Eş değiştirmeyle Maliye aşıldı

Hanımını yanında çalıştıran esnaf, ‘Eşine ödediği ücreti gider yazamama’ engelini aynı durumdaki bir diğer esnafla eş değişimi yaparak aştı.
Kuaför, parfümeri, pastane, mobilyacı, ayakkabıcı, beyaz eşya satanlar, konfeksiyoncu, inşaatçı, lokantacı, gözlükçü, nakliyeci, kitapçı, kırtasiyeci gibi “ticari kazanç” elde eden kişiler, “eşini işyerinde çalıştırırsa”, ona ödediği ücreti, defterine gider yazamıyor.
İşte bu kısıtlamadan mağdur olan bazı uyanık esnafların çözümü “Eş değişimi” ile bulduğu ortaya çıktı. Vergi uzmanı Prof. Dr Şükrü Kızılot’a gelen bir mektupta bu eş değişiminin ayrıntıları yer aldı. Şükrü Kızılot da bu pratik çözümü önceki gün köşesinde okuyucuları ile paylaştı.
Oldukça dikkat çeken ve aynı durumdaki pek çok esnafa da fikir vermesi açısından önemli olan bu basit çözüm şu ayrıntıları içeriyor:
Yanlış bir mantık
“Arda da eşini benim gibi işyerinde çalıştırıyor. Eşim de diğer çalışanlar gibi ‘ücret’ alıyor. Eşe ödenen ücretin gider yazılamayacağını öğrenince, Arda ile pratik bir çözüm bulduk. Onun eşini, benim işyerimde çalışıyor gösterdim. Benim eşimi de Arda’nın işyerinde.. Anlayacağınız, onun hanımını ben, benim hanımı o işe almış oldu. Sorun da çözümlendi..”
Prof Dr. Şükrü Kızılot bu ilginç olayı aktardıktan sonra köşesinde uygulamadaki mantık hatasına ve çelişkiye dikkat çekiyor: Ticari kazanç elde eden birinin, yanında eşini ücretli olarak çalıştırmasını engelleyen düzenleme yanlış bir mantığa dayanıyor. Ticari kazanç elde eden kişinin, eşine ödediği ücret gider kabul edilmiyor. Serbest meslek kazancı elde edenin eşine ödediği ücret gider kabul ediliyor. Bu ciddi bir çelişki! Buna göre, örneğin; doktor, avukat ve mimarın karısı, eşinin işyerinde çalıştığında, ödenen ücret gider yazılıyor. Eczacı, kitapçı ve kuaförün karısı, eşinin işyerinde çalıştığında, ödenen ücret gider yazılamıyor!
Eczacı, kitapçı ve kuaförlük yapan iki kişi, eşlerini karşı tarafın işyerinde çalışıyor gösterirse; her iki taraf da ödenen ücreti gider kaydedebiliyor. Örneğin; Altın Tarak kuaförünün eşi Kırık Tarak kuaföründe, Kırık Tarak kuaförünün eşi de Altın Tarak kuaföründe çalışıyor gözükürse, her ikisi de ödedikleri ücreti gider gösterebilecekler.
Karmaşıklığın gelir artırıcı etkisi de yok
Prof. Dr Şükrü Kızılot Hoca, bu çelişkiye dikkat çektikten sonra bu karmaşıklığın gelir artırıcı bir yanı da olmadığına yani Maliye Bakanlığı’nın boş yere kafa karışıklığı yarattığını da öne sürüyor. Kızılot, buna da şu sözleriylele açıklık getiriyor:
“İşyerinde çalışan eşe ödenen ücretin gider yazılmasının, vergi kaybına neden olmayacağı da olayın bir başka yönü. Nedenine gelince;
Ödenen ücret gelir vergisi kesintisine tabi tutulacak ve ücretten kesilecek vergi, muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan edilmek suretiyle yatırılacak.Ödenen ücret üzerinden işçi ve işveren payı olarak SSK primi ve işsizlik yardımı kesintisi hesaplanıp yatırılacak. Görüldüğü gibi Maliye ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun geliri olacak. Yeni Gelir Vergisi Tasarısı’nda bu çelişkiyi gideren bir düzenleme yapılmasında yarar var.