Faiz indirimi banka kredilerine neden yansımıyor?

Merkez Bankası faizleri ucuzlatmak için elinden geleni yapıyor. Önceki gün gene 0.25 puan bir faiz indirimi yaptı. Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar devamlı faizin indirilmesi gerektiğini tekrarlıyorlar.

İyi de... Bugüne kadar konut kredilerindeki sınırlı faiz indirimi dışında, tüketici kredilerinde ve de ticari kredilerde dişe dokunur bir Faiz indirimi olamadı...

Bekleyiş, Merkez Bankası indiriminin tüm kredi faizlerinde indirime yol açacağı şeklindeydi. Önceki gün Merkez Bankası;

- Bankalara gecelik borç verirken uyguladığı faizin tavanını yüzde 8.75’ten yüzde 8.50’ye indirdi.

- Bankalara saat geç likidite borç verme faizini yüzde 10.25’ten yüzde 10.00’a çekti.
Çeşit çeşit faiz

Merkez Bankası şimdilerde bankalara borç verirken, bankaların paralarını toplarken 4 farklı faiz uyguluyor:

Bankalara 1 haftalık repo penceresinden yüzde 7.50 ile borç veriyor. Gecelik işlem penceresinde bankalara yüzde 8.50 faizle borç veriyor. Parası olanın parasını yüzde 7.25 ile topluyor. Geç likidite penceresinden de sıkışanlara yüzde 10.00 faizle destek sağlıyor.

Uzun zamandır Merkez Bankası’nın faiz sisteminde sadeleştirmeden söz ediliyor. Faiz koridorundan söz ediliyor.

Sadeleştirme tek faiz uygulamasıdır. Faiz koridorunun daraltılması ise, gecelik borç verme faizi yüzde 8.50 ile, fazla parayı toplama faizi yüzde 7.25’in birbirine yaklaştırılmasıdır.

Merkez Bankası bankaların bankası. Bankalara sağladığı finansman imkânı sınırlı ama uyguladığı faiz oranı, banka sisteminde faizleri yönlendiriyor. Merkez Bankası şimdilerde bankalara 110 milyar TL dolayında kredi veriyor.

Kredi verirken, paranın bir bölümünü yüzde 7.50 politika faizi diye adlandırılan haftalık repo faizi ile veriyor. Bir bölümünü gecelik faiz ile veriyor. Böylece paçal faiz ortalaması ortaya çıkıyor. Faiz kararından önceki gün ortalama fonlama maliyeti yüzde 8.02 idi.

Bankaların derdi

Bankanın 0.25 puan faiz indirimden sonra, bankalara yüzde 7.50 faiz ile 65 milyar TL, yüzde 8.50 faizle 45 milyar TL vermesi bekleniyordu. Böylece ortalama faiz yüzde 8.02’den, yüzde 7.92’ye gerilemiş oluyor.

Merkez Bankası’nın faiz indirimi fonlama maliyetlerine bütünü ile yansıyamıyor. Çünkü Merkez Bankası fonlamayı bir o faizle, bir bu faizle karışık yaparak fonlama maliyetini günlük ayarlıyor.

Merkez Bankası faiz indirirken, kaynak sorununun baskısını hissetmiyor. Kaynak sorunu yok. Maliyet sorunu yok. Bankalar ise Merkez Bankası’nı izleyebilmek için kaynaklarının yeterliliğine ve maliyetine bakıyorlar.

Onun için Merkez Bankası’nın faiz indirimi banka kredilerine hemen yansımıyor... Ama, Merkez Bankası faizi indirdikçe bankalar da mevduat faizlerini yavaş yavaş aşağıya çekiyorlar.