FAKTORİNGİN YILDIZI PARLIYOR

Arife GAMLI - DÜNYA GAZETESİ BORSA / FİNANS SERVİSİ

Son bir aylık dönemde faktoring cephesinde işler hızla artmaya başladı. Sektör, karşılıksız çek oranlarının yükselmeye başlamasıyla KOBİ'ler başta olmak üzere tahsilatlarını garantiye almak isteyen şirketlerin akınına uğruyor. Geçen yılın son aylarında likidite sıkışıklığı ile birlikte ticaret hayatının 'durma' noktasına geldiğini belirten faktoring şirketi temsilcileri bu yıl başından itibaren hareketin yeniden canlandığını belirtirken bankalardan kredi alamayan bir çok yeni firma ile çalışmaya başladıkları bilgisini verdi.

Faktoring Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Ataman, ocak ayında talebin tırmanmaya başladığını belirterek bu yıl sektörün yüzde 20 büyüme kaydetmesini beklerken, Başbakanlığa gönderilen Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'nun Meclis'ten geçmesini beklediklerini söyledi.

Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü Galip Gürsoy ise KOBİ'lerden yoğun talep aldıklarını bu dönemde faktoring sektörünün şirketler için 'finansman çözüm merkezi' olarak çalıştığını anlattı.

Deniz Faktoring Genel Müdürü Fikret Özdemir ise ekim ve kasım aylarında problemlerin arttığını ve bu dönemde sektöre ilginin büyük boyutlara ulaştığını ifade ederek bir çok yeni firma ile çalışmaya başladıklarını vurguladı.

Creditwest Faktoring Genel Müdürü Sefer Altıoğlu ise özkaynağı zayıf firmaların yaşama şansının gittikçe azaldığını belirterek yılbaşından itibaren başlayan vadeli mal ticaretinin işleri yoğunlaştırdığını söyledi.

TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar ise "reel sektörün likidite sıkışıklığı yaşadığı bu günlerde faktoring sektörüne çok daha büyük iş düşmektedir" dedi.

Sektöre rakamsal olarak bakarsak bu yıl büyüme oranının yavaşlaması bekleniyor. 2008 yılı eylül ayı itibariyle, bir önceki yıla göre yüzde 42 büyüyerek 21.1 milyar dolar ciroya ulaşan faktoring sektöründe 2008 yılının 36 milyar dolar ciroya ulaşılması bekleniyordu. Fakat yılın son üç ayında gelen darbe sektörü etkilerken yılın 32 milyar dolar ciro ile kapanması bekleniyor. 2009'da ise yüzde 20 büyüme bekleniyor. Sektör 2007 yılında yüzde 45'lik büyüme ve 28 milyar dolar ciro ile kapatmıştı. Sektörün 2008'in ikinci yarısından sonra alacak finansmanı işlemlerinin yüzde 80'e yakın azalma kaydettiği ifade edilirken sorunlu alacaklarda yüzde 3 olan sektör ortalamasının krizle birlikte yüzde 6'ya ulaştığı kaydedildi. Faktoring sektörünün kaynaklarını sermaye ve bankalardan alınan krediler oluştururken faizlerin yüzde 30-40 aralığında olduğu konuşulurken 60 gün civarında olan vadeler 90-120 gün aralığına yükseldi.

Yapı Kredi Faktoring: son dönemde yoğun talep geliyor

Sektörün en büyük oyuncusu Yapı Kredi Faktoring'in Genel Müdürü Galip Gürsoy, özellikle son dönemde KOBİ'lerden yoğun talep geldiğini söyledi. Gürsoy, karşılıksız çek oranlarındaki artışa dikkat çekerek "Küresel kriz 2008 yılının son çeyreğine damgasını vurdu. Türk iş dünyası krizin etkilerinin 2009 yılında daha fazla hissedileceği endişesi taşımaktadır. İç piyasada tahsilat problemleri ekonomideki gelişmeler paralelinde artarak devam etmektedir. Özellikle çeklerdeki karşılıksız oranı artmaktadır. İşte bu noktada özellikler kriz döneminde faktoring sektörü, şirketler için finansman çözüm merkezi olarak çalışmaktadır. Bu açıdan bakıldığında önümüzdeki dönemde özellikle KOBl'lerin en önemli stratejik ortaklarından biri faktoring şirketleri olacaktır" diye konuştu.

Son dönemde KOBİ'lerden yoğun talep aldıklarını kaydeden Gürsoy, sektör olarak ise otomotiv, otomotiv yan sanayi, tekstil ve konfeksiyon, dayanıklı tüketim malzemeleri, gıda, ambalaj, taşıma hizmetleri, boya, elektronik, metal ana sanayi, kimya sektörlerini sıraladı. Gürsoy, bu sektörlerden bayiler ve tedarikçiler olmak üzere iki türlü talep geldiğini sözlerine ekledi.

