Enflasyonla mücadelede meydanı fırsatçılara bırakamayız

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 650 binden fazla işletmenin üye olduğu İTO'nun Başkanı Avdagiç'in ev sahipliğinde gerçekleştirilen İTO İş Dünyası Buluşması'na katıldı.

Toplantının açılışında konuşan Şekib Avdagiç, İstanbul'un, Türkiye'nin milli hasılasının üçte birini ürettiğini, İstanbullu iş insanlarının dış ticaretin yüzde 50'sini gerçekleştirdiğini, Türkiye'nin vergi gelirinin ise yüzde 46'sının İstanbul'dan ödendiğini bildirdi.

Bakan Nebati'nin iş dünyasının en küçük sıkıntısını bile dikkatle dinleyip çözüm üretmek için seferber olduğuna şahit olduklarını belirten Avdagiç, "Sayın Bakanımız bize derdimizin ne olduğunu soruyor, bizi dinliyor ve bizim için çözüm üretiyor. Tedaviye odaklanmış gerçek bir doktor gibi davranıyor. Bugün de sizlerin sorularınızı cevaplamak, problemlerinize çözüm üretmek için aramızda olması; bunun en somut ispatıdır." ifadelerini kullandı.

Bloomberght'te yer alan habere göre Avdagiç, dünya ekonomisinin sıra dışı günlerden, aylardan, hatta yıllardan geçtiğini ifade ederek, tüm gelişmiş ülkelerin enflasyona yenik düştüğü, gelişmiş Batılı ülkelerin son 41 yılın en yüksek enflasyon oranını yaşadığı, kaynakların iyice kıtlaşıp ateş pahası fiyatlara tırmandığı bir sürecin yaşandığını anlattı.

Salgınla başlayan, Rusya-Ukrayna savaşıyla devam eden küresel ekonomideki sis bulutlarının dağılmak yerine daha da yoğunlaştığını dile getiren Avdagiç, şöyle devam etti:

"Böylesi bir dönemde Türkiye, bir tercihte bulunarak, 'üretim, yatırım, istihdam ve ihracat' odaklı bir ekonomik modeli uygulamaya soktu. Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu, Sayın Bakanımızın yolunu açtığı 'Türkiye modeli', yüzlerce defa denenmişi yeniden denemeye odaklı reçetelerden farklı bir yaklaşım getiriyor. Biz de bu ekonomik modeli destekliyoruz. İnanıyoruz ki hükümetin uygulamaya soktuğu tedbirlerle Türkiye, bu küresel kriz sürecini en az zarar, hatta başarıyla atlatacaktır."

Şekib Avdagiç, Türkiye ekonomisini diğer ülke ekonomilerinden ayrıştıran özelliğin, yükseliş dönemlerinde kayıpları ziyadesiyle telafi edebilme gücü olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Bu süreçte bizim ihtiyaç duyduğumuz en önemli şey; üretimin devamı, ticaret ve ihracatın aynı ivmeyle sürmesi için gerekli olan elverişli iklimin muhafaza edilmesidir. Bunu sağlayacak şartlar ise istihdam üzerindeki yüklerin indirilmesi, makul vergi oranları, hukuksal reformlar gibi unsurların yanı sıra enflasyonla mücadeledir.

Bundan sonra tüm gücümüzle enflasyonla mücadeleye odaklanmalıyız.Enflasyonla mücadeleye, sadece hükümetlerin görevi olarak bakmıyoruz. Bu mücadelede başarı ancak bütün toplum kesimlerinin sorumluluğu, dayanışması ve fedakarlığı ile sağlanabilir. Biliyoruz ki enflasyonda, piyasadaki fiyat gelişmeleri kadar, fiyatlara ilişkin beklentiler de önemli rol oynuyor. Paniğe kapılarak ileriye yönelik fiyatlama davranışlarını abartmak, beklenti marjlarını olağanın üzerine taşımak yarar değil, toplumun tüm kesimleri için zarar getirir."

Avdagiç, fiyatlama davranışlarında sağduyu, sorumluluk anlayışı ve ahlaki duruşun korunması gerektiğini belirterek, enflasyonla mücadelenin; Türk tüccarının, üreticisinin, esnafının, dairesini kiraya veren ev sahibinin de imtihanı olduğunu, meydanın, her dönemde ortaya çıkabilen fırsatçılara bırakılmaması gerektiğini söyledi.

İş ahlaklarının gereğinin böyle davranmak olduğunu vurgulayan Avdagiç, "Fırsatçılarla işini yapmaya çalışan tüccarın titizlikle birbirinden ayırt edilmesi son derece önemlidir." dedi.

