Enflasyonun kalıcı olabileceğine dair 7 neden

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Enflasyonlar mücadele başarıya ulaşacak mı? Daha da önemlisi, başarıya ulaşacaksa da bu ne kadar sürecek? Yoksa enflasyonun yavaşlamadığı her an enflasyonu daha da kalıcı hale mi getirecek?

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, enflasyonun bu noktadan nereye doğru gideceği herkesin merak konusu. Genel kanı, enflasyonun 2023 yılında yavaşlamaya başlayacağı ve Fed’in şahin tutumunun da benzer bir ivmeyle yumuşayacağı yönünde. Ancak bu sürede alınacak hasarın boyutu da, bu mücadelenin seyrini etkileyen bir diğer faktör olarak öne çıkıyor. Faiz artırımlarının ekonomik bir yavaşlamaya neden olması bekleniyor ve isteniyor ancak bunun boyutunun ekonomiyi bir resesyona sürüklememesi de gerekiyor.

Belirsizlik ağır basıyor

MarketWatch’tan Vivien Lou Chen’in haberine göre, enflasyonun nasıl bir seyir izleyeceğine dair devam eden tartışmanın ortasında, Oxford Economics Makro Senaryolar Başkanı Jamie Thompson, enflasyonun ABD'de ve yurt dışında uzun süre kalmasının nedenlerini bir listeyle açıklıyor.

Thompson, Salı günü yayınladığı notta, “Enflasyon ne kadar uzun süre yüksek kalırsa, kalıcı hale gelmesi de o kadar muhtemel” diye yazıyor. Thompson, “Görüşümüz, enflasyonun gelecek yıl gerilemesi muhtemel olsa da, daha kademeli bir yavaşlama riskinin altını çizen kanıtlarla birlikte görünümün oldukça belirsiz olduğu yönünde” diyor.

Enflasyonun, 2022 yılında hisse senedi ve tahvillerdeki vahşi oynaklığın önümüzdeki yıl da devam edip etmeyeceğinin bir numaralı belirleyicisi olmaya devam etmesi muhtemel gözüküyor. Merkez bankası yetkilileri ve birçok tahminci iyimser olmayı sürdürse ve enflasyonun iki yıl içinde yüzde 3 ve daha altı bir seviyeye düşeceği konusunda fikir birliği içinde olsa da geçmiş veriler bunun pek mümkün olmayabileceğini gösteriyor. Tarihsel veriler, ABD, İngiltere ve Euro Bölgesi’nde olduğu gibi, enflasyonun yüzde 8'in üzerine çıktıktan sonra yüzde 6'nın altına düşmesinin yıllar aldığını gösteriyor.

Thompson, “Merkez bankaları, sürdürülebilir bir yüksek enflasyon dönemine razı olmayacaklarını vurgulamakta zorlanıyor” diyor. Thompson, "Merkez bankalarının ekonomiler üzerinde resesyon kılıcı sallanırken bile sıkılaştırma hızını artırmaya istekli olmaları göz önüne alındığında, eylemleriyle bunu doğruladıkları gözüküyor" diye yazıyor.

Tarihsel veriler, ABD, İngiltere ve Euro Bölgesi’nde olduğu gibi, enflasyonun yüzde 8'in üzerine çıktıktan sonra yüzde 6'nın altına düşmesinin yıllar aldığını gösteriyor.

Thompson, “Fakat politika faiz artışlarının daha az etkili olması ve enflasyon beklentilerinin beklediklerinden daha yapışkan olması durumunda, merkez bankaları enflasyonun gücü karşısında afallayabilirler. Bu, merkez bankalarının politika duruşunu tekrar tekrar ayarlama ihtiyacı hissettikleri için önemli bir oynaklık riskini de ortaya çıkarıyor” şeklinde konuşuyor. Özetle Thompson, enflasyonun kalıcı olmasını yüksek ihtimal olarak değerlendiriyor. Thompson bu öngörüsünü 7 ayrı nedenle açıklıyor.

Halkın farkındalığı artıyor

Halkın yüksek enflasyon konusundaki farkındalığı artmaya devam ediyor. Bu, 1970'lerde görülene benzer bir psikolojik değişime yol açıyor. Fiyat artışlarıyla ilgili tutumların değiştirilmesi, insanların gelecekteki enflasyon beklentilerini artırmalarına neden oluyor. Bu da temelde kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet haline geliyor.