İç piyasada tahsilat problemlerinin ekonomideki gelişmeler paralelinde artarak devam ettiğini de kaydeden Gürsoy, şöyle devam etti; "Faktoring sektörü, Türkiye'de ve dünyada hızlı büyümeye devam ediyor. Sektör Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) dönemi, yeni Kanunla hızlanacak olan düzenleme çalışmaları, bankacılıkta uygulanmaya başlanacak olan Basel II kriterleri gibi gelişmelerle hareketli günlere hazırlanıyor."

Deniz Faktoring: Talep ve işlem hacimleri arttı

Deniz Faktoring Genel Müdürü Fikret Özdemir, kasım ayının ikinci yarısından itibaren hem talepde artış, hem de bankaların fonlamalarının açılması ile sektörde işlem hacimlerinin arttığını söyledi. Özdemir, aralık ayında, yılın son ayı olmasının da etkisiyle hem adet hem de hacim olarak düşüşlerin önemli kısmının telafi edildiğini dile getirdi. Özdemir, "Alacaklarda tahsilat sorunu da bahsettiğim bu takvime paralel bir seyir izlemiştir. Reel sektöre fon akışının azalması ile alacakların tahsilinde ekim ve kasım aylarında problemlerin arttığını, aralık ayında ise bu problemlerin azaldığını gözlemledik" diye konuştu. Global krizin yoğun hissedilmeye başlandığı ekim ayının başlarından itibaren faktoring taleplerinde bir azalmanın görüldüğüne dikkat çeken Özdemir, bu dönemde bankaların faktoring şirketlerini fonlamakta isteksiz davranmasının faktoring şirketlerinin de gelen taleplerin bir kısmını karşılayamaması sonucunu doğurduğunu kaydetti. Özdemir şöyle devam etti; "Taleplerin düşmesi ve faktoring şirketlerinin fon kaynaklarının daralması ,risk algılamasının değişmesi gibi nedenler işlem hacimlerinin %40 oranında düşmesine neden olmuştur. DenizFaktoring olarak bu dönemde, ana hissedarımız Dexia ve bağlı bulunduğumuz DenizBank Finansal Hizmetler Grubu'nun desteğiyle, müşterilerimizin taleplerini karşılamaya devam ettik ve bankalardan yeterince kredi alamayan birçok yeni firma ile çalışmaya başladık . Tabiidir ki bu dönem risk algılaması biraz değişti, aldığımız risklerin değerlendirilmesinde daha hassas davrandık.Müşteri portföyümüz de sayısal olarak KOBİ'ler ağırlıktadır, ülkenin büyük grup ve firmaları ile de çalışıyoruz. Denizbank'ın ülke geneline yayılmış şubeleri vasıtasıyla ülke genelinde faktoring hizmetini sunma imkanına sahibiz."


TEB Faktoring: Temkinli duruş ödeme performansına yansıyor

TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, küresel ekonomik dalgalanmanın Türkiye'ye yansımalarına paralel olarak, yılın son çeyreğinde faktoring sektörünün de bu dalgalanmadan etkilendiğini ve büyüme hızının düştüğünü söyledi. Şüpheli alacaklarda ve ödenmeyen faturalarda artış olmasının, küresel dalgalanmanın ilk dönemlerinde faktoring için talep artışı yaratmış olsa da bugün talebin normal seviyesine döndüğünü dile getiren Baydar, "Bu yıl faktoring sektöründe işlem adetleri ve müşteri sayısı, ekonomik büyüme ile paralel seyredecektir" dedi. Baydar, şöyle devam etti; "Piyasadan aldığımız bilgiler, firmaların ödeme ve ticari işlemlerindeki temkinli durumunun satışlarda yavaşlama yarattığı ve bunun da şirketlerin ödeme performansına yansıdığı yönündedir. Tahsilat konusunun daha da büyük önem kazandığı, reel sektörün likidite sıkışıklığı yaşadığı bu günlerde faktoring sektörüne çok daha büyük iş düşmektedir. Faktoring şirketleri ile çalışanlar, nakit yönetimi, çeklerin ve senetlerin tahsili ve likidite konularında uzmanlardan destek almakta, bütün ilgilerini ve zamanlarını işlerini yönetmeye harcayabilmektedir. Özellikle KOBİ'lerimizin küresel rekabetle karşı karşıya olduğu bir ortamda, faktoring şirketleri olarak onlara çok büyük desteğimizin olduğunu düşünüyoruz.



