En yoksulu mevsimlik işçiler

Türkiye’de 6,3 milyon tarım çalışanının yaklaşık yarısını mevsimlik işçiler oluşturuyor. Mevsimlik işçilerin yüzde 60'dan fazlası ise yoksulluk sınırının altında. ‘Mevsimlik Tarım İşçileri ve Ailelerinin Sağlığının Geliştirilmesi Programı’ kapsamında Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve Harran Üniversitesi tarafından Adıyaman ve Şanlıurfa’da ikamet eden toplam bin 21 aileyi kapsayan ve toplam 7 bin 165 kişinin katıldığı bir araştırma yapıldı.

Elde edilen sonuçlara göre mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 60’ından fazlası yoksulluk sınırının altında. Son bir yılda 48 farklı ilde tarım alanlarında çalışan işçilerin yüzde 80’inin sosyal güvencesi bulunmazken, ailelerin yüzde 70’e yakını tarlalarda çocuklarıyla birlikte çalışıyor. Yüzde 38,8’i devletten ayni ya da nakdi yardım alıyor. Yardım alanların yüzde 57,1’i yakacak, yüzde 19,8’i eğitim, yüzde 17,5’i özürlü maaşı ve yüzde 10,4’ü gıda yardımı alıyor. Beşte biri yakacak ve gıda başta olmak üzere birden fazla yardım alıyor.

Kötü çalışma şartları sebebiyle bu işçilerin ölüm oranı yüksek. Türkiye genelinde nüfusa göre ölüm oranı hızı binde 6 olarak gerçekleşirken mevsimlik tarım işçilerinde binde 22,6’ya kadar yükseliyor. Bebek ölümleri de Türkiye ortalamasının yaklaşık 3 katı. Mevsimlik işçilerin dörtte üçü çalıştıkları tarlalarda sağlıklı şartlarda banyo ve tuvalet ihtiyacını karşılayamıyor. Üçte ikisi sağlık hizmetlerine, temiz içme ve kullanma suyuna erişememe, yetersiz beslenme; yarısından fazlası elektriğe erişememe, ücretlerin zamanında ödenmemesi, okula gidememe gibi problemler yaşıyor.

Mevsimlik tarım işçilerinin çalışma şartlarının iyileştirilmesi için Sağlık Bakanlığı, Tekfen Holding iştiraki Toros Tarım ve Hollanda Büyükelçiliği’nin desteğiyle geliştirilen proje, mevsimlik tarım işçilerinin hastalıklarının önlenmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. Projeye 5 yıl için yaklaşık 1 milyon dolar kaynak ayrıldı. Proje öncülerinden Harran Üniversitesi Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Zeynep Şimşek, “Bu program ile çoğu kadın işçilerden din görevlilerine, muhtarlara, iş aracılarına ve toprak sahiplerine kadar geniş bir kesime dönük eğitim programları düzenliyoruz.” dedi. Toros Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Esin Mete de tarım işçilerini bilinçlendirmeye ve tarımsal üretimde verimliliği artırmaya yönelik her türlü çabaya destek vereceklerini ifade etti.