Hedeften uzaklaşılıyor

Birçok kişi enflasyonun yüksek kalmasını bekliyor. Bu, ABD, Birleşik Krallık ve Euro Bölgesi’ndeki işletmeler ve hanehalklarının enflasyonun yüzde 2'nin üzerinde olmasını tahmin ettiği orta vadeli beklentilerle de paralellik gösteriyor. Thompson'a göre, merkez bankalarının ülkeler arasında değişen derecelerde de olsa genel olarak belirledikleri yüzde 2'lik enflasyon hedefinden uzaklaşmaları, pandemi başladığından bu yana önemli ölçüde artma eğilimi gösteriyor.

Enflasyon beklentileri artıyor

Enflasyon ne kadar uzun süre yüksek kalırsa, kalıcı hale gelme ihtimali de o kadar artıyor. Oxford Economics'in kendi ‘Küresel Risk Anketi’ de bunu doğruluyor: İşletmelerin yaklaşık üçte ikisi, geçen yıl içinde orta vadeli enflasyon beklentilerini artırdığını bildiriyor. Bunların çoğu, 2023 yılı için de enflasyon beklentilerini yükseltiyor.

Yüksek ücret talebi

İşçiler daha yüksek ücret talep ediyor, bu da sürekli artan ücretler ve fiyatlar sarmalını besliyor ve büyütüyor. Oxford Economics tarafından alıntılanan bir ankete göre, ABD'deki hanelerin yüzde 40'ından fazlası enflasyon nedeniyle daha yüksek ücretler istemeyi planlıyor veya zaten talep etmiş durumda. Benzer şekilde, ABD'deki işletmelerin yaklaşık yüzde 40'ı ücretlerini artırmayı planlıyor veya zaten artırmış durumda.

Çoğunluk, merkez bankalarının hedeflerinden habersiz

Halk, merkez bankası enflasyon hedeflerinden çoğunlukla habersiz görünüyor. Nisan ayında araştırma firması Ipsos tarafından yapılan bir anket, ankete katılanların sadece üçte birinin Fed'in fiyat istikrarı ile görevlendirildiğini bildiğini gösteriyor. Ve 2021 yılında ABD’li CEO'lar arasında yapılan bir anket, katılımcıların yalnızca dörtte birinin Fed'in enflasyon hedefinin yüzde 2 civarında olduğunu bildiğini gösteriyor. Cevap verenlerin çoğunluğu ise Fed'in enflasyonu daha yüksek bir oranda tutmaya çalıştığını düşünüyor.

Merkez bankalarının yeteneklerine güvenilmiyor

Halkın merkez bankalarının yeteneklerine olan inancı sınırlı seyrediyor. Ipsos'un Nisan ayı anketine göre, ABD halkının yalnızca yüzde 49'u Fed'in ortalama Amerikalıların çıkarına olan kararlar aldığını düşünüyor. Thompson, bu kırılgan inancın önemli olduğunu çünkü merkez bankası hakkında daha olumsuz görüşe sahip kişilerin bankanın mesajlarına daha az açık olduğunu söylüyor.

Düşük enflasyona destek az

Son olarak, yüksek enflasyonun bir yaşam maliyeti krizi yarattığı Birleşik Krallık'ta, düşük enflasyon için destek eksikliği var gibi görünüyor. Bu veri, İngiltere Merkez Bankası'nın, ankete katılanların yalnızca yüzde 36'sının Birleşik Krallık'ın mevcut yüzde 2'lik enflasyon hedefine katıldığını gösteren anketine dayanıyor. Thompson, “Daha fazla insan enflasyon hedefinin çok düşük olduğunu düşünüyor” diyor.

Enflasyon yükselirken dev şirketler ne yapıyor?

Enflasyona karşı 3 yatırım önerisi

Enflasyondan kaynaklı küresel endişe artıyor

İngiltere'de enflasyon 40 yılın zirvesinde

2022 yılında küresel enflasyon beklentisi yüzde 9,5

ABD enflasyona alışmak zorunda