Avdagiç, İTO meclis üyeleri ile meslek komitesi üyelerinin talep ve beklentilerini 10 madde ile sıraladı.

Hükümetin aldığı hızlı karar ve düzenlemelerin, iş dünyasına güç ve güven verdiğini ifade eden Avdagiç, "Biz de özel sektör olarak üretim ve istihdam kapasitemizi arttırmak için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Bu arada, hükümetin istihdamı destekleyen, üretimi teşvik eden tedbirleri pandemi döneminde çok işe yaradı. 2020 yılı başından bu yana istihdama tam 2,6 milyon kişi dahil oldu. Biz istihdamı teşvik etmek için bu tedbirlerin devam etmesini arzu ediyoruz." şeklinde konuştu.

İş dünyasının rekabetçiliğini artıracak, enflasyonla mücadeleye olumlu yansıyacak unsurların başında girdi maliyetlerinin düşürülmesinin geldiğini vurgulayan Avdagiç, şöyle devam etti:

"Küresel piyasalarda pandemi ve savaş sebebiyle yükselen emtia fiyatları, maliyetler üzerinde yükseltici etkide bulunmuştu. Bunu dengelemek için girdi maliyetleri üzerindeki vergi vesaire gibi unsurlarda düzenlemeler çok önemlidir. Sayın Cumhurbaşkanımızın asgari ücret üzerindeki vergi yükünü kaldıran yaklaşımı, buna olumlu bir örnektir. İş dünyası olarak özellikle istihdam üzerindeki yükler noktasında hala gidilecek yolumuz olduğuna inanıyoruz. Ücret üzerindeki yüklerin net maaşa oranını belirten vergi takozu göstergesinde OECD ortalaması yüzde 24,4 iken, Türkiye'de bu oran yüzde 38,2. Buradan azaltılacak her yük, ilave istihdam, yatırım ve vergi olarak yine ekonomimize dönecektir."

Şekib Avdagiç, sektörlerde ciddi oranda devreden KDV yükü bulunduğuna dikkati çekerek, "Ham madde, ara madde temini ve ürün satışı sırasındaki KDV farklılıkları nihai ürünlerdeki KDV teşvikleri ile daha da artmış durumda. Bir başka ifadeyle girdi faturaları yüksek oranlı KDV’den alınıp indirim sebebiyle düşük oranlı KDV’den fatura edilince işletmelerde ciddi bir KDV yükü birikiyor. İş dünyası üzerindeki bu yük de enflasyonu olumsuz etkilemektedir." dedi.

KDV iade mekanizmasında ciddi iyileşmeler olmakla birlikte iade süreçlerinin hızlandırılmasının kendileri için son derece önemli olduğunu vurgulayan Avdagiç, bu bağlamda KDV alacaklarının, şirketlerin kamuya olan vergi ve SGK gibi ödemelerine mahsup edilmesinin önemli olduğunu kaydetti.

Avdagiç, çeşitli sektörlerde uygulamaya konulan KDV indirimini enflasyonla mücadelede çok değerli bulduklarını ifade ederek, bu konuda sektörlerden gelen indirim taleplerini şöyle sıraladı:

"Sağlık hizmetleri ve sağlık malzemeleri sektörleri, yeme içme ve tatlı ürünleri sektörü, optik sektörü ile konaklama tesisleri eğitim amaçlı kiralamalarda KDV'nin yüzde 1 olmasını istiyor. Kağıt sektörü kağıttaki ile e-kitap, sesli kitap, veri tabanları, eğitim portalları ve diğer hibrit çözümlerde, saraciye ürünleri sektörü küçük saraciye ürünlerinde; kitap, kırtasiye ve kağıt sektörleri 1. hamur kağıtta; otomotiv sektörü ikinci el araç satışında; yatak sektörü yatak süngerinde; konaklama tesisleri spor amaçlı kiralamalarda KDV oranının yüzde 8 olarak uygulanmasını talep ediyor. Ayrıca, kitap ve kapak kağıdında; e-kitap, sesli kitap, veri tabanları, eğitim portalları gibi uygulamalarda yüzde 18'lik KDV'nin kaldırılması arzu ediliyor. Son olarak, döküm ve metal işleme ile gözlükçülük ve saatçilik sektörlerimiz de KKDF muafiyeti bekliyor."

İTO Başkanı Avdagiç, kamuyla iş yapan işletmelerin önemli beklentileri olduğunu aktararak, yeni fiyat farkı kararnamesi için şükranlarını sunduğunu dile getirdi.

