Erken seçim hazırlığı mı?

Hazine nakit dengesi mayıs ayında 149 milyar lira rekor fazla verdi. Yüksek gelir, Merkez Bankası aktarımları, kartlı alışverişteki yükseliş nedeniyle hızlı KDV ve vergi tahsilatındaki yükseliş, bankaların kurumlar vergisi ve diğer vergilerin artışından sağlandı. fakat Hazine borçlanmayı da hızlandırdı.

Dünya'dan Mehmet Kaya'nın aktardığına göre çeşitli gözlemciler, yüksek gelire rağmen, yüksek borçlanmayla elde edilen toplam tutarların, olası bir seçim öncesi kullanılacak kaynak biriktirme amaçlı olduğunu düşünüyor. Diğer yandan, harcama artışındaki hızlanmanın ilk işareti Mart ayında görülmüştü.

Hem gelir artıyor hem borçlanma

Mayıs ayı bütçe gerçekleşmeleri, yüksek gelirlerin harcanmasının hızlanması ya da frene basılması yönünde ikinci işaret olacak. Hazine’nin gelirlerdeki artışla birlikte borçlanmayı da hızlandırmasının 2022 içinde bir seçim yapılabileceği yönündeki spekülasyonları da artırdı.

Hazine gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 111,06 arttı

Hazine nakit dengesinde, Hazine gelirleri Ocak Mayıs döneminde bir önceki yıla göre yüzde 111,06 oranında arttı. 2021 Ocak-Mayıs döneminde 526,4 milyon gelir varken, bu yıl 1 trilyon 111 milyar TL gelir sağlandı. 2022 bütçesinde yılsonu geliri 1 trilyon 472,6 milyar TL tahmin edilmişti. Yılın ilk yarısında neredeyse yılın tamamı için öngörülen gelire ulaşılmış durumda.

Gelirlerdeki yüksek tahsilatlar da önemli

Gelir artışında enflasyonun artışıyla oluşan şişme dışında gelirlerdeki yüksek tahsilatlar da önemli yer tutuyor. Örneğin, mayıs ayı itibariyle yılsonu gelir tahminine oranla gerçekleşme düzeyi çok yüksek olan kalemlere bakıldığında, gelir vergisinde yüzde 69,9, kurumlar vergisinde yüzde 67,4, değerli konut vergisinde yüzde 79,7, KDV tevkifatında yüzde 59,6, akaryakıt ÖTV’sinde yüzde 71,7 oranında gerçekleşmeye ulaşıldı. KİT ve kamu banka gelirlerinde ise yılsonu gelir tahminin yüzde 185,4’ü oranında gelire ulaşıldı.

Net borçlanma 95,7 milyar TL

Hazine nakit dengesine bakıldığında gelirlerdeki olağanüstü artışa karşılık, borçlanma da sürüyor. Ocak-Mayıs döneminde yeni iç borçlanma tutarı 233 milyar 586 milyon TL’ye ulaşmış durumda. İç borç ödemelerinden sonra dahi net borçlanma 5 ayda 86,4 milyar, net dış borçlanmayla birlikte net borçlanma 95,7 milyar TL’ye ulaştı.

Hazine nakit dengesi içindeki hızlı harcama neye işaret?

Bütçenin gider tarafında, yılsonu tahminlerine kıyasla gerçekleşmelerde, gelirler kadar büyük sapma görülmese de bir Hazine nakit dengesi içindeki hızlı harcama artışı dikkat çekiyor. Geçen yıl Ocak-Mayıs döneminde 489 milyar 774 milyon TL’lik bir faiz dışı gider varken, bu yıl faiz dışı giderler de neredeyse ikiye katlanarak 921 milyar 774 milyon TL’ye ulaşmış durumda.

Bütçe verileri açıklanma tarihi:15 Haziran

Bu veriler ışığında 15 Haziran günü açıklanacak bütçe verilerinin önemi arttı. Gider artışlarının hangi kalemlerde ne düzeyde geliştiği ve önceki aylara göre harcama hızında artış olup olmadığı önem kazandı. Bu yıl aynı zamanda Hazine’nin kasa fazlası da son iki aya damgasını vurmuş durumda. Mayıs ayı sonu itibariyle Hazine’nin bankalardaki harcanabilir durumdaki fazlası 215 milyar 285 milyon TL düzeyine çıktı. Bir önceki yılda aynı ay sonunda yaklaşık 11 milyar TL fazla bulunuyordu.

Küresel kriz Türkiye’yi zorlamaya devam edecek

Gözlemciler, Hazine’nin yüksek gelir ve yüksek nakit fazlasına ulaşmasına karşılık, harcama ve borçlanmanın da hızlı artmasına izin verilmesinde, 2022 içinde bir seçim olması halinde kolay harcama yapma isteğinden kaynaklı olabileceği yorumlarını yapıyor. Diğer yandan, son dönemde ağırlığı ve şiddeti artacağı yönünde işaretler verilen küresel krizin Türkiye’yi zorlamaya devam edeceği ve bütçedeki bu durumun, etkinin azaltılmasında da kullanılabileceği kaydediliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan gelire endeksli DİBS kararı

Hazine ve Maliye Bakanlığı: Hızlı ve çözüm odaklı adımlar atmaya devam edeceğiz

Nebati: Hazine nakit dengesi 149,2 milyar TL fazla verdi

Hazine'den 5,25 milyar liralık borçlanma

Ümit Karan'dan Hazine'ye 30 milyon TL'lik tazminat davası

Hazine'den 7,4 milyar liralık borçlanma