Elektriğe büyük zam geliyor

Büyük sanayi kuruluşlarının kullandığı elektriğe 1 Nisan 2018’den itibaren yüzde 27 zam gelecek. Büyük sanayi kuruluşları artık normal tarifeden değil, ‘son kaynak tedarik’ adı altında yeni elektrik tarifesine göre fatura ödeyecekler. Tebliğe göre Nisan ayında uygulamaya geçecek yeni tarife, büyük sanayi kuruluşlarının elektrik fiyatlarına ‘örtülü zam’ yapılmasına neden olacak. Özellikle organize sanayi bölgelerinin (OSB) yoğun tepki gösterdiği son kaynak tedarik tarifesi kapsamındaki parametreler; aralık ayı verilerine göre elektrik fiyatlarında yüzde 9.64 artış anlamına geliyor. Nisan ayı için açıklanan referans yenilenebilir enerji maliyeti ile 2017 ortalama piyasa fiyatı dikkate alındığında ise zam oranı yüzde 26.88’e kadar çıkacak. Bu artış özellikle OSB’lerde yatırımları bulunan yabancı yatırımcıyı kaçırtacak. Yeni yatırımlara da engel olacak.

Resmi Gazete’de 20 Ocak 2018’de yayımlanan ‘Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’ kapsamında Nisan 2018’den itibaren yüksek tüketimli sanayi kuruluşlarına, normal sanayi tarifesi yerine yeni formülle belirlenen tarifeden fatura kesilecek.

Bu yıl için 50 milyon kilovatsaat ve üzerinde elektrik kullanan sanayi kuruluşları yüksek tüketimli aboneler olarak kabul edilecek ve ‘son kaynak tedarik’ tarifesiyle faturalandırılacaklar. Bu tarifede elektrik satış fiyatı; piyasadaki elektrik fiyatı ile yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizmasının birim maliyeti esas alınıp, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) yıllık açıklayacağı katsayı ile çarpılarak belirlenecek. Bu yıl için 1.128 olarak açıklanan bu katsayı, enerji maliyeti dışında kalan faturalama, müşteri hizmetleri, işletme giderleri, yatırım, perakende satış hizmet maliyeti ile makul kâr kalemlerini kapsıyor.

Yüzde 27 artacak

Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi’nin (EPİAŞ) verilerine göre Aralık 2017’de ağırlıklı ortalama piyasa takas fiyatı megavat saat başına 158.135 TL, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) maliyeti de 41.336 TL oldu. Toplamda 199.47 TL olan maliyet, katsayı ile çarpıldığında 225 TL’ye ulaşıyor. Normal tarifede ise sanayi aboneleri Aralık 2017 itibarıyla aynı elektrik için 205.22 TL ödüyorlardı. Böylece yeni tarife ile yüksek tüketimli sanayiciler aynı elektriği yüzde 9.64 oranında zamlı olarak alabilecekler. EPDK’nin 2018 için açıklamasına göre Son Kaynak Tedarik Tarifesi’nin yürürlüğe gireceği 1 Nisan’da YEKDEM referans maliyeti 1 MWh başına 62.74 TL olacak. Piyasadaki elektrik fiyatı olarak da 168.11 TL olan 2017 ortalama ağırlıklı piyasa takas fiyatı alınıp, katsayı uygulandığında 260.39 TL’ye ulaşılıyor. Bu durumda yüksek tüketimi olan sanayi abonelerinin elektrik fiyatına yapılan zam oranı, geçen yıl sonuna göre yüzde 26.88’e kadar çıkabilecek.

Yatırımlar askıya alındı

Organize Sanayi Bölgeleri Derneği (OSBDER) ve Gebze OSB Yönetim Kurulu Başkanı Vahit Yıldırım, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliği ile tek tarifeden çok zamanlı tarifeye geçildiğine işaret ederek, “Eskiden tek tarife vardı. Şimdi sabah 06:00-17:00 arası 24 kuruşla, saat 17:00-22:00 arası 40 kuruşla ve saat 22:00-06:00 arası ise 9.5 kuruşla fiyatlandırılıyor. Ucuz tarifeden yararlanmak için gece fabrikayı çalıştırmak gerekiyor. Ama bu mümkün değil” dedi.

Vazgeçilmeli

Sanayiciye yüzde 27’ye yakın zammın özellikle OSB’lere büyük bir yük getireceğine dikkat çekerek, “Bizde çok fazla yabancı firma var. Ciddi şikâyetler alıyoruz. Bu zam firmaların kaçmasına neden olur. Ne olacağı belli değil. Bazıları sırf bu zam nedeniyle yatırımlarını askıya alıyor. Şimdi ne oldu da bu kadar yüksek oranda zam yapılıyor. Yüzde 4-5’leri anlayabiliriz ama yüzde 27 neden? Sanayici kuştan daha ürkektir, en ufak sorunda uçar gider. Zaten hassas bir dönemden geçiyoruz, büyük ana sanayiler Avrupa ülkelerinde yatırım yapmayı düşünüyor. Enerji ile ilgili durumları gören yabancı yatırımcılar Türkiye’den kaçıyorlar. Enerji Avrupa’da daha düşük, oralarda yatırım yapmak daha güvenli. Bu düzenlemeler sanayiciyi allak bullak ediyor. Bu düzenlemeden acilen vazgeçilmeli” diye konuştu.

‘Battık’ feryatları artacak

EMO yaptığı açıklamada “Zorla oluşturulmaya çalışılan elektrik piyasasına iktidarın ve çeşitli sermaye kesimlerinin tercihleri kapsamında günübirlik yapılan müdahaleler sürekli birilerinin fahiş karlar elde ederken, birilerinin ‘battık’ feryatlarına yol açmaktadır” ifadesini kullandı.

OSB’lere darbe

“İktidarın siyasal çıkarları ve iktidar üzerinde etkili kesimlerin tercihleri doğrultusunda alınan kararların yarattığı sıkıntıya da dikkat çeken EMO, toplumsal yararı gözeten kamusal politikalara ihtiyaç olduğunu vurguladı. Son kaynak tedarik tarifesinin başlatılmasıyla serbest tüketici limitinin aşağıya çekilmesi büyük ölçüde anlamını yitirmiş; fiili olarak serbest tüketici limiti yıllık 50 milyon kilovat saate yeniden çıkarılıyor. Uygulamada tedarik şirketlerinin ikili anlaşmaları için son kaynak tedarik tarifesi ‘tavan fiyat’, normal tarifeler ise ‘taban fiyat’ anlamına gelecek. Özellikle organize sanayi bölgelerindeki üretim tesisleri aslında 50 milyon kilovatsaat altında tüketimleri olmasına karşın organize sanayi üzerinden büyük tüketici gibi cezalandırılmış olacaklar.” EMO’ya göre hakkaniyetli bir maliyet paylaşımı yerine ‘elektrik piyasasının’ zoraki yaşatılmasına yönelik çaba Türkiye’nin zaten sorunlu olan ekonomik gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yaratacak. Cumhuriyet