Fed faiz artırımını erteleyebilir

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz artırımını zayıflayan küresel ekonomi, düşen petrol fiyatları ve güçlenen dolar nedeniyle yılın ikinci yarısına erteleyebileceğini öngören ekonomistler, ülkedeki işsizliğin kriz öncesi seviyelere gerilemesine karşın artmayan işçi ücretleri ve düşük enflasyonun doğru zamanlamayı zorlaştırdığı görüşünde.

Fed'in para politikasına yönelik soru işaretleri, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı öncesinde bir kez daha dünya ekonomi gündemine otururken, American Enterprise Institute’un (AEI) Kıdemli Uzmanı ve eski Fed Ekonomisti Steven Oliner, Brookings Enstitüsü Mali ve Parasal Politikalar Merkezi Direktörü David Wessel ve Commonwealth Foreign Exchange Piyasa Başanalisti Ömer Esiner, kritik toplantıya yönelik beklentilerini AA muhabiriyle paylaştı.

Fed'de 25 yıl boyunca ekonomist olarak görev yapan Oliner, Fed Başkanı Janet Yellen'ın aralık ayı toplantısından sonra yaptığı basın açıklamasına atıfta bulunarak, "Yellen, FOMC'nin ocak ve mart toplantılarında faiz artırma kararı almasının olası olmadığını söyledi. Bu nedenle, bu toplantıdan sürpriz bir sonuç çıkmasını beklemiyorum" dedi.

"ABD ekonomisi dirençli, ancak bağışık değil"

FOMC üyelerinin bu toplantıda ABD ekonomisinin yavaşlayan küresel ekonomiye karşı ne derece dirençli olduğunu tartışacağını belirten Oliner, görüşlerini ise şöyle dile getirdi:

"ABD ekonomisi dış şoklara karşı dirençli olabilir ancak bağışık değil. Ekonominin bu yıl 2014'ün ikinci yarısındaki kadar hızlı büyüyeceğini sanmıyorum. Eğer ekonomi 2015'te ortalama yüzde 3 büyürse, bu gerçek bir başarı olur ve işsizlik oranını yüzde 0,5 daha düşürür."

Oliner, ayrıca son dönemde açıklanan veriler arasındaki "ters akım"ın Fed'in işini zorlaştırdığını öne sürerken, "İşgücü piyasası güçlenmeye devam ediyor, işsizlik oranı düşüyor, ancak işçi ücretlerindeki artış çok cılız. Düşük petrol fiyatları, değerlenen dolar ve yurt dışındaki (ekonomik) zayıflık da enflasyonu baskılıyor. Dolayısıyla, Fed'in Faiz artırımına yönelik yaklaşımını netleştirmek için daha fazla veriye ihtiyacı var" değerlendirmesini yaptı.

"Faiz artırımı eylüle kadar gelmeyebilir"

Oliner, bir soru üzerine faiz artırımının eylüle kadar ertelenebileceği yönünde görüş bildirirken, bunun gerekçelerini şöyle açıkladı:

"Petrol fiyatlarındaki sert düşüşün manşet enflasyonu en az gelecek birkaç ay daha negatife düşüreceğini ve bunun yıllık enflasyonu aşağı çekeceğini biliyoruz. Çekirdek enflasyon da çok düşük kalacak. Bu yüzden, FOMC'nin hazirana kadar enflasyonun yüzde 2 hedefine yaklaştığına dair yeterli kanıta sahip olacağını sanmıyorum. Faiz artırımının, eylüle ertelenmesi yıl ortasında başlamasından daha muhtemel görünüyor".

Yarın TSİ 21.00'de yayımlanacak FOMC bildirisinin bir önceki bildiriye çok yakın olacağını ifade eden Oliner, tek farkın sözel yönlendirmede kullanılan "kayda değer süre" ifadesinin metinden tamamen çıkarılması olacağını sözlerine ekledi.

