Enflasyon düşüyor, fiyatlar düşmüyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın dört bir yanında olduğu gibi ABD’de enflasyon sonucu fiyat artışları görülüyor. CNBC ve Survey Monkey tarafından yapılan bir araştırmaya göre Amerikalı yetişkinlerin üçte ikisi (%65) enflasyonun yaşadıkları finansal stresin en önemli sebebi olduğunu söyledi. Yine aynı oranda katılımcı maaştan maaşa yaşadıklarını belirtiyor. Katılımcıların yarısına yakını beş yıl öncesine göre mali açıdan daha kötü durumda olduklarını düşünüyor.

27 yaşında bir yemek tarifi üretici olan Jenn Lueke internet üzerinden insanlara daha uygun bütçeli yemek pişirmeleri için yöntemler gösteriyor. Lueke CNBC’deki açıklamasında, “Bana kalırsa şu anda hemen hemen her alanda fiyatların arttığı bir sır değil” dedi.

Lueke geçen yılın ocak ayında sosyal medyada 50 ila 75 dolar arasında bir alışveriş listesiyle aileler için 5 farklı tarif veren bir seri başlattı. Sosyal medya girişimcisi insanlara market masraflarını düşürürken de iyi beslenebileceklerini göstermeyi hedefliyor. Ancak Lueke de enflasyonun etkilerine karşı tepkisiz kalmıyor:

“Gerçekten çok zor. Bütçeli alışveriş yapılması gerektiğine dair toksik iyimserliği paylaşmak için burada değilim. İnsanları, en azından gıda maliyetlerinin bu alanında biraz kontrol sahibi olabileceklerini hissetmeleri için güçlendirmeye çalışıyorum."

Dezenflasyon, deflasyon ve ‘para yanılsaması’

Kâr amacı gütmeyen düşünce kuruluşu Goundwork Collabroative Genel Müdürü Lindsay Owens, “Bana kalırsa Amerikalılar fiyatların düşmediğini görüyorlar ve enflasyonun düştüğüne yönelik haberlere biraz şaşırıyorlar” dedi.

Ancak enflasyonun daha yavaş artması anlamına gelen dezenflasyon ile enflasyonun tersine dönmesi arasında önemli bir fark var. Zira fiyatların yükselmek yerine düşmesi deflasyon olarak adlandırılır. Ekonomistler bu sürecin genellikle küçülen bir ekonomi ve potansiyel bir resesyonla beraber geldiğini belirtiyor.

Tarihsel göstergeler fiyatların düştüğünden çok daha kolay yükseldiğine işaret ediyor. Bunun en önemli sebebi ise fiyatlar düştüğünde insanların genellikle daha az harcama yapması. ABD’de perakende satışlar bu yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda %2,1 arttı. Tüketici harcamaları şubat ve mart aylarında yükseldi.

Klinik psikolog Sabrina Romanoff, “Bu döngü ‘para yanılsaması’ adı verilen bir kavramdır” diyor.

Romanoff, “Para yanılsaması olan insanlar bir ekonomideki enflasyon seviyesini hesaba katmaz. Bu yüzden bugünkü bir doların önceki yıllarla aynı değerde olduğu yönünde yanlış bir inanca kapılırlar” açıklamasında bulundu.

Uzmanlar, ABD'deki toplam kredi kartı bakiyelerinin 2023'ün üçüncü çeyreğinde 1,08 trilyon dolarlık rekor seviyeye yükselmesiyle olası borç krizi konusunda endişelerini dile getiriyor. Bankrate tarafından Kasım 2023'te yapılan bir ankete göre, kredi kartı olan Amerikalıların yaklaşık yarısı (%49) aydan aya bakiye taşıdıklarını söylüyor.

Ücret artışı verileri de tüketicilerin deneyimiyle tutarsız görünebilir. Çalışan ücretleri Ocak 2022’den bu yana artıyor. Ancak artış hızı yavaşlıyor ve ortalama olarak fiyat artışlarına ayak uyduruyor. Bankrate analizine göre enflasyon ve ücretler arasındaki farkın 2024’Ün dördüncü çeyreğine kadar tamamen kapanmayacağı tahmin ediliyor.

Owens, “Birçok Amerikalı için ücret artışları konusunda çok geç kalınmış durumda. Durgun maaşlar ve düşük maaş zamları nedeniyle bazıları yıllarını belki de on yıllarını kaybetmiş olabilir” açıklamasında bulundu.

İngiliz ekonomistten tartışma yaratan Türkiye yorumu

Z kuşağı, Y kuşağına göre ekonomik açıdan daha zor durumda

Tahvil rallisi ABD enflasyonuna odaklandı