Ev almak isteyenler dikkat!

Son dönemde hızla gelişen inşaat sektöründe en çok tartışılan konulardan biri ‘net-brüt’ hesabı. Brüt hesabı nasıl yapılıyor, net metrekare nasıl belirleniyor. Tüm bunlar tüketicinin kafasını karıştıran ayrıntılar olarak göze çarpıyor. Bu konuda çalışmalara başlayan Türk Standardları Enstitüsü de (TSE) ‘net-brüt’ hesabını standart altına almayı hedefliyor. Tüketiclerin ‘net-brüt’ hesabı ile yanıltıldığını ifade eden TSE Başkanı Hulusi Şentürk, “260 metrekare ev diye gidiyorsun. Otoparkı, spor salonunu, sığınağı bile ‘metrekare’ içinde saymış. Bu konuda Standardizasyon Komitesi bir çalışma yürütüyor. Metrekare hesaplarının bir standardı olacak. Çünkü, durum çığırından çıkmış vaziyette” dedi.

İSKELELERE DENETİM

Aynı komisyonun konut tipleri konusunda da çalışma yaptığına değinen Şentürk, “A, B, C diye konutlar birbirinden ayrılmış. Ancak neye göre ayrıldığı konusunda bir standart yok. Bu konu da aydınlığa kavuşacak. Sonuçta standartların zorunluluğu yoktur. Ancak tüketici ne aldığını bilecek. Sorma hakkı doğacak. Malzeme kriterleri de belirlenecek” dedi. Binalarda kurulan iskelelerin de TSE tarafında inceleneceği bilgisini veren Şentürk, “Bakanlık bu yetkiyi bize verdi. Zorunlu olacak. Uygun olup olmamasına bağlı olarak izin verilecek” ifadelerini kullandı.

4 MİLYON LİRAYA ÜYELİK

Avrupa Standartlar Teşkilatı, Uluslararası Standartlar Teşkilatı ve Uluslararası Standartlar Komitesi’nde belirlenen standartlar hakkında da bilgi veren Başkan Şentürk, bu kurullara katılım konusunda Türkiye’deki işadamlarının sınıfta kaldığını belirtti. Bu kurullara üye olabilmek için TSE olarak 4 milyon TL yıllık ücret ödediklerinin altını çizen Şentürk, “1000’den fazla kurul var ancak 37’sinde biz varız. Bu kurullar rekabet açısından çok önemli. Çünkü üretilen ürünlerin standartları buralarda belirleniyor. Her komitede bir adamımız olsa bizden habersiz hiçbir standart değişemez. Ancak bizim işadamlarımız ‘AB bizden habersiz standartları değiştiriyor. İhalelere katılamıyoruz’ diyor. Eğer kurula katılmış olsaydı her değişiklikten haberi olurdu” dedi.

BANA YEMEK ISMARLAMAYIN KURULA KATILIN

Bir standardın değişmesinin en az 2 yıl sürdüğünün altını çizen Hulusi Şentürk, Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların ‘standartları belirleyen kurullara katılım hakkı bulunduğunu söyledi. Artık dünyada standart savaşlarının yaşandığının altını çizen Şentürk, “Çin sadece standart mühendisi olarak 4 bin öğrenci aldı. Biz de ise daha yeni yüksek lisans programı başladı” dedi. Firmalara çağrıda bulunan Şentürk, şöyle konuştu: “İşadamlarına bir telefon açsam. ‘Görüşelim bir yemek yiyelim’ desem hayır demez. Biz 7-8 kişi, onlar da 7-8 kişi gelse yemek masrafı 2-3 bin lirayı geçer. Ancak standartların belirlendiği yurtdışındaki kurullara maliyetli olduğu gerekçesiyle mühendis göndermiyor. Bize yemek ısmarlayacağınıza, komisyonlara mühendis gönderin. İki uçak bileti ve otel masrafı sadece. Bütün bilgiler daha sonra zaten mail ortamında akacak.”