Crediwest Faktoring: Vadeli ticaret başladı, işler açıldı

Creditwest Faktoring Genel Müdürü Sefer Altıoğlu, vadeli ticaretin gündeme gelmesiyle faktoring sektöründe işlerin açılmaya başladığını söyledi. Ekim ayı başından yılsonuna kadar vadeli alacakların olmadığını, dolayısıyla insanların faktoringe müracat etmediğini belirten Altıoğlu, "Yılbaşından beri insanlar birbirine vadeli mal vermeye başladı. Bu da bizim iş hacmimize olumlu yansıdı" dedi. Eylül ayı sonu itibariyle faktoring sektörünün sisteme sağladığı kredi hacminin yüzde 40-50 oranında daraldığına dikkat çeken Altıoğlu, iyileşmeyi sağlayacak bir gelişmenin olmadığını, sadece küçülmeyi durdurduklarına işaret etti. 2009 itibariyle de 2008 rakamlarının yakalanmasının olası gelmediğini vurgulayan Altıoğlu, "Son çeyrekte bilançolar 2007'ye göre yüzde 20 oranında küçüldü. Şirketlerin vadeli satımı söz konusu olmadığı için riski de almadılar, vadeli alacak oluşturmadılar, bize gelmediler. Faktoringe koşmak için vadeli mal satmak lazım. Yılbaşından itibaren vadeli ticaret tekrar başladı. Dolayısıyla vadeli satıştan kaynaklanan alacakları faktoringe getirmeye başladılar" diye konuştu.

Tahsilatta bir rahatlama olmadığını da dile getiren Altıoğlu, 2007'de problemli alacak oranının yüzde 2.5-3 aralığında olduğunu, 2008 sonu itibariyle ise yüzde 5-6 oranında olacağını vurguladı. Altıoğlu, şunları söyledi; "Mali kesim ve reel sektörde yasal takipte birçok sorunla karşılaşıyorsunuz. Yasal takip sonuç üretmiyor. Kurum hakkında birden çok banka alacak takibi başlatıyor, firmanın malı var satamıyor, tahsilat yapılamıyor. Dolayısıyla, problemli alacakların tahsili 2009'un ikinci yarısı veya son çeyreğinde olur."

Alanı terk edenler artacak

Gerek faktoring gerekse reel sektörde özkaynağı zayıf olan firmaların yaşamalarının gittikçe zorlaşacağına dikkat çeken Altıoğlu, faktoring sektöründe alanı terk edenlerin artacağına işaret etti. Sektördeki ana oyuncuların, finansal olarak iyi durumda olduklarını anlatan Altıoğlu şu şekilde devam etti; "Dernek üyesi 40 civarında şirket var. Onların sermaye yeterlilik rasyoları güçlü. Zaman zaman alacaklarda problem olduğunu, yüksek hacimde risk yüklendiklerini duyuyoruz, bunlar sıkıntı yaratır. Bu da oyuncuların oyun dışında kalmasına neden olur. 2009 sonlarına doğru yabancıların tekrar sektöre ilgi duymasını bekliyoruz." İşin ağır faturasını KOBİ'lerin ödeyeceğini söyleyen Altıoğlu, önümüzdeki 3 ayın krizin etkilerinin yaşanacağı ağır dönem olacağını dile getirdi.

Faktoring Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Ataman:

Kullanımlarda artış var, bu yıl sektör yüzde 20 büyür

Faktoring Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Ataman, sektörde yılın başından itibaren kullanımlarda artışın olduğunu, vadelerin açıldığını söyledi. Geçen yılın son üç aylık döneminde yaşanan likidite sıkıntısının yeni yılın ilk günleri ile birlikte açılmaya başlaması ile ticaretin hareketlenmeye başladığını aktaran Ataman, "Ocak ayında talebin artması yönünde tırmanma var. Piyasada para fazlalaştı. 2008 Eylül itibariyle, bir önceki yıla göre yüzde 42 büyüdük. 2008'de 36 milyar dolar ciro bekleniyordu. Fakat yılı 32 milyar dolarla bitireceğiz. 2009'un ilk 6 ayında detaylı sonuçlar almaya başlarız. 2009'da ise yüzde 20 büyüme bekliyoruz" diye konuştu. Tarihinin en kötü tahsilat sorunlarının yaşandığı bir dönemin geçirildiğinin de altını çizen Ataman, son günlerde tahsilatlarda bir miktar düzelme olduğunu da sözlerine ekledi. Ataman, krizden en çok etkilenen KOBİ'lerde kaynak erozyonunun oluştuğunu da belirtti.

Ataman, 2009 yılında sektörlerine yabancı ilgisinin beklendiğini de kaydederek şöyle devam etti: "Yurtdışındaki yatırımcı Türkiye'ye girmek isterse faktoring sektörüne girer. Eskisi kadar olmasa da 2009'da yabancı ilgisi bekliyoruz. Sektörde potansiyel çok yüksek." 2009'u rehabilitasyon yılı olarak gördüğünü söyleyen Ataman, yaraların toparlanması için 7-8 aylık sürece ihtiyaç olduğunu dile getirdi.

Taslağın kanunlaşmasını bekliyoruz

Ataman, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu taslağının bu yıl yürürlüğe girmesini beklediklerini söyledi. 2006'da BDDK'ya bağlanmasının ardından kanun taslağının hazırlanarak, detaylarının Başbakanlığa gönderildiğini hatırlatan Ataman, Meclis'e giderse bunun kanunlaşacağını dile getirdi. Böylece sektörün kanunla yönetileceğini anlatan Ataman, bunun uluslararası platformda da faydasının olacağını kaydetti. Ataman, bu kanunun 2009'da yürürlüğe girmesini beklediğini sözlerine ekledi.