FOMC, aralık ortasında gerçekleşen bir önceki toplantısında faiz artırımına yönelik "kayda değer süre" ibaresini "sabırlı" ile değiştirirken, bunların birbiriyle uyumlu olduğuna işaret etmişti. Buna karşın, bazı ekonomistler Fed'in toplantı bildirisinde her iki ifadeye de yer verilmesini "bir iletişim cambazlığı olarak nitelendirmişti.

"ABD ekonomisi yeteri kadar güçlü mü?"

Brookings Enstitüsü Mali ve Parasal Politikalar Merkezi Direktörü David Wessel ise FOMC'nin odağında küresel ekonomide son toplantıdan bu yana yaşanan gelişmelerin olacağını belirterek, bunların başında Avrupa Merkez Bankasından (ECB) gelen büyük çaplı parasal genişleme, Çin ekonomisinde göze çarpan yavaşlama, İsviçre Merkez Bankasının minimum kur uygulamasını bitirmeye yönelik sürpriz kararının geldiğini kaydetti.

Komite üyelerinin "ABD ekonomisi yurt dışından gelen tüm kötü haberlere karşın faiz oranını bu yıl içinde artırmaya yönelik planımıza sadık kalmaya yetecek kadar güçlü mü?" sorusunu yanıtlamaları gerektiğinin altını çizen Wessel, cevabın işçi ücretlerindeki istikrarsızlık nedeniyle net olmadığını anlattı.

Wessel, bu noktada, "İşçi ücretleri kasımda arttı, fakat aralıkta geriledi. Bu verinin yükseliş eğilimine girip girmediğine dair soru işaretlerine yol açtı. Öte yandan, işsizlik çok düşük seviyelere indi ve bunun ücretleri artırması gerekir. Ancak Fed, işçi ücretlerinin beklendiği gibi artmayacağını düşünürse, sıkılaştırmada frene basar" dedi.

"Kontrol Yellen'de"

Yeni FOMC üyelerinin alınacak kararların yönünde önemli bir değişikliğe neden olmayacağını ileri süren Wessel, "Şimdilik tüm kontrol Janet Yellen'de ve O hazır olmadan sıkılaştırmaya başlamayacaklar" dedi.

David Wessel, düşük enflasyonun yanı sıra güçlenen doların da Fed'e  faiz artırımı konusunda esneklik tanıdığını dile getirirken, sözlerini, "Fedfaiz artırımına en erken haziranda gidebilir, ancak zamanlamayı dünyanın geri kalanındaki kötüleşme ve düşük ücretler nedeniyle ertelerlerse, hiç şaşırmam" şeklinde tamamladı.

Commonwealth Foreign Exchange Piyasa Başanalisti Ömer Esiner ise güçlenen doların Fed'i endişelendiren başlıklardan biri olduğunu savunurken, düşen petrol fiyatlarının deflasyonist etkisine de dikkati çekti.

FOMC'nin bir önceki toplantıda düşen petrol fiyatlarının ABD ekonomisine etkisini "net pozitif" olarak değerlendirdiğini anımsatan Esiner, "FOMC, gerileyen enerji fiyatlarının enflasyona etkisinin 'geçici' olduğunu açıklamıştı. Yarın üyelerin bu görüşü hala koruyup korumadığına bakacağız. Piyasalar, Fed'in güçlenen dolar ve düşen petrol fiyatlarını nasıl değerlendireceğine odaklanacak" yorumunu yaptı.  

Yarın sona erecek toplantının bir diğer gündem maddesinin zayıflayan küresel ekonomi olacağını kaydeden Esiner, FOMC'nin bu durumun ABD için yarattığı riskleri tartmaya çalışacağını ifade etti.

FOMC'de bu yıl başında gerçekleşen rotasyonla daha çok "güvercin"inin oy hakkı kazandığına değinen Esiner, bunun Fed'in politika yaklaşımını fazla etkilemeyeceği öngörüsünde bulundu.

FOMC'nin yeni üyeleri Chicago Fed Başkanı Charles Evans, Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker, Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart ve San Francisco Fed Başkanı John Williams olarak belirlenmişti.