Faizsiz 52 ay vadeli konut kredisi

(Ticaret serbest, halkı yanıltmak memnudur!)
Konut pazarlayan firmaların bazıları gazetelerde ve TV’de yayınlanan reklamlarında konut alacaklara 52 ay faizsiz kredi vereceklerini belirtiyor.
Otomobil satışı yapan bazı firmalar ise 22 ay faizsiz kredi verdiklerini ilan ediyor.
Şimdilerde taşıt kredilerinin yıllık faizi yüzde 14.7 dolayında. Konut kredilerinin yıllık faizi yüzde 13.8 dolayında. Ticari krediler yüzde 13.7 dolayında.
Bu faiz oranlarına masraf payı ve vergi de ekleniyor. Sonuçta yıllık maliyet yüzde 21-yüzde 22 dolayına çıkabiliyor.
Demek ki, otomobil satın alacak olana 22 ay faizsiz kredi sözü veren firmalar ortalama 20 bin TL. kredi ile sattıkları araçlarda 5-8 bin TL. dolayında faiz yükünü üstlenmiş oluyor.
Ya, konut satın alanlara 100 bin TL. faizsiz kredi imkanı tanıyan firmaların durumu nedir?
Nerede ise dört yılı aşkın süreli bu tür kredilerde toplam faiz yükü 40-45 bin lirayı bulur.
Faizi “her halde” alıcı ödüyor
Satıcılar, ya bu faturaları satış fiyatının üzerine ekliyor da, satış fiyatını buna göre belirliyor, ya da başkalarının peşin fiyat ile aldıkları maliyetin altında faizsiz vadeli satış yapıyor.
Gerçekçi olalım, üretici firmaların zararına satış yapma şansları yok. Bu faizsiz kredilerin faturası bir şekilde alıcı tarafından ödeniyor da, nasıl?
Bir hikaye anlatacağım. Bu hikayeyi yıllar önce bir Yüksek Planlama Kurulu toplantısında o zamanlar Gelirler Genel Müdürü olan Adnan Başar Kafaoğlu, zamanın Başbakan’ı Süleyman Demirel’e anlatmıştı.
1970’li yıllarda New York’un Times Meydanı dolayında kötü kötü mağazalar vardı. Adnan Başar Kafaoğlu o bölgeden geçerken bir dükkanın vitrinindeki yazı dikkatini çekmiş. “Bugün 10 dolar yatır, 3 gün sonra gel 30 dolar al!” yazıyormuş. Kendi kendine “Böyle şey olur mu?” diyerek söylene söylene yoluna devam etmiş.
Halkın yanıltılmasına izin verilemez
Bir hafta sonra gene o dükkanın önünden geçerken bakmış ki, kapıda kırmızı mühürlü bir kilit. Ve de vitrinde kocaman harflerle bir başka yazı: “Bu şehirde ticaret serbest, halkı aldatmak memnudur. (Yasaktır). İmza: New York Polis Müdürlüğü” Adnan Başar Kafaoğlu’nun bu hikayesi “ibretlik” bir hikayedir.
Türkiye’de de ticaret serbesttir. Satıcıların mallarını daha çok satmaları için reklam vermeleri, ilanlar yayınlamaları serbesttir. Reklamlar ve ilanlar halkı bilinçlendirmek için gerekli ve yararlıdır.
Ancak önce fiyatlara zam yapıp, sonra yüzde 30-40 tenzilattan söz etmek, fiyatları şişirdikten sonra faizsiz kredilerden söz etmek yanlıştır.
Halk “Gözünü açsın, kanmasın” diyemezsiniz. İlan verenlerin reklam yapanların uymaları gereken etik değerler vardır. Reklamları ve taksitli satışları kontrolden sorumlu kamu otoriteleri, ilan ve reklamlarda halka yanıltıcı bilgiler verilmemesini sağlamak zorundadır.

Güngör Uras / Milliyet