Faktoring ‘ihracat’la büyüyecek

Sektörün 2023 ciro hedefi ise özellikle artması beklenen ihracata bağlı olarak 270 milyar dolar...

BARIŞ BEKAR

FAKTORİNG sektörü, 2010 yılının dokuz aylık döneminde, küresel krize rağmen büyümeye devam etti. Sektörün toplam aktif büyüklüğü geçen yılın eş dönemine göre yüzde 49 oranında artarak 13.4 milyar TL’ye ulaşırken reel sektöre 11.4 milyar TL finansman sağladı. Yurtiçi ciro geçen yıla göre yüzde 82 artışla 49 milyar TL’ye, yurtdışı ciro ise geçen yıla göre yüzde 120 artış ile 4.5 milyar TL’ye ulaştı.  

Sektörel ciro dağılımlarına bakıldığında, faktoringin farklı sektörlere homojen bir yapı ile hizmet verdiği görülüyor. Sektörler bazındaki dağılım da faktoringin reel sektöre bankacılıktan sonra en fazla finansman sağlayan sektör olduğunun kanıtlarından biri...

Faktoringde bu yıl, petrol ürünlerinde geçen yılın verilerine göre artış dikkat çekiyor. Geçen yıl ciroda yüzde 1.5 oranında olan petrol ürünlerinin payı, bu yıl yüzde 46 artışla yüzde 19.6’ye ulaştı. Geçen yılın verilerine göre inşaat sektöründe de bir artış görülüyor. Faaliyet türlerine göre ise sektörel dağılıma bakıldığında; geçen yılın üçüncü çeyrek verilerine göre hizmet sektörünün aldığı pay 24.1’den yüzde 21.2’ye gerilerken imalat sektörünün payının ise yüzde 71.7’den yüzde 77.1’e yükseldiği dikkat çekiyor.

Büyük şirketlerin faktoring finansmanından yararlanmalarının sektör cirosunda hızlı büyümeye neden olduğunu söyleyen Faktoring Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Ataman, şunları belirtiyor:

“Faktoring, KOBİ’ler için her zaman önemli bir finansman kaynağı olmayı sürdürüyor. Gelişmiş ekonomilerde görüldüğü gibi ülkemizde de büyük ölçekli şirketlerin faktoringden yararlanması yaygınlaşıyor. 2010’un büyüme ivmesiyle tamamlanmasını ve yıl sonu cirosunun 75 milyar TL’ye ulaşmasını bekliyoruz.”

2023 BEKLENTİLERİ OLUMLU

Kısacası Faktoring’in kriz dönemlerinde bile büyümeyi başaran nadir sektörlerden biri olduğunu söylemek yanlış olmaz. Sektör her yıl ortalama yüzde 30 büyüme gösteriyor. Peki, 2023 yılında faktoring ne kadar büyüme gösterecek? 2023’te Türkiye’nin bölgesel güç konumunu sağlamlaştıracağını söyleyen Ataman, OECD verilerine göre Türkiye’nin 2011-2017 yılları arasında en hızlı büyüyen OECD ülkesi olacağını vurguluyor. Türkiye’nin bu dönemde yıllık ortalama yüzde 6.7 büyüme kaydederek Avrupa ülkeleri, Meksika, ABD ya da Kanada gibi ülkeleri geride bırakacağını ifade eden Ataman, şunları söylüyor:

“OECD ülkelerinin ekonomik büyüme ortalamasının söz konusu dönemde yüzde 2.6 olması bekleniyor. Türkiye, kaydedeceği büyüme oranıyla dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri konumuna ulaşacak. Biz bu verileri, Türkiye’nin bölgesel güç konumunu, küresel bir güce dönüştüreceği şeklinde de yorumluyoruz.”   

Yapılan uluslararası çalışmalarda Türkiye’de kişi başına GSMH’nin 2023 yılına kadar yıllık ortalama yüzde 5 artacağı belirtiliyor. Bunun da satın alma gücü paritesine göre Avrupa ortalamasının yüzde 57’sine ulaşacağı öngörülüyor. Bu da reel sektöre finansman sağlayan faktoring için çok önemli bir gösterge. 

Öte yandan 2008-2010 yılları arasında Türkiye’nin dünyanın direkt yatırım alanında en ilgi çekici 15’inci ülke konumuna gelmiş olması da oldukça önemli. Geçen sekiz yıl içerisinde Türkiye’ye gelen 83 milyar dolar direkt yatırımın olumlu etkisinin önümüzdeki 10 yıl içerisinde de sürmesi bekleniyor. Bu da, dünyadaki gelişmiş ekonomilerin oyuncularının Türkiye’de de faktoring işlemlerine ivme kazandıracağı şeklinde yorumlanıyor.

