Ekonomide umut otomotiv endüstrisinde

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yüksek enflasyona katkıda bulunan endüstrilerden biri de otomotiv endüstrisi oldu. Özellikle tedarik zinciri sorunları arasında fiyatların yükselmesine neden olan sektörde işler yavaş yavaş normale dönüyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, son 18 ayda enflasyonu yükselten olağan şüphelilerinden biri olan ABD otomobil piyasası, iyileşme belirtileri göstermeye başladı. Aylık verilerdeki olumlu havanın gelecek birkaç çeyrek boyunca sürmesi bekleniyor.

İşler normale dönüyor

Bloomberg’den Conor Sen’in haberine göre, otomotiv endüstrisi şu an için ekonominin umudu konumunda bulunuyor. Tedarik zinciri kargaşasının ortasında artan fiyatlara katkıda bulunan ve enflasyonun yükselmesine yardımcı olan otomobil piyasasında şimdi işler normale dönüyor gözüküyor.

Son 18 ayda ekonomiyi engelleyen bir suçlu aranacak olsa, bu kesinlikle otomotiv endüstrisi olurdu. Yarı iletken kıtlığı gibi tedarik zinciri sorunları, Fed enflasyonu kontrol etmeye çalışırken zayıf ekonomik büyümeye, cansız üretkenliğe, artan fiyatlara ve daha yüksek faiz oranlarına katkıda bulundu.

Otomobil endüstrisi hala normalden çok uzakta olsa da, geçen ay elde edilen veriler piyasanın nihayet iyileşmekte olduğunu ve bunun da önümüzdeki birkaç çeyrekte şaşırtıcı derecede iyi ekonomik rakamlara yol açacağını gösteriyor. Verilerden ekonomik büyümenin hızlandığı ve enflasyonun düştüğü görülüyor.

Satış adedi 14 milyon

Mevsimsellikten arındırılmış otomobil satış tablosu, pandeminin başlangıcından bu yana sektörün normalden ne kadar uzaklaştığını gösteriyor. Pandemiye giden yıllarda, yeni araç satışları sürekli olarak yılda 17 milyon aralığında seyrediyordu. 2020 yılı Mart ayında rakamlar düştü ve 2021 yılının başlarında toparlandı ancak yarı iletken kıtlığı satılabilecek daha az araca yol açtığı için yaza kadar satışlardaki keskin düşüş sürdü. 2021 yılı Temmuz ayından bu yana ise satışlar yılda yaklaşık 14 milyon adet civarında gerçekleşti. Bu rakam beklentilerin üç milyon altına denk geliyor.

Satışlardaki bu açık, ekonomiyi her yönden etkiledi. Otomobiller, satışlardaki düşüş nedeniyle 2021'in üçüncü çeyreğinde reel gayri safi yurtiçi hasıla büyümesini yüzde 2 oranında düşürdü ve 2022 yılının üçüncü çeyreği itibariyle de henüz toparlandığı söylenemez. Sektörün sorunları, üretkenliğin hesaplanma yöntemi yüzünden, üretkenlik artışına zarar verdi.

Nihayetinde de bunun enflasyon üzerindeki etkisi derin oldu. Araç üretimi eksikliği, hem yeni hem de kullanılmış araçların fiyatlarını benzer şekilde yükseltti. Bayiler, ellerinde satacak çok şey olmadığında, alıcılara indirim yapmak zorunda kalmadılar ve envanter eksikliği, alıcıları, kullanılmış araç pazarına yönlenmeye zorladı. Bu da fiyatların yükselmesine neden oldu. Bu iki kategorinin enflasyon üzerindeki ağırlığı yüzde 10 seviyesinde gerçekleşti.

Ve bunlar, kıtlıktan etkilenen tek kategoriler de değildi. Bu süreçte satılık araç bulunmayışı tüketicileri eski, arızalı araçları istediklerinden daha uzun süre ellerinde tutmaya zorladığından, motorlu araç bakım maliyetleri de arttı ve endüstri iş gücü sıkıntısıyla uğraşırken otomobil tamircilerini zor duruma düşürdü. Araçları onarmak daha pahalıya mal olduğunda ve daha uzun sürdüğünde de bunun maliyeti sigortacılara ve doğal olarak da poliçe sahiplerine yansıdı. Çekirdek TÜFE sepetinin yüzde 4,5'ini oluşturan bu iki kategori için enflasyon, geçtiğimiz yıl yüzde 10'un üzerinde gerçekleşti.