ASLANLAR GİBİ DİRENDİ

LC Waikiki’nin üretim müdürünün katıldığı kurulda Türkiye’yi çok bir felaketten kurtardığını söyleyen Şentürk, “Tekstil komisyonunda Türkiye’yi temsilen bulunuyor. Ancak yapılması istenen değişiklik Türk tekstilini mahvedecekti. Ancak üretim müdürü aslanlar gibi direndi. Değişikliği kabul ettirmedi. Karar oy birliği ile çıkması gerekiyor. İtilaflı konular üst kurula taşınıyor. Ancak orada da çok güçlüyüz. Almanların da 29 oyu var bizim de. Ancak konu oraya kalmadan daha kurulda bize uymayan kuralları çıkarttırmamalıyız” dedi.

BİZ TEKEL DEĞİLİZ

TSE’nin toplam cirosunun 270 milyon lira olduğunu söyleyen Şentürk, “Dünyada ticarete konu alan her iş bizim gibi tarafsız kurulların hakemliği ile yapılıyor. Standartlara uygun olup olmadığı denetleniyor. Bu pazarın büyüklüğü dünyada 200 milyar dolar. Türkiye pazarı ise 2.5-3 milyar dolar seviyesinde. Bizim ciromuzda belli ancak TSE Tekel olmak ile suçlanıyor. Fransa’daki bizim statümüzdeki kuruluşun payı yüzde 48” diye konuştu.

DEVLET 500 MİLYON LİRAMIZA EL KOYDU

Türkiye’de gözetim ve denetim piyasasında yabancıların payının yüzde 80 civarında olduğunu ifade eden Hulusi Şentürk, “TSE kanunla kurulmuş kendi kendine yeten bir kurumdur. Hatta paramız çok olduğu için devlet önceki dönemde 400, bu yılda 100 milyon liramıza el koydu. Başkan olduğumda kasa doluydu. Parayı faize yatırmışlar. Devlet kasada fazla parayı görünce el koydu. Yöneticilerimiz çok üzüldü ama ben de ‘oh’ olsun dedim. En azından yatırım yapmayı öğrenirler. Hiç bir kurum kasasında boş yere bu kadar para bekletemez. Yıllarca 600 milyon lira gibi bir parayı çivi çakmadan tutacaksın böyle bir lüks olamaz” diye konuştu.

DENETLEMEDEN ASANSÖRE OY VERDİLER

Geçen yıl 20 milyon lira gözetim cirosu yaptıklarına vurgu yapan Hulusi Şentürk şunları söyledi: “Asansör denetleme işine girdik. 65 bin asansör denetledik. Ancak kuralların çok sert olduğunu bakanlığa bildirdik. Bakanlığımızın uzmanları işi biraz abartmıştı. Kurallar 18 maddeye indirildi. Bir sıkıntı kalmadı.” Bazı firmaların 50 liraya kadar denetim fiyatlarını indirdiğini söyleyen Şentürk, “1 mühendis günde 12 asansör denetlemiş. Bu sayı normal şartlar altında 5’i geçemez. Yani denetim yapmadan bu işi yapmışlar. Sonra yönetmelik değişti. Bu iş bitme aşamasında” dedi. Kendi oturduğu evin asansörünün bile TSE ekiplerince denetlenip ‘kırmızı şeritle’ kullanılamayacağının bildirildiğini ifade eden Şentürk, Fazla yük alınca sinyal veren sistem yokmuş. Ancak onu yaptırınca asansörün kullanımına izin verildi” diye konuştu.

TÜRKİYE'NİN PARASI DIŞARI AKIYOR

Muayene himzetleri hariç test ve belgelendirme pazarı büyüklüğünün 1.5 milyar dolar seviyesinde olduğuna değinen Hulusi Şentürk şunları söyledi: “Bu pazarın yüzde 80’i doğrudan yurtdışına gidiyor. Yani 1.2 milyar dolar yurtdışına akıyor. TSE olarak süratle bu payı yüzde 25 seviyeslerine çekmeyi amaçlıyoruz. Ciddi anlamda yatırıma başkladık. 2014’te gücümüzü bu alana verdik. Gözetimde kapsama aalanımızı 27’ye çıkardık. İşim artıyor ama ciro katlanmıyor. Sadece Türkiye’deki maliyetleri aşağı çekiyoruz” dedi.