Esnaf, doktor, avukat vergi barışından nasıl faydalanır

KURUMLAR Vergisi mükellefi olan şirketler için vergi barışını salı günkü yazımızda özetlemiştik. Kira geliri elde edenler ve gayrimenkul satışı kazancı elde edenler için vergi barışını ise dün ele almıştık. Bugün; şahsen kazanç elde eden Gelir Vergisi (GV) mükellefleri (Basit usulde faaliyet gösteren, işletme hesabı ve bilanço esasına göre defter tutanlar) ve serbest meslek kazancı elde eden GV mükellefleri için vergi barışının koşullarına göz atalım...

1-Hangi dönemler için vergi barışı sağlanabilir?

2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015’de elde edilen kazançlar için matrah artırımı-vergi artırımı imkânı mevcut. Mükellefler, geçmiş beş yılın tümü için de, bazı yıllar için de vergi barışından yararlanabilirler.

2-Barış sonrası vergi incelemesi yapılmayacak mı?

Matrah arttırımı-vergi arttırımı yapılan yıllar için Maliye vergi incelemesi yapmayacak. Artırımda bulunulmayan yıllar veya dönemler için Maliye’nin vergi incelemesi yapma hakkı devam ediyor.

3-Doktor, avukat gibi serbest meslek kazançları elde edenler ne kadar ödeme yapacak?

Bilanço usulüne göre defter tutanlar ile serbest meslek kazancı elde edenler için matrah artırım tutar ve oranları aynı. (Tablo 1)

Örneğin; 2015 yılı için vergi incelemesi riskinden kurtulmak isteyenler, daha önce beyan ettikleri GV matrahını, yüzde 15 oranında arttıracak (Artırılan matrah 18.970 TL’nin altı olamıyor), bunun da yüzde 20’sini ödeyecekler. (Artırımda bulunulan yıla ait yıllık beyannameler yasal süresinde verilmiş ve tahakkuk eden vergiler de süresinde ödenmişse yüzde 15’i ödenecek.)

4-İşletme hesabı esasına göre defter tutanlarda vergi barışının koşulları nedir?

İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar için en az artırılacak matrah tutarları Tablo-1’de yer almakta. Örneğin; 2015 yılı için matrah artırımı tutarı 12.650 TL’nin altında olamıyor.

5-Basit usulde vergi mükellefiyeti olanlarda vergi barışının koşulları nedir?

Geliri basit usulde tespit edilen ticari kazanç sahipleri için en az artırılacak matrah tutarları da Tablo-1’de yer almakta. 2015 yılı için, en az artırılacak matrah tutarı 1.897 TL’nin altı olamıyor.

6-Daha önce incelenmiş dönemler (yıllar) için matrah arttırımı yapılabilir mi?

Daha önce vergi incelemesi yapılmış dönem/dönemler için de, mükellefler matrah arttırımı yaparak inceleme riskini tamamen ortadan kaldırabilir.

7-Halihazırda vergi incelemesi devam eden dönemler için vergi barışı nasıl uygulanacak?

Başlanılan vergi incelemesi; 30 Eylül’e kadar sonuçlandırılamaması halinde bu işlemlere devam edilmeyecek. Dolayısıyla sonuçlanamayan vergi incelemeleri için mükellefe (vergi barışından yararlanıp matrah-vergi artırımı yaptığında) herhangi bir ceza kesilmeyecek.

Matrah-vergi artırımı yapmayan işletmeler için tabiki incelemenin 30 Eylül’e kadar sonuçlanıp sonuçlanmaması önem arz etmiyor. Barış imzalamayan söz konusu işletmeler için 30 Eylül’den sonraki bir tarihte de Maliye incelemeyi sonuçlandırıp cezai işlem uygulayabilir.

8-Hangi mükellefler vergi barışından yararlanamaz?

Vergi Usul Kanunu’nda Kaçakçılık Suçları ve Cezalarını düzenleyen maddede (359/b) geçen “defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler” yararlanamıyor.

Öte yandan, asıl veya suretleri tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlenen belgeleri kullananlar, matrah veya vergi arttırımı hükümlerinden yararlanabiliyor.

9-Geçmiş yıl zararları 2016 ve ilerleyen yıllarda mahsup edilebilecek mi?

Matrah arttırımında bulunulan yıllara ait zararların yarısı, 2016 ve sonraki yılların karlarından mahsup edilemiyor.

10-KDV için de vergi barışından faydalanabilir mi?

Mükellefler Tablo-2’de yer alan oranlarda geçmiş beyannamelerinde yer alan (hesaplanan) KDV’lerini artırdıklarında vergi barışı hükümlerinden yararlanabilirler. KDV mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunlu. Muhtasar Beyanname ile beyan edilmesi gereken ücret GV Stopajı için de vergi barışından Tablo 3’de yer alan oranlarda arttırım yapılarak vergi barışı hükümlerinden yararlanmak mümkün.

11-Hiç beyanname verilmemişse yine de yararlanılabiliyor mu?

Beyanname verilen dönemler için beyannameler üzerindeki matrahlara ilave artırım yapılabiliyor. Hiç beyanname verilmemişse veya bazı dönemlerde beyanname verilmemişse de vergi barışı hükümlerinden yine yararlanmak mümkün.

Süresinde verilmeyen beyannameler için usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezaları da uygulanmıyor.

12-Matrah artırımından sonra defter belgeler saklanmaya devam edilecek mi?

Matrah artırımı, defter ve belgelerin saklama ve ibraz mecburiyetini ortadan kaldırmıyor.

13-Vergi barışı için en son ne zaman başvurabilirim?

31 Ekim 2016 tarihine kadar Maliye’ye başvurulabilecek. ‘Stok ve kasa affından’ yararlanmak isteyen mükellefler için son başvuru tarihinin 30 Kasım, ‘varlık barışından’ yararlanmak isteyen kişiler için son başvuru tarihinin 31 Aralık olduğunu da ayrıca belirtelim.

14-Matrah artırımı başvurusundan sonra ödemeler ne zaman yapılacak?

Matrah ve vergi artırımında hesaplanan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir ve kurumlar vergisi tevkifat tutarları, 30 Kasım 2016 tarihine kadar peşin ödenebileceği gibi 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitle de ödenebilecek. Bu vergilerin taksitlerinin süresinde ödenmemesi halinde, ödenmeyen tutarlar normal gecikme zammının bir kat fazlası oranında (aylık yüzde 1.40 yerine, yüzde 2.80) uygulanarak takip ve tahsil edilecek.

Ahmet Kocabıyık / Hürriyet