Fed faizi ne zaman artırır?

ABD ekonomisi 2016 yılında ne durumda henüz pek bilinmiyor, pek gündeme gelmiyor ama 2015 yılında son sekiz yıldır ilk defa vatandaşların aile gelirleri artmış.

Hane halkının medyan gelirleri (yani ailelerin yarısı üstünde, yarısı altında gelir düzeyinde olunan sayı) 2015 yılında, bir evvelki yıla göre, sekiz yıldır ilk defa yüzde 5.2 artmış. Enflasyon için düzeltme yapıldıktan sonra, tam 2800 dolar artış gerçekleşmiş ve ortalama reel aile geliri 56 500 dolara yükselmiş.

Ama hane halkı gelirleri 2007 yılındaki reel gelirin (yani enflasyon düşülmüş gelirin ) yüzde 1.6 altında ve de 1999 yılında gerçekleşen bütün zamanların en yüksek reel gelirinden de 2.4 düşük imiş.

Son veriler son yıllardaki kuvvetli istihdam artışının nihayet son yıllardaki düşük veya azalan hane halkı, yani ailelerin gelirlerinin artışını sağladığını gösteriyor.

Geçen yıl gündeme gelen yüzde 5.2 yıllık reel medyan gelir artışı 1967 yılından bu yana yapılan reel medyan aile geliri hesaplamasının, gelmiş geçmiş en yüksek zıplaması olmuş.

2015 yılında aile gelirlerindeki düzelme, aile gelirlerinin 2007-2009 arasındaki güçlü resesyondan kurtulduğunu da gösteriyor.

Fakirlik oranı yüzde 13.5'e indi

2014 yılında yüzde 14.8 olan fakirlik oranı da 2015 yılında yüzde 13.5 düzeyine inmiş. Bu sayı 2008 yılından hafifçe daha yüksek ve de 2000 yılından yüzde 13 daha yukarıda.

Araştırmaların sonuçlarına göre gelirler, hemen hemen bütün yaş gruplarına, aile tiplerine, yaşam bölgelerine, etnik veya ırk gruplarına göre benzer boyutta gelişme sergilemiş.

Veriler, işsizlikteki kalıcı azalma oranları ve de belediyelerin ve de eyaletlerin kalıcı asgari ücret artışlarının da, hane halkının ortalama gelirinin kalıcı şekilde artmasına neden olduğunu sergilediği gözlemleniyor.

Toplum, beş gelir kategorisine bölünürse en üst düzeydeki hane halkı gelirleri hafifçe artarken, en alttaki hane halkı gelirleri de hafifçe azalmış bulunuyor.

Geçen yıl hane halkı gelirleri en alttaki yüzde 10 gelir kategorisinde azalmış. Ama aynı zamanda en üst yüzde 90 gelir kategorisinde de gelir azalması var.

Full time çalışanlar arasında kadınların gelirleri önemli boyutta artarken, yıllık artış yüzde 2.7 olmuş. Buna karşılık erkeklerin gelirleri sadece yüzde 1.5 artabilmiş. Böylece kadınlar ve erkekler arasındaki gelir farkı da bundan öncesine oranla en düşük düzeye gelmiş.

Ama bu verilere bakarak faizin derhal arttırılması gerekir sonucuna da varmayalım. Bunlar 2015 verileri, 2016 yılında sorunlu dönemler de var, bu unutulmamalı!