PAY YÜZDE 10’LARA ÇIKACAK

Türkiye’nin dünyanın en önemli 10 ekonomisinden biri olmayı hedeflediği bu dönemde, ihracat hacminin 500 milyar dolara ulaşmasının öngörüldüğünü hatırlatan Ataman, 2023 yılı beklentileri ile ilgili olarak şunları söylüyor:

“Eş zamanlı olarak Türkiye’de büyük kentlerde etkin olan ticaretin 2023’te Anadolu’ya kadar yayılacağını ve Anadolu’da da etkinleşmiş, rekabetçi bir akımın ortaya çıkacağını düşünüyoruz.”

Uzmanlara göre bu olumlu beklentilerden reel sektörün en önemli destekçilerinden biri olan faktoring sektörü de olumlu etkilenecek. Faktoring Derneği bu olumlu tablo ile faktoring hacminin GSMH’da aldığı payın 4.5’lerden yüzde 10’lara çıkacağını öngörüyor. Önümüzdeki 10-13 yıllık süreçte faktoringin Türkiye genelinde yaygınlaşması ve mevcut faktoring işlem hacmi dağılımının da değişmesi bekleniyor.

Bu doğrultuda, halen yurtiçi işlemlerin yoğun olduğu sektörde, Türkiye’de ihracat hacminde yaşanacak büyümeye paralel bir değişim olacağı tahmin ediliyor. Bu değişimle de ihracat faktoringi hacminde önemli bir artış olacağı düşünülüyor.

İTHALAT FAKTORİNGİ DE ARTACAK

2023 yılında dünyada faktoring uygulamalarının Balkanlar ve Ortadoğu ülkelerinde yaygınlaşmasının, Türk ihracat faktoring hacmine ve müşteri sayısına ciddi bir ivme kazandıracağı tahmin ediliyor. Sektörde şu anda tüm faktoring aktivitesinin yüzde 1’ini oluşturan ithalat faktoringinin de konjonktür dönüşümüne paralel olarak öneminin artacağı belirtiliyor. Türkiye’deki şirketlerin Basel II kriterlerine uyumlu hale gelmeleriyle, sermaye yeterliliklerini artırmaları ve bağımsız denetim kurumları tarafından denetlenmelerini de içeren kurumsallaşmanın, ithalat faktoringi hacmine olumlu yansıyacağı söyleniyor.

Zafer ATAMAN / Faktoring Derneği Başkanı

“Büyüme sürecek yabancı ilgisi artacak”

Kredi sigorta sisteminin yaygınlaşmasıyla yurtiçi garantili faktoring işlemlerinin artacağını ve faktoring sektörüne ivme kazandıracağını düşünüyoruz. Bu bağlamda yurtiçinde bugün ağırlıkla rüculu faktoring işlemleri yapılırken, 2023 yılında garantili (rücusuz faktoring) oranının artmasını bekliyoruz.

Sektörde yabancı sermaye girişlerinin devam edeceğini, birleşmeler ve şirket sayısında azalma olabileceğini söyleyebilirim. Bu değişimlerin arkasından sektördeki pazar payı dağılımının daha homojen bir yapıya kavuşacağını öngörüyoruz.

Faktoring sektörünün önümüzdeki 10 yıl içerisinde büyüyeceğini, kurumsallaşmasının ise üniversitelerde verilecek eğitimler, akreditasyon süreci ve kanun tasarısı ile güçlendirileceğine inanıyoruz.

Nida BEKTAŞ / Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü

“Türkiye en büyük 10 ekonomiden biri olacak”

Dünyada faktoring geçmişine baktığımızda 13 yıllık bir süre çok önemli görünmeyebilir ancak Türkiye açısından bu oldukça uzun bir süre. Halen taslak halinde olan Faktoring Yasası’nın 2023 yılına kadar uygulamaya geçmiş ve piyasalarca benimsenmiş olacağını düşünürsek, faktoring hizmetlerinin firmaların finansal ihtiyaçlarında daha öncelikli düşünecekleri çözüm alternatiflerinden biri olacağını tahmin ediyorum.

2023’de dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olması beklenen Türkiye’de faktoring sektörünün de çok önemli hacimlere ulaşacağını söyleyebiliriz. Bu büyümedeki en büyük etkenin -şu an dünyada olduğu gibi- ağırlıklı olarak iç piyasadan gelmesini bekliyoruz. Öte yandan, 500 milyar dolara ulaşması beklenen ihracat hacmi sayesinde de Türkiye’nin dünyada önemli ihracat faktoringi oyuncularından biri olma özelliği devam edecektir. Yurtiçi alacak garantili faktoring ile ithalat faktoringi işlemlerinde sürekli artan rakamlara ulaşılması bekleniyor. Ekonomik büyümenin oldukça üzerinde performans gösteren faktoring sektörünün tüm ülkede sadece kurumsal ve orta-büyük ticari firmalarca değil, küçük firmalarca da önemli ölçüde tercih edilen finansal çözümlerden biri olacağını düşünüyoruz.

