Elektrikte akıllı şebeke dönemi başlıyor

Türkiye'nin büyümesine ayak uyduracak, vatandaşlarımıza kaliteli ve kesintisiz elektriği sağlayacak bir elektrik altyapısı için hamle başlattık. Özel sektörümüz ile 18 milyar TL'lik bu yatırım hamlemizle dünyanın en modern, en çağdaş teknolojisine sahip elektrik şebekesini ülkemize kazandıracağız. İşte akıllı şebekeler bu vizyonumuzun en önemli parçalarından biri.

TÜKETİCİ İLE ÜRETİCİ ARASINDA İLETİŞİM: Akıllı şebeke kavramı genel olarak verimli, sürekli, ekonomik ve güvenli elektrik sağlamak amacıyla kendisine bağlı tüm üretici ve tüketicileri gözlemleyen, bütünleştiren, bunun da ötesinde kendisine tanınan sınırlar içinde yöneten bir elektrik şebekesi olarak tanımlanmaktadır. Akıllı şebeke sistemi, yenilikçi ürünleri, servisleri ve ileri düzeydeki haberleşme sistemlerini gözlem ve yönetim için kullanarak çevreci, sürekli ve rekabet gücü yüksek bir enerji kaynağı sunar. Bu yapı bilginin serbestçe dolaşabildiği, elektrik üretici ve tüketicileri arasında yoğun iletişimin var olduğu bir sistemi gerektirir. Bu iletişim ve yönetimin kurulmasıyla güç sistemi durağan tasarımlı pasif yapıdan sorumluluk alan dinamik bir yapıya dönüşür.

YATIRIM İHTİYACI HIZ KESMEYECEK: Türkiye için genel görünüme baktığımız zaman; ülkemiz, kalkınma hedeflerini gerçekleştirme, toplumsal refahı artırma ve sanayi sektörünü uluslararası alanda rekabet edebilecek bir düzeye çıkarma çabası içinde. Bu durum, enerji talebinde uzun yıllardır hızlı bir artışı beraberinde getirmekte. Önümüzdeki yıllarda da bu eğilimin devam edeceğini öngörüyoruz. Ülkemizin enerji üretiminde kurulu gücü 74 bin MW'ın üzerine çıktı. Önümüzdeki 10 yılda enerji talebinin iki katına çıkmasını bekliyoruz.

AKILLI ŞEBEKELER VİZYONUMUZUN PARÇASI: Bu enerji alanında büyük yatırımları gerektirirken, bir yandan da farklı bir ihtiyacı doğuruyor. Türkiye'nin şebeke alt yapısı ortalama 30-40 yıllık ömre sahip. 1980'lerin, 90'ların teknolojisi ile, o günün ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde kurulmuş. Bugün geldiğimiz noktada artık, ihtiyacı karşılamıyor. Bu kapsamda özel sektörümüzle birlikte bu altyapının yenilenmesi için çok ciddi bir yatırım hamlesi başlattık. Bu kapsamda sistemi yenilerken, dünyanın tercih ettiği, en modern teknolojiye sahip şebeke sistemlerini ve altyapıyı da ülkemize kazandırmaya çalışıyoruz. Enerji altyapımız için ortaya koyduğumuz vizyonun bir parçası da akıllı şebekeler. Tedarikçi ile kullanıcı arasında karşılıklı iletişimin sağlanmasını, akıllı sayaç ve izleme sistemlerinin elektrik şebekelerine eklenerek elektrik şebekelerinin izlenmesini, sürekli güvenilir ve kaliteli olarak elektriğin vatandaşlarımıza iletilmesini amaçlıyoruz. Bir tarafta yüzde yüz tüketici memnuniyetini mümkün kılacak, diğer tarafta da şebekeyi uzaktan izleyerek kayıpların ve verimsizliğin önüne geçeceğiz.

TECRÜBE VE KNOW-HOW OLUŞTURACAĞIZ: Hayatın her alanına bir şekilde temas eden bir sektör, enerji sektörü. Dolayısıyla, biz enerji sektörünü sadece kaynakların temin edilmesi ve yönetilmesi olarak görmüyoruz. Geçtiğimiz dönemde, enerji sektöründeki büyümenin ülke ekonomisindeki büyümeye öncülük ettiğine şahit olduk. Bu nokta önemli; ülkemizin büyümesinde gerekli enerji altyapısını sağlamak rakamsal verilerin ötesinde bir anlam taşıyor. Enerji sektörünün yönetimi; gelişimi enerji diplomasisini, verimliliği, tasarrufu, finansmanı ve daha birçok başlığı içeriyor. Hem kesintisiz enerji arzını sağlamaya çalışıyoruz hem de sektöre dair tecrübe, birikim ve know-how oluşturmaya gayret ediyoruz.

