettirmek aynı derecede kolay ve detaylı olmayabiliyor.

Başkan Powell, Fed'in tam istihdam hedefine ulaşması için gerekli koşulların düşük ve istikrarlı enflasyon olduğunu açıkça belirtiyor. Moody's Analytics Baş Ekonomisti Mark Zandi de, “Düşük ve istikrarlı enflasyon olmadan tam istihdama ulaşmanın yolu yok. Bu konuda Fed silahlarına sadık kalacaktır. Bu durumun Fed'in karar alma süreçleri üzerinde önemli bir etkisi olduğunu zannetmiyorum” diyor.

Brown’ın bu tavrı muhtemelen bazı Fed yetkililerinden gelen ton değişikliğine ve ekonomik verilerdeki hafif değişime bir tepki niteliği taşıyor gibi gözüküyor. Ancak para politikasına ilişkin piyasa beklentilerinin biraz değiştiğinin de görülmesi gerekiyor.

Aralıkta 75 baz puan artış ihtimali düştü

Yatırımcılar önümüzdeki hafta üç çeyrek puanlık artışı fiyatlamış gözüküyor. Ancak, CME Group verilerine göre, Aralık ayındaki Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısında 75 baz puanlık faiz artışı daha önce yüzde 80'e yakın bir olasılık olarak görülürken bugün bu ihtimalin yüzde 36'lara kadar düştüğü gözleniyor.

Duyarlılıktaki bu değişiklik, Fed Başkan Yardımcısı Lael Brainard ve San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de dahil olmak üzere birkaç Fed yetkilisinin aşırı agresif para politikasına ilişkin uyarı niteliğindeki açıklamalarının ardından geldi. Geçen haftanın sonlarında yaptığı açıklamalarda Daly, Fed'in oran hareketlerinin hızını yavaşlatabileceği bir ‘seviye düşürme’ noktası aradığını söyledi.

LPL Financial'ın Baş Sermaye Stratejisti Quincy Krosby, “Piyasanın sorunu Fed'in demokratikleşmesi ve diğer üyelerin başkana karşı ne kadar güce sahip olduğu; ancak bunu bilmek zor” dedi. Brown'ın mektubuyla ilgili olarak da konuşan Krosby, “Bu mektubun Powell’ı etkileyeceğini düşünmüyorum. Uyarı, beklenen siyasilerden gelen bir baskı niteliği taşımıyor” şeklinde konuştu.

Bir Fed sözcüsü ise Başkan Powell'ın Brown’ın mektubunu aldığını kabul etti ve normal olanın bu tür bir iletişime doğrudan yanıt vermek olduğunu söyledi. Geçmişte, Powell, siyasi baskının karar verme sürecini etkileyip etkilemeyeceği sorulduğunda genellikle bu soruyu küçümserdi.

İstihdam verileri kilit rol oynayacak

Brown'ın dürtme niteliği taşıyan bu uyarısının yanı sıra Powell, Capitol Hill'den başka eleştiriler de aldı. Aşırı ilerici Massachusetts Demokratı ve eski başkan adayı Senatör Elizabeth Warren, Powell'ı tehlikeli olarak nitelendirdi ve faiz artışlarının istihdam üzerindeki etkisi konusunda uyarıda bulundu. Ayrıca, Senatör Joe Manchin de, Powell'ı, enflasyonun yükselişine erken ve laubali tepki nedeniyle eleştirdi.

Bleakley Advisory Group Baş Yatırım Yetkilisi Peter Boockvar ise “Powell'ın siyasi baskıya boyun eğeceğini düşünmüyorum, ancak bazı meslektaşlarının ve bazı güvercinlerin şahinleşmeye başlayıp başlamadığını merak ediyorum” dedi. Boockvar, “İstihdam şu anda iyi, ancak aylar geçip büyüme yavaşlamaya devam ettikçe ve işten çıkarmalar daha belirgin bir hızla artmaya başladıkça, baskı seviyesinin artacağını öngörmek zor değil” şeklinde konuştu.

Şirket bilançoları tüm yıl boyunca güçlüydü, ancak bazı şirketler ekonomik koşullar yumuşadıkça işe alımları durdurduklarını veya kesintiye gittiklerini söyledi. Yavaşlayan bir ekonomi ve inatla yüksek kalan enflasyon, Demokratların Meclis ve muhtemelen Senato'nun kontrolünü kaybetmesinin beklendiği Kasım seçimleri için zemini zorlaştırma niteliği taşıyor.

Yüksek riskleri göz önünde bulunduran piyasalar ve milletvekillerinin, Powell'ın seçimden altı gün önce yani gelecek Çarşamba günü yapacağı toplantı sonrası düzenleyeceği basın toplantısını yakından dinleyeceği hemen herkes tarafından kabul ediliyor. Krosby, Başkan Powell için, “Baskıyı görüyor. Politikacıların koltuklarını kaybetme konusunda giderek daha gergin olduklarını anlıyor. Ve her iki tarafı da memnun etmek için yapabileceği çok az şey var” şeklinde görüş bildiriyor.

Fed Waller, dijital para konusunda kararsız

Fed Başkanı'na 'istihdam ve faiz artırımı' uyarısı

Fed'den 75 baz puanlık faiz artışı beklentisi artıyor

Yatırımcılar FED’den neden korkuyor?

Bullard: Güçlü istihdam faiz için Fed'e alan sağlıyor

Fed Daly: Faiz oranları %4,5 ila % 5'e çıkma yolunda