EYT'nin 2 yıllık maliyeti belli oldu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşüldü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin maliyeti hakkında bilgi verdi. Işıkhan, EYT kapsamında 2 milyonu 2023'te olmak üzere toplam 2,2 milyon kişinin emekli olduğunu belirtti. Işıkhan, EYT'lilere 2023 yılında emekli aylığı ve bayram ikramiyesi olarak 210 milyar TL ödendiğini, emekli olanlardan dolayı 42,1 milyar TL de prim kaybı olduğunu anlattı. Işıkhan, 2024 yılında ise toplam maliyetin 592,6 milyar TL olduğunu söyledi. Bunun 416,9 milyarının emekli aylığı ödemesi, 162,1 milyarının prim kaybı, 13,7 milyar lirasının ise bayram ikramiyesi ödemesinden oluştuğunu belirtti.

12.500 TL aylık alan kişi sayısı 3 milyon 703 bin 788 kişi

Bakan Işıkhan, görüşmelerin başında yaptığı sunumda en düşük emekli aylığını, 2024 yılı ocak ayında 10.000 TL’ye temmuz ayında ise 12.500 TL’ye yükselttiklerini hatırlattı. Işıkhan, “En düşük emekli aylığı uygulaması prim ödeme günü ve prim miktarına bağlı olarak daha düşük seviyeden aylık alan emeklilerimizin aylıklarının yükselmesini sağlamaktadır ve emeklilerimizin çok azı bu seviyeden aylık almaktadır” dedi.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) verilerine göre, dosya bazında 15,7 milyon, kişi bazında ise 16,5 milyon emekli bulunuyor. En düşük emekli aylığının 12.500 TL’ye çıkartılmasına ilişkin düzenlemenin TBMM’deki görüşmeleri sırasında yapılan açıklamada, 12.500 TL aylık alan kişi sayısı 3 milyon 703 bin 788 kişi olarak ifade edildi.

Bakan Işıkhan, daha önce yaptığı bir açıklamada ise “Kısa sürede emekli olmayı tercih edersek tabii ki emekli aylığımız düşük olacaktır. En düşük emekli aylığını 12.500 TL’ye çıkardık, sanki zannediliyor ki emeklilerimizin büyük kısmı 12.500 TL alıyor. Hayır yanlış, 50 – 60 – 80 bin TL emekli aylığı alan vatandaşlarımız söz konusu” dedi.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, 2002 yılından bu yana en düşük emekli aylıklarında bayram ikramiyeleriyle birlikte reel olarak yüzde 78 ila yüzde 631 oranında artış sağlandığını belirten Işıkhan, “Yılbaşında sosyal güvenlik sistemimizin aktüeryal dengesini de gözeterek, bütçemiz doğrultusunda emekli maaşlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalarımızı sürdüreceğiz” diye konuştu.

Işıkhan, 3 bin liraya yükseltilen Ramazan ve Kurban Bayramı ikramiyeleri kapsamında 2018’den bu yana 252,1 milyar lira bayram ikramiyesi ödediklerini söyledi.

34 milyar liralık asgari ücret desteği

Vedat Işıkhan, 2002 yılında 184 lira olan asgari ücreti reel olarak yüzde 254 oranında artırdıklarını söyledi. 2025 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere komisyonun aralık ayında toplanacağını hatırlatan Işıkhan, “Herkesin mutabık kaldığı bir tutarda uzlaşılacağını ümit ediyoruz” dedi.

Işıkhan, 2016 yılında başlatılan asgari ücret desteğini 2024 yılı için 700 liraya yükselttiklerini, yılın ilk sekiz ayında 1,5 milyon işyerine yaklaşık 34 milyar lira asgari ücret desteği verdiklerini söyledi.

Bakanlık merkez teşkilatının yaptığı denetimler kapsamında 2024 yılı ekim ayı sonu itibarıyla 7.391 işyerinde rehberlik ve teftiş faaliyeti yürüttüklerini, bu kapsamda 1 milyon 22 bin 184 çalışana ulaştıklarını anlattı. Yapılan teftişlerde eksik işçilik alacaklarına ilişkin toplam 349 milyon liranın işçilere ödenmesini, kamuya da vergi ve sigorta primi olarak 131,6 milyon lira aktarılmasını sağladıklarını belirtti. Mevzuata aykırılığı devam eden işyerlerine 521,7 milyon lira idari para cezası uygulandığını ifade etti.

441 milyar TL teşvik verildi

Bakan Işıkhan, teşvik uygulamaları hakkında da bilgi Verdi. Prim teşviki, destek ve indirim uygulamalarıyla 1 Ocak 2023- 31 Ağustos 2024 tarihleri arasında ortalama 2 milyon 41 bin işyerine 13,3 milyon işçiden dolayı yaklaşık 441 milyar lira destek sağladıklarını anlattı.

Yapılandırmadan 46 milyar lira tahsil edildi

Işıkhan, 2002 yılında yüzde 52 olan kayıt dışı istihdam oranının yıllar itibarıyla düşüş eğilimine girdiğini ve 2024 yılı ikinci çeyrek verilerine göre yüzde 26,25 olarak gerçekleştiğini belirtti. Kayıtdışı istihdamda ulaşılan bu oranı yeterli görmediklerini vurguladı.

Son çıkan yapılandırma kanunu kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 166,7 milyar lira tutarındaki alacağının yapılandırıldığını belirten Işıkhan, kasım ayı itibarıyla bu alacağın 46 milyar liradan fazlasının tahsil edildiğini söyledi.

2 milyon EYT'li niçin emekli olamadı?

2025 memur ve emekli maaş zam oranları netleşiyor!

Emekli adayları dikkat! 2025'ten önce ödenirse büyük avantaj

Emeklilik sistemindeki sorunlar nasıl çözülür?