Enflasyonda yükseliş seyri korunuyor

Ekonomistler, ağustos ayında baz etkisi nedeniyle düşüş beklenen yıllık enflasyonun piyasa tahminlerinin üzerinde gerçekleşmesinde gıda ile güçlü turizm sezonu kaynaklı hizmet fiyatlarındaki artışın etkili olduğunu belirtiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ağustosta yıllık yüzde 19,25 artış kaydetti. Endeksteki artış aylık bazda ise yüzde 1,12 düzeyinde gerçekleşti.

Beklentilerin üzerinde gelen enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, 2003 yılı bazlı TÜFE'nin ağustos ayları tarihsel ortalamasının yüzde 0,41 düzeyinde bulunduğunu, bu yıl için baz etkisinin lehte olduğuna işaret ettiğini, ancak verinin beklentilerin üzerinde geldiğini söyledi.

Enflasyonun geçen yıla göre yükselmesinde gıda ve gıda dışı gruplardan ev eşyası ve lokanta-otellerde görülen fiyat artışlarının etkili olduğunu aktaran Bürümcekçi, kura hassas gruplarda ise görünümün olumlu olduğunu ifade etti.

Bürümcekçi, mobilya ve ÖTV indirimi nedeniyle araç satın alımı ve görsel-işitsel sistemler gibi gruplarda enflasyonun geçen yılın altında kaldığına işaret ederek, "Geçen ay enerji grubunda yüzde 0,6 artışla önceki yılın yüzde 1,3 fiyat artışının altında bir gelişme izlendi. Giyim fiyatları mevsimlik değişiminin, yüzde 3,1 azalışla geçen yılın yüzde 2,1 azalışının üzerinde olması da yıllık enflasyonu aşağı çekti. Böylece, yıllık TÜFE önceki ayki yüzde 18,95 seviyesinden yüzde 19,25'e yükseliş gösterdi. Bu ise Nisan 2019'dan beri görülen en yüksek enflasyona işaret etti." diye konuştu.

"ENFLASYON ÖNÜMÜZDEKİ İKİ AYLIK DÖNEMDE YÜKSEK SEYRİNİ KORUYACAK"

Haluk Bürümcekçi, gıda enflasyonunu hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıdanın yukarı çektiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

Kısa vadede, tedarik zincirlerindeki aksamanın arz üzerine getirdiği kısıtlamalarla küresel çapta petrol ve emtia fiyatlarının yüksekliğini korumasının olumsuz yansımaları görülmeye devam etmektedir. Buna ek olarak, ekonomik aktivite ve iç talebin 3. çeyrekte de gücünü koruması üretici fiyatlarında gözlenen artışın tüketiciye daha fazla yansıtılması olasılığını artırmaktadır. Buna karşılık, kur sepetinin son iki ayda yüzde 5'in üzerinde gerilemesi ve yıllık değişiminin yüzde 13 civarına inmesi, bu faktörün çekirdek enflasyon üzerinde aşağı yönlü etkide bulunabileceğini göstermektedir. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) son yatırımcı toplantısında belirttiği üzere eylül sonuna kadar uzatılan hizmet sektörlerindeki KDV indiriminin tekrar uzatılması yönünde bir eğilim olursa buradan gelebilecek 0,5-1,0 puan arası yukarı yönlü etki de gözlenmeyebilir. Dolayısıyla, TL'de ani değer kaybının gözlenmediği durumda bile enflasyonun önümüzdeki iki aylık dönemde yüksek seyrini koruyacağını, düşüşün ise ancak son iki ayda görülebileceğini düşünüyoruz. Enflasyonda yılın en iyi ihtimalle yüzde 17-18 aralığında bitirmesi beklenebilir.

TCMB'nin eylül ayı Para Politikası Kurulu toplantısında değişiklik yapmayacağını öngören Bürümcekçi, ancak para politikası duruşuna ilişkin mesaj cümleleri değişirse faizlerde indirim beklentisinin sonraki toplantılar için güçlenebileceğini sözlerine ekledi.

TALEP KAYNAKLI YUKARI YÖNLÜ BASKI SÜREBİLİR

İş Bankası tarafından hazırlanan analizde ise, “Enflasyondaki artışın devam ettiği Ağustos ayında yıllık TÜFE enflasyonu TCMB’nin %19 düzeyinde bulunan politika faiz oranının üzerine çıktı. Eylül ayı başında sanayi ve elektrik üretim amaçlı doğalgaz tarifesinde yapılan artışların TÜFE enflasyonunu dolaylı etkiler de düşünüldüğünde 0,2 puana yakın artırabileceği tahmin ediliyor. Son dönemde gıda fiyatlarında görülen yüksek seyir de TCMB’nin yılsonu için %15 düzeyinde öngördüğü gıda enflasyonu tahmini üzerinde yukarı yönlü riskler oluşturuyor. Ayrıca, açıklanan GSYH büyüme verisi sonrasında yıl geneline ilişkin yukarı yönlü revize edilen büyüme tahminleri enflasyon üzerinde talep kaynaklı yukarı yönlü baskının sürebileceğine işaret ediyor” denildi.

YUKARI YÖNLÜ RİSKLER ARTMIŞ GÖRÜNÜYOR

Vakıfbank tarafından hazırlanan analiz raporunun sonuç kısmında, “Ağustos ayında enflasyon gıda fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle beklentilerin üzerinde aylık bazda %1.12 arttı ve yıllık bazda son 28 ayın en yüksek seviyesi olan %19.25 gerçekleşti. Taze meyve sebze fiyatlarındaki artışın yıllık bazda %40.38’e çıktığı Ağustos’ta hizmet fiyatları da yıllık bazda yükselmeye devam etti. Öte yandan Ağustos’ta çekirdek enflasyonda yıllık bazda düşüş ikinci ayda devam etti. Yİ-ÜFE’de ise yükseliş devam etti ve Yİ-ÜFE yıllık bazda son 35 ayın en yüksek seviyesi olan %45.52’ye yükseldi. Yİ-ÜFE’de yaşanan yükselişin önümüzdeki dönemde TÜFE’ye artış yönlü yansıması devam edebilir. Öte yandan manşet enflasyonda Ekim’de baz etkisiyle düşüş yaşanması ve düşüşün yılsonuna kadar devam etmesi bekleniyor. Ancak gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskının sürebilecek olması ve hizmet enflasyonunun, manşet enflasyonu gecikmeli olarak takip etmesine ek olarak salgın nedeniyle alınan önlemlerin kaldırılmış olmasının da etkisiyle hizmet enflasyonunda yükselişin devam edebilecek olması enflasyondaki aşağı yönlü hareketi sınırlayıcı etkide bulunabilir. Bu nedenle TCMB’nin %14,1 olan yılsonu enflasyon beklentisi üzerinde yukarı yönlü riskler artmış görünüyor” diye belirtiliyor.

Ağustos enflasyonu beklentilerin üzerinde: Yüzde 1'i aştı

Kritik verilerin yansımaları izlenecek

Faiz indirimi ihtimali masada duruyor

Enflasyon sonrası piyasalar hareketlendi