Kararnamede fiyat artışları nedeniyle mağduriyet yaşayan firmalara bir fark ödemesi yapılacağını, sektörlerin süre uzatımı talebinin de karşılanacağını gördüklerini belirten Avdagiç, "Sektörlerin talebi, bu konuyu gündemden kalıcı şekilde kaldırıyor. Çünkü enflasyona oranlı olarak otomatik güncellenecek dinamik bir fiyat farkı kararnamesi hazırlanmasını istiyorlar. Ayrıca, tasfiye hakkı için tamamlanma oranının yüzde 50'ye çekilmesi talep ediliyor. Bir de fiyat farkı kararnamesine bilişim sektörünün de dahil edilmesi arz ediliyor." şeklinde konuştu.

Sağlıkçıların da dinamik fiyat farkı kararnamesine benzer şekilde SGK ödemesinin dışında fark ücreti alınmayan hizmetlere yönelik otomatik bir artış düzenlemesi talep ettiğini aktaran Avdagiç, kamu hizmet taşeronlarının, kıdem tazminatı karşılığının kamu tarafından alt işverenlere ödenmediği hallerde kendilerine rücu edilmemesi talebinde bulunduğunu aktardı.

Yeme içme sektörü ile birlikte çalışan kesimin büyük kısmını doğrudan ilgilendiren "yemek çeki" konusuna değinen Avdagiç, şunları kaydetti:

"Çalışanlara verilmiş hak olan yemek kartı ya da diğer adıyla yemek çekleri uygulamada hem hizmet verenler için hem de hizmet alanlar için yüksek komisyon oranları ve kural dışı uygulamalar sebebiyle maliyeti yükseltiyor-karı düşürüyor. Enflasyona da olumsuz etki ediyor. Yemek kartı bedelinin cari uygulamaya alternatif bir şekilde, çalışanın bu amaçla oluşturulan banka kartına ödenmesini mümkün kılacak bir sistemin devreye alınmasını bir kez daha talep ediyoruz."

Avdagiç, "üreten Türkiye" için yeni yatırımlara ihtiyaç olduğunu ifade ederek, "Kapasite kullanım oranımız yüzde 80'lere dayanmış durumda. Bu nedenle yüksek oranda ithalata bağımlı olan sanayi kollarında küçük ve orta ölçekli yerli yatırımların teşvikine ihtiyaç duyuyoruz. Yerli yatırımlara finansman desteğinin artırılması ve daha uygun maliyetli kredi imkanı sağlanması bizim için çok önemli." ifadelerini kullandı.

Otomotiv ve bağlantılı sektörlerin araç alım-satımı ve bağlantılı konulara ilişkin çeşitli düzenleme beklentileri olduğunu aktaran Avdagiç, bunları "ÖTV matrahlarının dönemsel olarak düzenlenmesi, kayıt dışı ticaretin önlenmesi, kiralama sektöründeki kullanım sonrası satıştaki KDV oranı" şeklinde sıraladı.

Şekib Avdagiç, Rusya-Ukrayna savaşının ticari hayatı etkilediğini belirterek, şöyle devam etti:

"Üyelerimizin ve bu bölgede ticaret yapan firmalarımızın taleplerini çeşitli kereler dile getirdik. Sizin de gayet yakından bildiğiniz bu zorlukların bir an evvel çözülmesi için desteklerinizi bekliyoruz. İstanbul iş dünyası olarak önemli bir talebimiz daha var. İstanbul'da kurulu olan sanayi tesislerinin; yeni teknoloji ile hat yenileme ve bu kapsamda kapasite artırma, Yeşil Mutabakat'a yönelik üretim araçlarında yapılacak yatırımlarının teşvik kapsamına alınması için desteğinizi istirham ediyoruz."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, devletin Yeni Kızıl Elması'nı, "Türkiye'yi dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri yapmak" olarak açıkladığını hatırlatan Avdagiç, "İş dünyası olarak biz yeni hedefi heyecanla karşılıyoruz, 'Kızıl Elma'ya' ulaşmayı reel sektörün temel önceliği kabul ediyoruz. Ayrıca Kızıl Elma'ya bizi götürecek olanın da, kamu ile özel sektör arasındaki sıkı iş birliği ve kopmaz bağ olduğuna inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Nebati: Gerekirse gemileri kardan yürütürüz

Bakan Nebati, İSO Meclisi'nin toplantısına katılacak

Nebati, dünyanın önde gelen portföy yatırımcılarıyla görüştü