Çağatay BAYDAR  / TEB Faktoring Genel Müdürü

“Büyüklerin payı artacak”

Sektörün öncelikli hedefi 100 milyar dolar ciroya ulaşmaktır. Bu cironun yüzde 60’ı yurtiçi işlemlerden yüzde 40’ı ihracat işlemlerinden oluşur. Şu anda 50 binlerde olan müşteri sayısının da 200-250 bin civarına ulaşacağını tahmin ediyoruz.  

Faktoring işlemlerinin Anadolu’ya daha fazla yayılacağı düşünüldüğünde sektörün GSMH’dan alacağı pay oranı artacaktır. Sektörün GSMH’dan yüzde 5’ler civarında bir pay aldığı düşünülürse, bu oranın gelişmiş ülke ve ekonomilerdeki gibi yüzde 10-11’lere çıkacağı tahmin ediliyor. Faktoring sektörünün büyümesi sürerken ilk 10 şirketin pazar payları da artacaktır. Bu dönemde yabancıların sektöre olan ilgisi de artarak devam edecek.

Fikret ÖZDEMİR / Deniz Faktoring Genel Müdürü

“270 milyar dolarlık ciro hayal değil”

Sektörün 2010 yıl sonu cirosunun 25 milyar dolar olması bekleniyor. 2023yılında ise sektörün cirosu tahminen 270 milyar dolara ulaşır. Bu cironun yüzde 85’lik kısmı yurtiçi (230 milyar dolar), yüzde 15’lik kısmının ise uluslararası (40 milyar dolar) işlemlerden oluşmasını bekliyoruz. Ayrıca kredi hacmi / faktoring alacağı büyüklüğü açısından sektörün 2023 yılında 100 milyar dolar seviyesinde olacağını düşünüyoruz. 2023’de faktoring sektöründeki toplam müşteri sayısının da 1 milyona ulaşmasını bekliyoruz .

Sektörün 2010 dokuz aylık verilerine bakıldığında ilk 5 şirketin faktoring alacaklarındaki payının yüzde 47 olduğu görülüyor. Bu rakamları ilk 10 şirket için incelediğimizde yüzde 65’lik bir pay görülüyor. Değişen ekonomik koşullar içerisinde faktoring sektörü de düşük kar marjları ile çalışmak zorunda kalacaktır. Dünyanın içinde bulunduğu ekonomik koşullar ve geçmiş örnekler göz önüne alındığında sektör içerisinde bazı birleşmelerin olacağını düşünüyoruz. Mevcut koşullarda sektörün ilk 10 firması içerisinde yüzde 50’si yabancı bankaların iştiraki konumundadır.

Cengiz ÜÇBAŞARAN / Garanti Faktoring Genel Müdürü

“Bilanço büyüklükleri artacak”

2010 yılında yüzde 7-8 büyüme trendi yakalayan ve dünya sıralamasında da önemli bir başarıya imza atan ekonomimizde faktoring sektörü de sağlıklı ve kuvvetli bir büyüme trendi yakaladı. Eylül 2010 itibarıyla sektör bilançosu 2009 yıl sonuna göre yüzde 28 büyüyerek 13.4 milyar TL seviyesine yükseldi. Benzer şekilde öz kaynaklar toplamı 2.8 milyar TL’ ye geldi. Önümüzdeki dönemdeki reel ekonomideki büyümeyi destekleyecek kuvvetli bir öz kaynak yapısı olduğunu söyleyebiliriz.

Önümüzdeki yıllarda sektörün büyüme ivmesini devam ettireceğini, müşteri sayılarında, bilanço büyüklükleri ve hacimsel anlamda büyümeye devam edeceğini düşünüyorum. Sektörde 2011 yılında bankalarda olduğu gibi KOBİ segmentine yönelik büyüme ve odaklanma stratejisi devam edecek. Faktoring ürününün en önemli özelliği ticari alacaklara finansman sağlayabiliyor olmasıdır. Bu modelde şirketin ticari alacaklarını oluşturan iş yapısının kredibilitesi, bilanço ve gelir tablosuyla izlenebilen kredibilitenin önüne geçebilir. Faktoring ürünü KOBİ’ye bugün yapacağı satıştan olan alacağını faturasını kestikten sonra nakite dönüştürme ve bu yapıyı sürdürülebilir kılma imkanı sağlar. Bu nedenle büyümenin hızlandığı, üretimin arttığı bu dönemde KOBİ’ler faktoring ürünlerinden daha çok yararlanıyorlar.