Ekonomi için fırsat

Tüm bu aşağı yönlü etkiler, üretimin nihayet normalleşmesinin ekonomi için büyük bir fırsat olduğu anlamına geliyor. Bu ayın başlarında, Ekim ayında yeni araç satışlarının Ocak ayından bu yana en yüksek seviye olan 13,5 milyondan 14,9 milyona sıçradığı ortaya çıktı. Bu hala pandemi öncesi normalin oldukça altında olsa da, GSYİH gibi çıktılar açısından oldukça büyük bir rakam anlamına geliyor.

Bunun nedeni, Kasım ve Aralık aylarındaki otomobil satışlarının yalnızca Ekim ayına ayak uydurması durumunda bile, üç ay içinde yüzde 10'luk bir sıçramaya dönüşmesi ihtimalidir. Ve GSYİH büyümesinin hesaplanması amacıyla bu rakam yıllık bazda ele alındığında, neredeyse yüzde 50'ye karşılık gelir. GSYİH'nın yaklaşık yüzde 3'ünü temsil eden otomobil satışlarının sadece bu çeyrekte GSYİH büyümesine yüzde 1 ila yüzde 1,5 arasında katkıda bulunacağı gözüküyor. Ve tabii ki, Atlanta Fed’in yayınladığı GSYİH büyüme izleyicisi, Ekim ayı araç satış raporu da dahil edildiğinde, dördüncü çeyrek GSYİH büyüme tahminini yüzde 1,2 oranında artırmış oldu.

Dördüncü çeyrekte büyüme oranı artabilir

Büyük ölçüde otomobil satışlarından gelen artış nedeniyle, Atlanta Fed dördüncü çeyrek reel GSYİH büyümesinin şu anda yüzde 4'te seyrettiğini söylüyor. Bu, yeni veriler geldikçe düşebilir, ancak aynı zamanda dördüncü çeyreğin yılın en hızlı GSYİH büyümesini üretebileceğini de gösteriyor.

Bu, bir süredir zayıf seyreden verimlilik artışı için de iyi bir haber anlamına geliyor. İş gücü piyasasında bu sürece karşılık gelen bir artış olmadan gerçekleşen daha hızlı bir ekonomik büyüme, aradaki farkı üretkenliğin açıkladığı anlamına geliyor.

İkinci el araç fiyatları artık düşüyor. Yeni araç fiyatlarındaki artış hızı, müşterilerin seçim yapabilecekleri biraz daha fazla envantere sahip olması nedeniyle yavaşlıyor.

Enflasyon üzerindeki baskı ortadan kalkıyor

En önemlisi de, otomobil üretiminin ve stokların normalleşmesinin enflasyon üzerindeki baskıyı ortadan kaldırması. İkinci el araç fiyatları artık düşüyor. Yeni araç fiyatlarındaki artış hızı, müşterilerin seçim yapabilecekleri biraz daha fazla envantere sahip olması nedeniyle yavaşlıyor. Bunun, araç bakım ve sigorta fiyatları üzerinde ise daha az baskıya yol açmasını ummak gerekiyor.

Düşük enflasyonun ise Fed'in biraz gevşemesine izin verebileceği görülüyor. Yumuşak sayılabilecek TÜFE raporunun konut piyasası üzerindeki baskıyı biraz hafifleterek borsada bir artışa ve ipotek oranlarında keskin bir düşüşe yol açması da bunu gösteriyor.

Otomobil piyasasından gelen bu destek daha iyi bir zamanda gelemezdi. Konut sektörü, yüksek ipotek oranları nedeniyle felç olmuş durumda ve Silikon Vadisi'ndeki işten çıkarmalar ve işe alımların dondurulması, yatırımcıların teknoloji şirketlerinden daha iyi maliyet kontrolü talep etmesiyle giderek artıyor. Otomobil üretiminin ve satışlarının normalleşmesi ise 2023'ün ortalarına kadar ekonomiye güç verebilir.

Hala alınacak yol olduğunu kabul etmek gerekiyor ancak otomotiv endüstrisinin gelecek birkaç ay içinde ekonomik büyüme ve enflasyon kalemlerinde bir sürpriz ummak için olumlu ve makul nedenler sunduğunu söylemek zor gözükmüyor.

AB'de yeni otomobil satışlarında artış

Otomotiv üretimi yüzde 5 arttı

Çin’in otomobil ihracatı rekor kırdı