En özel kriz geliyorum diyor

Ekonomik kriz, kolejleri kapıya kilit vurma noktasına getirdi. 2020 yılı haziranında 200’ün üzerinde kolejin iflas etme riski var.

Eğitimde en ağır kriz; 1.5 milyon öğrenci, 175 bin öğretmen ve 50 bin personel olan özel okullarda yaşanıyor. Son 4 yılda sayıları 6 bin 600'den 12 bin 500'e çıkan özel okullarda, arz- talep dengesi bozuldu. 150'nin üzerin- de özel okul son 2 yılda el değiştirdi.

ÇÖKÜŞ BAŞLADI

Franchising yani isim hakkı verilerek açılan bazı zincir okullardan birkaçı ile diğer okullardan bazıları satış, devir veya kapanmayla gündeme geliyor. Sözcü'de yer alan haberde,Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) Başkanı Nurullah Dal, sektörde krizi çözmeye yönelik MEB'e sunulan raporun ayrıntılarını anlattı. Sistemde özel okula giden çocuk oranının yüzde 8.7 olduğunu kaydeden Başkan Dal, özel okul sayısının son 4 yılda 6 bin 710'dan 12 bin 500'e çıkmasının arz-talep dengesini bozduğunu söyledi. Sektörde 40-50 bin öğrencisi olan okullar bulunduğunu ve bunlardan birinin ekonomik krize girmesinin tüm özel okulları negatif etkilediğini söyledi.

Ekonomik krizin her sektör gibi eğitimi de etkilediğini anlatan Başkan Dal, “12 bin 500 özel okuldan 200'ünde sıkıntı var. Yani 1.5 milyon öğrencimizden 100 bini süreçten olumsuz etkileniyor. Risk oranı yüzde 5, birçok sektöre göre düşük görünse de içinde çocuk faktörü olduğu için aileleriyle 100 binlerce insanı etkiliyor. Ekonomik sıkıntı yaşayan bazı özel okullarla ilgili veliler, ‘Bizim çocuğun okulu da kapanacak mı?” diye soruyor. Endişe etmekte veliler çok haklılar” dedi.

2.3 MİLYON KONTENJAN

Özel okullaşma oranının yüzde 19.2' ye çıkışının süreci tetiklediğini anlatan Dal, “Her 5 okuldan biri özel okul. Özellikle yeni açılanlara çok yüksek kontenjan verildi. 5 yıl önce 800 bin kontenjan ve 650 bin öğrencimiz vardı. Kontenjanlarımızın yüzde 70'i doluydu. Şimdi 1.5 milyon öğrenci var. Kontenjan 3.8 milyona çıktı. Kolejlerde 2.3 milyon kontenjan boş kaldı. Acımasız rekabet, fiyatları aşırı kırıyor. Maliyetin altında, 7 bine öğrenci kaydeden bile var. Bu tarz okullar
için batış kaçınılmaz” diyor.

KİRASINI ÖDEYEMEYEN KOLEJ

Velileri de uyaran Dal, “Bir sonraki senenin ücretini, önce yatıran veli enflasyon düşerse sıkıntı yaşar. Ücretler, 1 Ocak-31 Mayıs arasında ilan edilecek. Kasımda, ‘kayıt yenileme' diye bir şey yok. Erken kayıtlarla toplanan paraları yemiş, kirasını ödeyemeyen çok sayıda kolej var” diye konuştu.

Başkan Nurullah Dal

1 SORU: “Katar gibi Arap sermayeli gruplara özel okulların satıldığı doğru mu?”

1 CEVAP: “Yabancı vakıf ya da fonlar okul açamaz. Katar gibi sermayeler, istese de sektöre giremez. Yasak”

Borcu öde koleji al

Öğretmen, personel gibi cari giderler hariç kiralık bir binada 500 öğrencili bir okulu kurmak için en az 5 milyon TL gerektiğini anlatan TÖZOK Başkanı Nurullah Dal, “500 kişilik okulu bugün zor durumdaki kurum sahibi 2 milyon TL'ye de devretmeye hazır. Vergi borcunu ödeyip sektörden çekilmek istiyor. ‘Borcunu devral yeter' diyen de var. Bu kurumlar içinde 30-40 yıllık köklü okullar yok”dedi.

Teminat şartı getirilsin

“Kapanan okullarda asıl sıkıntıyı veli ve öğretmenler yaşıyor. Bu nedenle devletten yeni açılan kurumlara teminat şartı getirmesini istiyoruz. TOKİ bile daire satmadan teminat alıyor. Teminat, veli-öğretmen ve öğrenci mağduriyetini engeller ve okul kapanmasını zorlaştırır. Önü- ne gelen okul
açamaz.”

150 bin öğrenci gitti

Özel okullara ekonomik kriz öncesi devletin öğrenci başına 4 bin TL'lik teşvik verilmesinin sektöre ilgiyi arttırdığını anlatan Dal, “Kriz olunca, teşvik kesildi. Teşvik gidince, öğrenci de gitti. Son 1 yılda 150 bin öğrenci ayrıldı. Türkiye'de son 2 yılda 100 kolej kapanırken, 200'e yakını devredildi. 100'ün üzerinde kurum devir için ortak bulmamızı istiyor. Anadolu'da, İstanbul, Ankara ve İzmir'de 200'ün üzerinde okul, iflasın eşiğinde duyumu alıyoruz” dedi.

Kolej açılışı durdurulsun!

2020'de toplu iflas ve kapanmalar olma riskiyle ilgili MEB'e ve Cumhurbaşkanlığı'na rapor sunan TÖZOK Başkanı Nurullah Dal çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

– Özel okullarla ilgili ilk fırsatta veli teşvikleri geri getirilsin.

– Okul açılışına kota konulsun.

– İl, ilçelerde nüfus ve öğrenci sayısı kotada belirleyici olsun.

– En az 1 yıl yeni özel okul açılma izni durdurulup, ruhsat verilmesin.

– KDV, yüzde 8'den yüzde 1'e düşürülürse, okul ücretleri de yaklaşık yüzde 7 düşer.

– Maliye Bakanlığı'ndan krizdeki birçok sektöre verdiği desteği özel okullara da vermesini bekliyoruz.

– Yeni okullara en az 1 yıl öğretmen maaşı teminatı şartı getirilsin.

– Öğretmen devam edebilirse, öğrenci de korumaya alınmış olur.

– 9'uncu sınıflara özel, 300 bin öğrenci için özel okullardan hizmet satın alması düşünülebilir.

– Devlet, teşviklerde okula para da vermeyip alacağından düşebilir.

– MEB okul devirleriyle ilgili yönetmeliği düzenlemelidir. Eski borçlarla okul devrine zorlanılmamalı.

– Özel okullar öğretmen maaşı ve kirasıyla devralınabilmelidir.

NOT DEFTERi

– Türkiye'de 6 bin 710 olan özel okul sayısı 4 yıl içerisinde 12 bin 500'e çıktı.

– Özel okuldaki öğrencilerin toplam öğrenci sayısına oranı yüzde 8.72'ye ulaştı.

– Eğitimdeki toplam okul sayısının yüzde 19.2'si yani her 5 okuldan biri özel okul oldu.

Doğa Koleji'nde kriz büyüyor