Enflasyonla mücadeleyi fırsata çevirdiler

Son açıklanan ekim ayı enflasyon rakamları, ‘Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı’nı fırsata çevirenlerin olduğunu ortaya koydu. Bugüne kadar binlerce firma en az yüzde 10 indirim yapacağını taahhüt ederken, TÜİK’in açıkladığı toplam 407 maddeden oluşan enflasyon sepetine göre birçok üründe, indirim bir yana zam yağmuru devam etti. Ekimde 42 maddenin fiyatında değişim olmazken, 328 maddenin fiyatı arttı, sadece 37 maddenin fiyatı düştü. Verilere göre sadece mobilya, otomotiv ve havayolu şirketleri indirim taahhüdüne uyarak yaptıkları kur zammının bir kısmını geri çekti. Oysa 9 Ekim’de açıklanan indirim kampanyaları kapsamında bugüne kadar birçok sektörden 2.500’ü aşkın firma en az yüzde 10 indirim taahhüt etmişti. Yapılan indirimlerin de ekim ayı enflasyonuna kısmen yansıması bekleniyordu. Oysa ekimde enflasyon yüzde 2.67 arttı.

KİMLER UYMADI

İndirim sözü vermelerine rağmen zam yapılan sektörlerin başında gıda, giyim-ayakkabı ve beyaz eşya gibi sektörler geliyor. Özellikle geçtiğimiz günlerde ÖTV’si sıfırlanan beyaz eşyada peş peşe yapılan zamlar dikkat çekiyor. Buzdolabı eylülde yüzde 17, ekimde ise yüzde 11 zam görürken, çamaşır makinesindeki zam yüzde 20+5 oldu. Bulaşık makinesi ise eylülde yüzde 20, ekimde de yüzde 8 zamlandı. En az zam ise mevsimsel etkiden dolayı klimaya yapıldı. Klimaya eylülde yüzde 8 zam gelirken ekimde fiyat artışına gidilmedi. Ekimde cep telefonu ücretinde de indirim olmadı, aksine yüzde 9 artış yaşandı. Ana harcama grupları itibarıyla ekimde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 12.74 ile giyim ve ayakkabı grubunda görülürken, bu alanda en fazla artış yüzde 41 ile kabanda oldu.

ZAMLARI KISMEN GERİ ÇEKENLER DE VAR

Ekim ayında yüzde 10-14 aralığında zamlanan mobilya ürünlerinde ise zamların bir kısmı geri çekildi. Bu ürünlerde yüzde 3-4 bandında fiyat indirimine gidildi. İndirimin yapıldığı bir diğer alan hava ulaşımı oldu. Uçak bileti eylülde yüzde 16 artarken, dolardaki düşüş fiyatlara ekimde yüzde 12 indirim olarak olarak yansıdı. Otobüs biletine eylülde yapılan yüzde 2’lik zam da ekimde geri alındı. Ekimde otomobil ve araç kiralamada da düşüş görüldü. Otomobil fiyatları eylülde yüzde 15-16 aralığında zamlanırken ekimde yüzde 2-4’lük düşüş yaşandı. Eylülde yüzde 3 artış gören bilgisayardaki düşüş de çok sırnırlı oldu. Bilgisayarın fiyatı ekimde sadece yüzde 4 düştü. Son iki ayda zamları pas geçen tek alan ise araç kiralama oldu. Araç kiralama ücreti eylülde yüzde 7, ekimde yüzde 4 düştü.

DOLAR ALANLAR 2 AYDA YÜZDE 26 KAYBETTİ, SALÇA STOKÇUSU YÜZDE 56 KAZANDI

Doların 7.21 lira ile zirve yaptığı ağustosta gelen zamların ardından birçok sektör fiyat artırmaya devam ediyor. Dolar o tarihten bu yana yüzde 26 değer kaybetmesine ve bugün 5 liralık fiyat konuşulmasına rağmen dövizi bahane ederek zam yapan sektörlerin başında gıda geliyor. Gıda ve içecek fiyatları ekimde ortalama yüzde 3.22 arttı. Ekimde mevsimsellikten dolayı birkaç kalem meyve-sebzedeki fiyat artışları hariç tutulduğunda gıda sepetinde ilginç zamlar dikkat çekti. Bu yıl en fazla fiyat artışının yaşandığı salça eylülde yüzde 29 artarken ekim zammı ise yüzde 14 oldu. Böylece dolara para yatıranlar iki ayda yüzde 26 kaybederken stokçunun salçada iki aylık kârı yüzde 56’yı buldu. Diğer gıda kalemlerinden bebek mamasına eylülde yüzde 18, ekimde yüzde 8, bisküviye eylül-ekimde yüzde 8+4, gofrete eylül-ekimde yüzde 14+2 zam gelirken eylülde yüzde 11 zam yapılan süt ise ekim ayında yüzde 5 daha zamlandı.

"MÜŞTERİ ÇEKMEK İÇİN YAPTILAR"

TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken geçen hafta Enflasyonla Topyekûn Mücadele indirimlerini kâr kampanyasına çeviren olduğuna dikkat çekmişti. Palandöken “İstisnasız tüm ürünlere zam yapılırken, indirim kampanyaları yalnızca belli başlı ürünlerde uygulanıyor. İndirimleri bile kâr kampanyasına çevirenler var. Resmen satılmayan ürünlere indirim yaparak yeni pazarlama stratejileri yapıyorlar. Bu fırsatçılar yalnızca karlarını artırmakla kalmayıp enflasyonla mücadeleye de ket vuruyor. Sırf müşteri çekmek için enflasyonla mücadele kampanyasını kullanmak adil bir davranış değil” demişti.(Star)