AKILLI VE ÇEVRE DOSTU: Bu noktada, ülkemizdeki enerji sektörünün büyümesini, gelişmesini sağlamak için geleceğin yeni altyapı modelleri de gündemimizde yer tutuyor. Günümüzde özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminin önem kazanması ile birlikte, gerçek zamanlı fiyatlamanın yapıldığı serbest piyasa sisteminde akıllı sistemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Böylelikle talep de gerçek zamanlı olarak kısmen dengelenebilecek ve tevzilenemeyen fakat öngörülebilen yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminin şebeke üzerinde neden olduğu olumsuz etkiler en aza indirilebilecektir. Tüm bunların sonucunda ise CO2 salınımı önemli ölçüde engelleneceğinden, çevre dostu bir teknoloji olduğu da söylenebilir.

AKILLI ŞEBEKE, SİSTEM GÜVENLİĞİ İÇİN DE GEREKLİ: Milli enerji yaklaşımımızda bir yandan enerji arz güvenliğimizi temin etmeyi hedeflerken öbür yandan kesintisiz ve yüksek kalitede enerji arzını sağlamaya da gayret ediyoruz. Bu noktada altyapı yatırımlarının çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Dağıtım ve iletim şebekelerindeki tüm eksikleri giderip ülkemizdeki talep artışını en uygun maliyetle en yüksek kalitede sunmak için çalışıyoruz. Bu bağlamda, sistem güvenliğini ve arz kalitesini sağlayan akıllı şebekeler ile daha fazla yenilenebilir enerji daha az maliyetle şebekeye entegre edilebilir, tüketiciye kesintisiz daha kaliteli enerji uygun maliyetlerle sunabiliriz. Enerji tasarrufunun milli enerji stratejimiz içerindeki yerini de hesaba kattığımızda, hem son kullanıcılar hem de ülke ekonomisi için katma değer yaratacak önemli bir unsur görevi yapacaktır akıllı şebeke sistemleri.

İHTİYAÇ İÇİN ÜRETİM EN YAKINDAN: Genel olarak özetleyecek olursak, akıllı şebekeler dağıtım sisteminin verimliliğin artırılmasına, karbon salınımının azaltılmasına, darboğazlar ile başa çıkılabilmesine ve yenilenebilir kaynakların değişken yapısına göre yönetilebilmesine imkan tanır. Bu yönetim sırasında güneş enerji santrali, yakıt hücresi, rüzgâr türbini, kojenerasyon, mikro-kojenerasyon gibi farklı sistemlerin kendine özgü karakteristiklerini göz önünde bulundurur. Bu şekilde enerjinin, tüketime mümkün olan en yakın noktada üretimine imkan sağlar. Bu yaklaşım, kayıpların azalmasından, ısıl sistem kayıplarının enerjiye dönüştürülmesine varıncaya kadar birçok faydayı da beraberinde getirir. Şebekeyi etkin ve verimli kullanmak, şebekenin güvenliğini sağlamakla birlikte, şebeke operasyon maliyetlerini düşürür.

PAYDAŞLARLA DİYALOG ÖNCELİĞİMİZ: Sektördeki paydaşların birbirleri ile diyaloğu ve tecrübe-birikim paylaşımını sağlamak adına bu tür organizasyonlar önemli. Türkiye birçok sektörde bu tip uluslararası katılımcıların da yer aldığı önemli organizasyonların adresi haline geldi. Enerji sektöründe de bunu yakalayabilmek bizim için önem taşıyor. Türkiye sadece kendi enerji ihtiyaçlarını karşılama arayışında olan bir ülke olmak yerine, bölgesel ve uluslararası aktörlerin sektöre dair birikimlerinin paylaşıldığı bir merkez haline geliyor. Sektörün geleceğinde önemli yer tutacağını düşündüğümüz akıllı şebeke sistemlerinin bu organizasyonda ele alınması da bu manada sektördeki birikime şüphesiz katkı sağlayacaktır.

AKILLI ŞEBEKELER İÇİN NELER YAPILIYOR?

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca Elektrik ve Doğalgaz Dağıtım Sektöründe araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek amacı ile dağıtım faaliyetleri kapsamında birçok Ar-Ge projesi desteklenmekte. Bunlardan bazıları;
Akıllı sayaç altyapısı sayesinde sadece tüketim bilgilerinin uzaktan okunması değil, aynı zamanda arıza ve kesintiye dair bilgilerin merkeze iletilmesi, operasyonel faaliyetlerin geliştirilmesi (Uzaktan ve Optik port ile Açma/ Kesme/Yük Limitleme) ve talep tarafı katılımı iş modelinde talep kısıtının ölçülmesi ve doğrulanması amaçlı, Akıllı Şebekeler İçin Yerli Sayaç Prototip Geliştirme Projesi,
Akıllı sayaç yaygınlaştırma faaliyetleri için kılavuz niteliği taşıyan bir metodolojinin, oluşturulması amaçlı, Akıllı Sayaç Sistemleri Fayda Maliyet Analizi Metodolojisinin Geliştirilmesi,
Yatırım yapılacak alanların planlanma çalışmaları, şebekenin işletilmesi ve birçok çeşitli aşamada altyapı bilgi sistemlerinin karar destek sistemi olarak kullanımını sağlanması amaçlı, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Karar Destek Sistemi Olarak Doğalgaz Dağıtımı Şebeke Yönetiminde Kulanım Modeli Projesi.